«Qus eti jeýge jaramsyz» - baspasózge sholý
***
Ýaqyt jyljyǵan saıyn Astana mańy jasyl jelekpen kómkerilip, kelbeti kóz qyzyqtyratyn ormandy alqapqa aınalýda. Elordanyń barlyq tynys-tirshiligin únemi qadaǵalap, jiti nazarda ustap otyrýdy ádetke aınaldyrǵan Elbasy Nursultan Nazarbaev keshe Astana mańynda «jasyl beldeýdi» damytý máselesi jóninde kóshpeli keńes ótkizip, buǵan taǵy bir kóz jetkizdi. Osy jaıt arqaý bolǵan maqala el gazeti «Egemen Qazaqstanda» búgin «Jasyl orman - asyl qorǵan» degen taqyryppen jaryq kórdi. «Búginde orman alqaby 65 myń gektarǵa jetti. Onyń 14 myń gektary qalanyń ishki aýmaǵyn qamtıdy. Men Astana tóńiregindegi ormandy bir saǵat tikushaqpen aralap, taýysa almadym. 60 myń gektar jer 4-5 aýdannyń aýmaǵy bolyp sanalady. Reseı, basqa elden kelgen ormanshy-ǵalymdardyń aıtýynsha, dúnıede munsha orman otyrǵyzǵan memleket az. Sonyń bireýi - bizbiz», - dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Qoǵamda quqyq qorǵaý organdaryna degen narazylyq az emes. Onyń bári nelikten týyndaıdy? Árıne, kemshilikter kóp. Buǵan baılanysty Memleket basshysy da halyqqa Joldaýynda quqyq qorǵaý organdarynyń jumysyna qatysty qatań tapsyrmalardy alǵa tartqany belgili. Endeshe, búginde quqyq qorǵaý organdary ne tyndyryp jatyr degen saýal kópshilikti mazalaıtyny anyq. Mine, osy jáne basqa da jumystardyń oryndalý barysy men deńgeıin bilmek oımen «Egemen Qazaqstan» gazeti Іshki ister mınıstri, polıtsııa general-leıtenanty Qalmuhanbet Qasymovpen suhbattasqan. «Іrkilisten keıingi umtylys» degen taqyryppen berilgen suhbat barysynda mınıstr: Іshki ister organdaryn reformalaý - tek polıtsııa qyzmetimen shektelip qalmaı, jalpy qoǵamdy tegis qamtıtyn kúrdeli de kóp vektorly úderis. Sondyqtan qazir júrgizilip otyrǵan reforma - 2020 jylǵa deıingi kezeńge arnalǵan Quqyqtyq saıasat tujyrymdamasynda bekitilgen strategııalyq mindetterdi sheshýdiń zańdy jalǵasy», - deıdi. Sonymen qatar general ishki ister organdaryn odan ári reformalaý boıynsha belgilengen jáne ázirlenip jatqan is-sharalardyń aldaǵy ýaqytta tıimdi, tehnıkalyq turǵyda jaraqtandyrylǵan jáne halyq úshin ashyq, azamattardyń, qoǵam men memlekettiń múddesin kez kelgen zańǵa qaıshy qol suǵýshylyqtardan qorǵaýǵa qaýqarly polıtsııa qyzmetin qurýǵa septesetindigine senim bildiredi.
***
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, keshe Qyrǵyz prezıdenti Almazbek Atambaev «Manas» áýejaıynda ornalasqan AQSh áskerı bazasyn jabý týraly parlament qabyldaǵan qujatqa qol qoıdy. ıAǵnı 2014 jyldyń 11 shildesinen bastap bul bazanyń tirligi toqtaıdy. Bul eń aldymen Kremldiń jeńisi. Óıtkeni amerıkalyq bazany jabýǵa eń birinshi Reseı múddeli edi. Aqyry Atambaevtyń arqasynda degenine jetti. Esesine, Qyrǵyz jaǵy Reseıden 1 mıllıard 100 mıllon dollar kólemindegi áskerı tehnıka, atys quraldaryn almaqshy. «Bazany jabý jóninde parlament qujat qabyldady. Prezıdent qol qoıdy. Іs sonymen bitti me, álde? Álde dep kúmándanýymyzdyń jóni bar. Óıtkeni dál sol AQSh-pen eki ortadaǵy kelisimdi parlament qaıta qarap, biraýyzdan «jabý» kerektigine daýys bergen tusta, Almazbek Atambaev jedel Túrkııaǵa attanyp ketti. Bul issapardyń maqsaty belgisiz. Degenmen jergilikti sarapshylar «Atambaevtyń bul saparynyń ózeginde osy «Manas» áýejaıyndaǵy baza jatty. Túrkııa NATO-nyń beldi múshesi, AQSh-tyń Taıaý Shyǵystaǵy senimdi serigi, AQ úı osy resmı Ankara arqyly Atambaevqa qysym jasady. Máskeý aldynda qandaı qýlyq jasaý kerektigin úıretti» desedi», - dep jazady basylym. Maqala «Atambaev qol qoıdy, biraq...» degen taqyryppen berilgen.
Osy basylymnyń jazýynsha, shet elderden ımporttalǵan qus eti jeýge jaramsyz bolyp shyqty. Tekserý barysynda syrttan ákelinetin taýyq etiniń quramynan ishek taıaqshasy toptarynyń bakterııalary, mólsherden artyq myshıak jáne qorǵasyn tabylǵan. Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń málimdeýinshe, keıingi kezde jıilep ketken adamdardyń tamaqtan ýlanýyna sebep - osy taýyq eti. «Qus ónimderinde muz tabylǵan, ıaǵnı qus salmaǵyn arttyrý jáne kólemin ulǵaıtý úshin ushaǵa shprıts arqyly sý engizgen. Odan basqa, zertteý kezinde kóp mólsherde bakterııalar tabylǵan, ıaǵnı SanEmN talaptaryna sáıkes emes jáne adamdarda bolatyn jıi tamaq ýlanýynyń sebebi bolyp tabylady. Sonymen birge, synamalarda ishek taıaqshasy toptarynyń bakterııalary, artyq mólsherde myshıak jáne qorǵasyn tabylǵan», - delingen «Qus eti jeýge jaramsyz» degen taqyryptaǵy maqalada.
***
«Astana mańynda «jasyl beldeýdi» damytý máselesi jónindegi keńestiń qorytyndysyna arnalǵan brıfıng barysynda Nursultan Nazarbaev «Qashaǵan» ken ornyn ıgerý boıynsha júrgizilgen jumys barysyna túsinikteme berdi», - dep jazady «Kazahstanskaıa pravda» gazeti. Bul - kúrdeli ken orny, oǵan qazirdiń ózinde 48 mıllıard dollar ınvestıtsııa tartylǵandyǵyn basa aıtqan Qazaqstan Prezıdenti: «Jumys 13 jyldan beri jalǵasyp keledi. Maýsymnyń sońynda biz Atyraýda qurylysy 2006 jyly bastalǵan «Bolashaq» zaýytyn iske qosý týraly jarııa etemiz. Osy ónerkásip kásipornynda óndirilgen munaı kúkirtten, gazdan tazartylady, tek sodan keıin eksportqa shyǵarylady. Qazaqstan - Qashaǵan ken ornyn ıgerý jónindegi jobaǵa qatysýshy iri taraptyń biri. Eger aktsıonerlerdiń bireýi óz úlesin satamyn dep sheshse, onda bul qalypty qubylys. Biraq bul máselede Qazaqstannyń ruqsaty qajet bolady, elimiz ony satyp ala alady nemese satyp alý quqyn ózge ınvestorǵa bere alady. Qazir jumys protsesinde qarastyrylyp jatyr. Jaqyn ýaqytta ol tabysty aıaqtalady dep oılaımyn», - dedi.