Qýanysh Sultanov: Keı otandastarymyzdyń óz tilinde sóılemeýi - ulttyq sananyń tómendigin kórsetedi

Foto: None
ASTANA. QazAqparat - QR Parlament Májilisiniń depýtaty, professor Qýanysh Sultanov «Alash» partııasynyń 100 jyldyǵyna arnalǵan «Alash jáne derbestik muratynyń jalǵastyǵy» atty baıandamasynda memlekettik tildiń máselesin kóterdi, dep habarlaıdy «QazAqparat» HAA tilshisi.

«Biz búgin HH ǵasyrdyń basynda ult bostandyǵy men aǵartýshylyq múddesine birikken Alash úkimetiniń qaıratkerleriniń rýhyna taǵzym etip, olardyń ıdeıalary men armandaryn saraptap, búgingimizdi baǵalap,erteńimizdi aıqyndaý úshin pikir qosýǵa jınaldyq. Elbasynyń quttyqtaýynyń ár sózine kóp maǵyna syıyp tur. Nursultan Ábishuly táýelsizdigimizdiń alǵashqy kezeńinen bastap, ulttyq memleket jáne onyń táýelsizdik ıdeıasyn tereń zerttep, zerdeleýdiń mańyzdylyǵyna nazar aýdardy. Jańa dáýirdegi memleketimizdiń qatań da qaıyrymsyz básekelestikke qabiletti bolýyn, qaıshylyqty jahandyq qubylystarǵa jutylyp ketpeı, órkendeýge ilese alsaq qana ultymyz máńgi el bolaryna aıryqsha ekpin berip keledi», - deıdi depýtat.
 

Qýanysh Sultanovtyń óz sózinde 1917 jyldyń alasapyran tusynda Álıhan Bókeıhanuly bastaǵan Alash zııalylary keńes úkimetiniń basshylarymen Qazaq avtonomııasy talaptary boıynsha kelissóz júrgize otyryp, derbes memleket qurý ıdeıasyn kózdegenin eske saldy.

«Alaıda kelisim de, senim de uzaqqa barmady. Alash úkimeti jylǵa jýyq merzimde taratyldy. Taratylyp Alash qaıratkerlerin, olardyń áýletin, otbasyn uzaq merzimge sozylǵan qýǵyndaý bolshevıkterdiń qanquıly tásiline aınaldy. Alash úkimetiniń ıdeıasyn jaryqqa shyǵaryp,  tarıhymyzdy qalpyna keltirý múmkindigi 1991 jyly ǵana týdy», - deıdi ol.

Búgin men buryndy salystyra kele Parlament Májilisiniń depýtaty azattyqtyń arqasynda ǵana elimiz álemge tanylǵanyn tilge tıek etti.

«Osy 25 jylda alashtanýshylar salasy quryldy. Alash tarıhyna baılanysty myńdaǵan maqalalar, zertteýler jaryq kórdi. Bul da Táýelsizdiktiń kórinisi. Táýelsizdik, bostandyq - asyl mura, amanat. Ókinishke oraı, biz áli kúnge memlekettik táýelsizdik ıdeıasynyń mazmunyna tereń boılaı almaı jatyrmyz. Beıqamdyǵymyz basym. Táýelsizdik aldyq, endigári osylaı tura beredi degen oı kóp. Osy máselelerdi qozǵap, Elbasy halyqtyń sanasyna qozǵaý túsirgen sol maqalasynyń (Rýhanı jańǵyrý - avt) negizgi maqsaty da osyny eskertý, ár qazaqtyń sanasyna jetkizý. Jas urpaq sanasyna elin, ultyn, ana tilin, Otanyn súıý sezimin tárbıeleýdi saıası nasıhat dep túsinemiz. Otanshyldyq týraly áńgimeni saıasat dep qabyldaımyz», -deıdi ol.

«Óz aldymyzǵa memleket bolyp, óz tilimizge memlekettik til dep mártebe berip, qazaq mektepterin kóbeıtip, JOO qazaq tilindegi mánderdi tıimdi etýge pármen berip turǵan dáýirde úlkeni bar, kishisi bar áli kúnge kóp otandastarymyzdyń qazaq tilinde sóılemeı, sóılegisi kelmeı júrgeni ulttyq sananyń tómendigi der edim. Keıde til máselesine bireý kináli, bılik pen úkimet kináli dep jatady. Buǵan árbir azamattyń ózi jaýapty ekenin túsiner jaǵdaıǵa jete alǵanymyz joq. Alash ıdeıasyn zertteýde alashtanýshylar men ǵalymdar, búkil qoǵam bolyp, ulttyq tilimizdiń mártebesin kóterýimiz kerek», - deıdi depýtat.

Seıchas chıtaıýt