Quıylmaly balmuzdaq densaýlyqqa qaýipti me – epıdemıolog jaýaby

<p>ALMATY. KAZINFORM &ndash; Jazdyń aptap ystyǵynda balmuzdaqqa suranys artady, biraq keıde ol densaýlyqqa qaýip tóndiredi. &laquo;Sýyq desert&raquo; ótkir ishek ınfektsııasyna nemese taǵamnan ýlanýǵa ákelýi múmkin. Osyǵan baılanysty Almaty qalalyq sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti basshysynyń orynbasary Gaýhar Qatkenova kóshede satyp alynǵan balmuzdaqty qaýipsiz tutynýǵa baılanysty keıbir jaıttarǵa nazar aýdarýdy suraıdy.</p>

Quıylmaly balmuzdaq nesimen qaýipti?

Apparattardan quıylǵan nemese frezerlik balmuzdaq, eger sanıtarııalyq normalar men erejeler saqtalmasa, qaýipti bolýy múmkin. Kóbinese kóshe saýda núkteleriniń kásipkerleri apparattardy ýaqtyly jýýdy jáne óńdeýdi júrgizbeıdi, medıtsınalyq tekserýden jáne gıgıenalyq oqytýdan ótpegen adamdarǵa jumysqa jiberiledi. 

«Sonymen qatar, jeke gıgıena sharttarynyń bolmaýyna baılanysty satýshylar klıentke jýylmaǵan qolmen qyzmet kórsetý múmkindigine ıe. Óıtkeni, jaqyn jerde qarapaıym jaǵdaılar joq-sý, jýǵysh zattar, satýshyǵa daıyn qospany ákeledi, ol ony kóshedegi qurylǵyǵa quıyp, birneshe kún boıy saýda jasaıdy. Biraq qospanyń qaı jerde jáne qandaı jaǵdaıda daıyndalǵany belgisiz, tsehqa sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq qorytyndynyń bolýy, barlyq gıgıenalyq talaptar oryndaldy ma, joq pa belgisiz. Joǵaryda aıtylǵandardy eskere otyryp, syrtta quıylǵan balmuzdaq jeýge keńes berilmeıdi. Kez-kelgen taǵam sııaqty, balmuzdaqty qoldy jýǵannan keıin jeý kerek bolmasa, qoldy antıseptıkpen nemese bakterııaǵa qarsy maılyqtarmen surtý kerek. Eger siz kóshede júrseńiz jáne bir nemese basqa ónimdi tutynǵyńyz kelse, qolyńyzda qansha mıkrobtar bar ekenin jáne olardy asqazanǵa ne tasymaldaýǵa bolatyny týraly oılanyńyz», — deıdi maman.

Satyp alýshylardy balmuzdaq quıylǵan vaflı da qyzyqtyrady. Alaıda, ol ashyq qorapta jatyp qalýy yqtımal.

Foto: Pixabay.com

«Eger balmuzdaq qospalary daıyndalatyn tsehtyń qyzmeti úshin sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq qorytyndyny rásimdeý qajet bolsa, onda saýda núkteleri (kóshe apparattaryn qosa alǵanda) Almaty qalasynyń aýdandyq sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý basqarmasyna qyzmettiń bastalǵany týraly habarlama berýi tıis», — dep túsindirdi Gaýhar Qatkenova.

Balmuzdaqty qalaı tańdaý kerek? 

Mamanyń aıtýynsha, balmuzdaqty zaýyttyq qaptamada, sanktsııalanǵan saýda obektilerinde satyp alǵan jón. Óıtkeni ol sanıtarııalyq normalarǵa sáıkes keletin jaǵdaılarda daıyndalady jáne oralady.

«Sonymen qatar, biz árdaıym qaptamanyń tutastyǵyn jáne tańbalaýdaǵy aqparatty tekserip otyrý kerek ekenin eske salǵymyz keledi, onda mynalar kórsetilýi kerek: óndirýshi, ataýy, taza salmaǵy, baǵasy, standarttyń belgilenýi, ónimniń shyǵarylǵan kúni jáne onyń jaramdylyq merzimi. Bul aqparat kórsetilmegen balmuzdaqty satyp almaǵan durys», — dep atap ótti epıdemılog.

Kásipker balmuzdaq satý úshin qandaı jaǵdaılar jasaýy kerek?

Kásipker barlyq sanıtarııalyq normalar men erejelerdiń saqtalýyn qamtamasyz etýi kerek, mysaly:

— Balmuzdaq quıýǵa arnalǵan apparattarǵa turaqty sanıtarııalyq qyzmet kórsetý (ár quıý aldynda apparat tsehtyń arnaıy jabdyqtalǵan jýý bóliminde óńdelýi tıis).

— Personalda medıtsınalyq tekserýden ótkeni týraly belgileri bar medıtsınalyq kitapshalardyń bolýy tıis.

— Temperatýralyq rejımdi jáne jabdyqtyń tazalyǵyn qosa alǵanda, balmuzdaqty saqtaý jáne ótkizý sharttaryn saqtaý.

«Almaty qalasy boıynsha balmuzdaq tutynýmen baılanysty tamaqtan ýlaný jáne toptyq aýrýlar tirkelgen joq», — dedi Gaýhar Qatkenova .

Epıdemıolog balmuzdaq satyp alǵanda qala turǵyndaryna kelesi jaıttarǵa nazar aýdarýdy usynady: 

— ónimdi saqtaý jáne satý sharttaryna, avtomattyń sanıtarııalyq jaǵdaıyna;

— balmuzdaqty taratý talaptary, ıaǵnı satýshynyń syrtqy túri, taza arnaıy kıimniń bolýy, taratý kezinde birrettik qolǵapty paıdalanýyna jáne taǵy basqalary;

— eger siz onyń pishinin joǵaltqanyn baıqasańyz, satyp alýdan bas tartyńyz. Bul degenimiz, ol birneshe ret erigen bolýy múmkin, jáne bul ónimdegi mıkrobtardyń kóbeıýine ákeledi;

— túrli-tústi, qyshqyl — ýly sary nemese qyzǵylt tústi bar balmuzdaqty satyp almańyz. Ol zııandy boıaǵyshtarǵa toly bolýy múmkin;

— qaptamaǵa nazar aýdaryńyz, ol mynalardy kórsetýi kerek: óndirýshi, ataýy, taza salmaǵy, baǵasy, standarttyń belgilenýi, ónimniń shyǵarylǵan kúni jáne jaramdylyq merzimi. Bul aqparattar kórsetilmegen balmuzdaqty satyp almaǵan durys;

— balmuzdaq qala kóshelerinde jáne kúmándi jerlerde satylatyn «ólshep» satyp almaǵanyńyz jón, óıtkeni ol kóbinese merzimi ótip ketedi, jáne bul ónimge qandaı-da bir qujattamany usyný talaby, ádette, sátsiz aıaqtalady;

— eger siz sharlar túrinde ártúrli qoraptardan alynǵan ilýli balmuzdaq satyp alsańyz, balmuzdaq qasyqtyń qaı jerde saqtalatynyn qadaǵalańyz — ol sýda saqtalmaýy kerek;

— Sapaly balmuzdaqtyń qurylymy qant pen muzdyń naqty bólshekterinsiz birkelki bolýy kerek. Eger balmuzdaq muz krıstaldarymen jabylǵan bolsa, ony eritip, qaıtadan muzdatqyshqa salǵan bolýy múmkin. Satyp alýdan bas tartqan jón.

Joǵaryda atalǵan barlyq usynystardy oryndaý ótkir ishek ınfektsııalarymen jáne tamaqtan ýlanýdan aýlaq bolýǵa kómektesedi.