«Qytaı spýtnıginiń Qazaqstanǵa qulaýy múmkin be?» - baspasózge sholý
***
Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń teriskeı óńirlerge jumys sapary keshe Soltústik Qazaqstan oblysynda jalǵasyp, onda agroqurylym jetekshilerimen agroónerkásip salasyn jańǵyrtý, halyqtyń áleýmettik jaǵdaıyn jaqsartý jóninde salıqaly áńgimeler qozǵaldy. Elbasynyń Soltústik Qazaqstan oblysyna sapary jaıyndaǵy maqala « Egemen Qazaqstan » gazetiniń búgingi sanynda « Aýyl sharýashylyǵy salasyna memlekettik qoldaý jalǵasady » degen taqyryppen berilgen. Basylymnyń jazýynsha, sapar barysynda Memleket basshysy mal sharýashylyǵy salasyn damytýdyń qajettigine nazar aýdardy. «Egin egip, jınap alǵan ońaı, biraq biz bir tonna et óndirý bir tonna astyq óndirýden bes ese tıimdi ekenin de oılaýǵa tıispiz. Bul qysy-jazy jumys isteıtin aýyl eńbekkeriniń jumyspen qamtylýy men tabysynyń ósýine yqpal etedi», - dedi Qazaqstan Prezıdenti.
«Álemdegi munaıly elderdiń aldyńǵy leginde júrgen Qazaqstanda nege benzın tapshylyǵy oryn alyp otyr? Elde mundaı jaǵdaıdyń týyndaýyna kináli kim? Bardy uqsata almaı otyrǵan vedomstvo basshylary ma, álde Energetıka mınıstri Vladımor Shkolnık aıtqandaı, únemsizdiktiń saldary ma? Osy sııaqty san suraq qazirgi qoǵamdy tolqytyp tur. Sebebi, benzınmen qatar, turmysqa qajetti basqa taýarlardyń baǵasy da birtindep kóterile bastady», - dep jazady « Egemen Qazaqstan » gazeti juma kúngi sanyndaǵy « Janarmaı » degen taqyryppen berilgen maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, Qazaqstanda munaı ónimderiniń tapshylyǵyn burynǵy múddeli mınıstrlikter men vedomstvolar, operatorlar munaı ónimderi resýrstaryn ıelengendermen birlesip, qoldan jasap otyrǵandaı áser qaldyrady. Bul týraly taıaýda «Qazaqstannyń otyn qaýymdastyǵy-1» qoǵamdyq uıymynyń zańgeri Jaqsylyq Janqalov aıtqan. «2014 jyldyń qańtarynan bastap bólingen AI-92 benzıni aı saıyn 10 paıyzǵa azaıǵandyǵy baıqalady. Bólinetin kólemniń azaıýy máseleniń bir jaǵy ǵana. Onyń basqa jaǵy - ol operatorlardyń, munaı ónimderi resýrstaryn ıelengenderdiń óz mindettemelerin oryndamaýynan týyndaýda. Sózdi tótesinen aıtsaq, olar bólingen kólemdegi benzındi berýden bas tartyp otyr», - dedi zańger.
***
«Qytaıdyń Jer betin qashyqtyqtan baqylaıtyn radıolokatsııalyq YAOGAN spýtnıgi Reseı men Qazaqstan shekarasyndaǵy Kaspıı teńiziniń soltústik tusynda atmosferanyń tyǵyz qabatyna kirdi dep habarlady amerıkalyq Ǵarysh keńistigin baqylaý júıesi. Qytaı YAOGAN 5 barlaý spýtnıginiń synyqtary Jer betine túsýi múmkin degen boljam bar», - dep jazady « Aıqyn » gazeti. Basylymnyń jazýynsha, DZZ YAOGAN 5 qytaı spýtnıgi 2008 jyldyń 15 jeltoqsanynda ushyrylǵan. Ol polıarlyq orbıtaǵa jaqyn jerde 97 gradýstyq aýytqýmen jumys istegen. Ǵarysh keńistigin baqylaý júıesiniń málimetterinshe, NORAD soltústikamerıkalyq qurlyqtaǵy zymyranǵa qarsy qorǵanys júıesiniń katalogy boıynsha 33456 dep belgilengen, 2008-064A degen halyqaralyq nómirli spýtnık ballıstıkalyq qyzmetin qyrkúıektiń 3 kúni toqtatypty. Sodan beri spýtnık tartylys kúshimen Jer betine qaraı qulap keledi. Onyń atmosferadaǵy úıkelis kúshinen janyp úlgermegen keıbir bólikteri Jer betine deıin jetýi múmkin degen boljamdaryn aıtady sarapshylar. Onyń nátıjesi búgin belgili bolady. «Jerdiń jasandy serikteri adamzatqa qanshalyqty paıda ákelip jatqanyn kim bilsin, alaıda, jıi bolatyn apattar orasan zor ekonomıkalyq shyǵyndar men ekologııalyq zııandar keltirýde. Qulaǵan zymyrantasyǵyshtardyń qorshaǵan ortaǵa keltiretin zalalyn eń aldymen qazaq jeri kórip jatyr», - dep jazady basylym. Maqala « Qytaı spýtnıginiń Qazaqstanǵa qulaýy múmkin be? » degen taqyryppen berilgen.
Azattyqtyń araıly shýaǵyna bólengen Arqanyń altyn alqasy - Qarqaraly ıisi qazaq ulysynyń iri tarıhı jáne mádenı ortalyǵy. Sol Qarqaralyǵa bıyl - 190 jyl! Aǵash ýyqty, kıiz týyrlyqty qazaq balasynyń qara shańyraǵy - Qarqaralynyń irgetasy 1824 jyly qalanǵan edi. Sodan beri eki ǵasyrdaı ýaqyt ótti. Talaı dáýirdiń dúleı daýyldaryna tótep bergen márt minezdi Qarqaraly halqynyń shejiresi ǵasyrlar taqtasyna altyn áriptermen jazylyp qaldy. Osy mereıtoı qarsańynda « Aıqyn » gazeti Qarqaraly aýdanynyń ákimi Halel Maqsutovty suhbatqa tartqan. Basylym tilshisiniń barlyq saýalyna tuşymdy jaýap bergen aýdan basshysy «Birińdi qazaq biriń dos, Kórmeseń istiń bári bos» dep danyshpan Abaı ósıet qylǵanyndaı, yntymaǵymyz jarassa irgemiz bútin, tabysymyz tolaǵaı, júzimiz jarqyn, mereıimiz ústem, kóńilimiz jaıdary bolmaq. «Toısań toba qyl» deıdi dana halqymyz. Qazir shúkir, ál-aýqatymyz jaqsardy. Turmys túzeldi. El eńsesi kóterildi. Tabysymyz molaıyp, dastarqanymyzǵa bereke úıirildi. Munyń bári memleketimizdiń naqty qamqorlyǵynyń arqasy, Elbasymyzdyń suńǵyla saıasatynyń jemisi. «Atqarylǵan is az emes, birge jalǵastyraıyq!» degen Prezıdentimizdiń parasatty pikiri barshamyzdy jumyla jumys isteýge meńzep tur», - deıdi. Suhbat « Aıqynnyń » juma kúngi nómirinde « Arqanyń altyn alqasy » degen taqyryppen jarııa etilgen.