QR Tuńǵysh Prezıdenti kúni - tarıhı tańdaý jasalǵan kún

NUR-SULTAN. QazAqparat - Egemendiktiń eleń-alańyndaǵy 1991 jyldyń árbir kúni ult tarıhyndaǵy asa mańyzdy paraqtarmen qattalǵany belgili. Ásirese 1991 jyldyń jeltoqsan aıy qazaq úshin tarıhı sátterdi bastan keshti. Sonyń ishinde úlken ózgeriske bastaǵan qadam retinde 1 jeltoqsandaǵy Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentin saılaý kúnin aıtýǵa ábden bolady.

Bul kún - qazaq halqynyń alǵash ret erkin bildirip, óz bıligin ózi tańdap, derbestigin demokratııalyq saılaý arqyly maquldaǵan kún. Dál osy kúni Qazaqstan tarıhynda tuńǵysh ret naǵyz demokratııaǵa sáıkesetin búkilhalyqtyq saılaý ótti, halyq óziniń de memlekettiń de bolashaǵyn Prezıdentke senip tapsyra alatynyn alǵash ret sezindi. Osylaısha, 1991 jyldyń 1 jeltoqsanynda Qazaqstannyń memlekettik tarıhynda jańa qoǵamdyq-saıası kezeńge qadam jasaldy. Saılaý nátıjesi de Qazaqstannyń Táýelsizdikti jarııalaýyn kún tártibiniń kezekti mańyzdy máselesi retinde shyǵardy. ıAǵnı, Táýelsizdik tarıhyndaǵy eń sheshýshi qadamnyń biri - Tuńǵysh Prezıdent saılaýy edi.

Tarıhı saılaý bir kúnde, bir ǵana sátte bola salǵan joq. Aldymen 1991 jyldyń 16 qazanynda Joǵarǵy Keńes «Qazaq SSR Prezıdentin saılaý týraly» zańdy qabyldady. Osy zańmen birge 1991 jyldyń 1 jeltoqsanyn Qazaq SSR Prezıdentin saılaý kúni retindeı belgilegen qaýly da shyqty. Osylaısha Qazaqstan tarıhynda tuńǵysh ret Respýblıka basshysyn jalpyǵa birdeı, teń jáne tóte saılaý quqyǵy negizinde jasyryn daýys berý arqyly tańdaýǵa jaǵdaı jasaldy.

Al 1 jeltoqsan kúni - el tarıhyndaǵy tuńǵysh jalpyhalyqtyq saılaýda Nursultan Nazarbaevqa saılaýǵa qatysqan halyqtyń 98,78 paıyzy daýys berip, Memleket basshysy retinde tańdaldy. 5-jeltoqsan kúni Ortalyq saılaý komıssııasy saılaýdyń sońǵy qorytyndysyn jarııa etti. Ol boıynsha respýblıkadaǵy 21 saılaý okrýgindegi saılaýshylar tizimine 9 961 242 azamat engizilgen. Olardyń ishinde saılaýǵa 8 788 726 adam nemese 88,23% daýys berýge qatysty. Saılaý nátıjesi boıynsha N.Nazarbaevty qoldap saılaýshylardyń 8 681 276-i daýys bergen, bul daýys berýge qatysýshylardyń 98,78% paıyzyn qurady.

Osylaısha, Nursultan Nazarbaev barsha halyq saılaǵan Qazaqstannyń Prezıdenti mandatyn tuńǵysh ret ıelendi. Tuńǵysh Prezıdenttiń qyzmetine resmı kirisýi men Elbasynyń ant berý rásimi 1991 jyldyń 10 jeltoqsanynda ótti. Al osydan 6 kún ótkende Qazaqstan Respýblıkasy álemge óz Táýelsizdigin jarııalady.

2011 jyldyń 10 jeltoqsanynda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti depýtattarynyń bastamasymen «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy merekeler týraly» QR Zańyna tolyqtyrý engizý týraly» QR Zańy qabyldanǵan bolatyn. Osy zańda 1 jeltoqsan Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti kúni merekesi bolyp belgilendi.