QR SІM: AQSh - Qazaqstannyń basty áriptesteriniń biri
Baspasóz málimetterine qaraǵanda, qazirgi kezeńde qazaqstandyq-amerıkandyq yntymaqtastyqty QR Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń 2018 jylǵy 15-18 qańtarda AQSh-qa jasaǵan resmı saparynyń qorytyndylary boıynsha qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtary anyqtaıdy.
Qazaqstan men AQSh arasyndaǵy syndarly dıalogtyń jalǵasy retinde, sondaı-aq aǵymdaǵy jyldyń 15 mamyrynda ótetin Astana ekonomıkalyq forýmnyń qarsańynda QR Syrtqy ister mınıstrliginde «Básekege qabiletti Qazaqstan» 3-shi jyl saıynǵy qazaqstandyq-amerıkandyq bıznes-forýmy ótti.
Bul is-sharaǵa QR Syrtqy ister mınıstri Beıbit Atamqulov, QR Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstri Roman Sklıar, QR Densaýlyq saqtaý mınıstri Eljan Birtanov, Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Saparhan Omarov, Tsıfrlyq damý, qorǵanys jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstri Asqar Jumaǵalıev, eldiń basqa da memlekettik organdarynyń basshylary qatysty.
Amerıka tarapynan AQSh Elshiligi, Sheteldik jeke ınvestıtsııalar korporatsııasy (OPIK), sondaı-aq 28 iri amerıkalyq kompanııalardyń basshylary, onyń ishinde «Coca Cola», «Gilead», «HP», «Microsoft», «Valley Irrigation» jáne t.b. qatysty.
Atalmysh alańda Qazaqstan Úkimetiniń eldegi iskerlik ahýaldy odan ári jaqsartý boıynsha, onyń ishinde sheteldik ınvestorlarmen jumys úshin biryńǵaı ekojúıeni qurý boıynsha qabyldaǵan sharalarmen, sondaı-aq otandyq ekonomıkany jańǵyrtý, ártaraptandyrý jáne tsıfrlaý boıynsha memlekettik baǵdarlamalardy iske asyrý barysymen tanysý múmkindigi usynyldy.
Forým uıymdastyrýshylary, QR Syrtqy ister mınıstrligi jáne halyqaralyq ózara túsinistik jónindegi Іskerlik keńes («BCIU») ekijaqty áriptestiktiń jańa perspektıvti baǵyttaryna basa nazar aýdardy, taraptar ındýstrııalyq jáne ınfraqurylymdyq damý, densaýlyq saqtaý, AÓK, aqparattyq tehnologııalar, sandyq júıege kóshý, aeroǵaryshtyq ónerkásip jáne energetıka sııaqty mańyzdy salalarda yntymaqtastyqty jandandyrý joldaryn talqylady.
«Eldiń jańa basshylyǵy saıası jáne ekonomıkalyq baǵdardyń sabaqtastyǵyn saqtaýǵa, sondaı-aq Qazaqstannyń strategııalyq áriptesterimen yntymaqtastyqty nyǵaıtý boıynsha sharalardy josparly túrde iske asyrýǵa nıetti. Qazaqstan Amerıka Qurama Shtattarynyń ınvestıtsııalyq múmkindikterin belsendi qoldanýǵa qyzyǵýshylyq bildiredi. Innovatsııa jáne ozyq tehnologııalar salasyndaǵy amerıkalyq kóshbasshylyǵyn eskere otyryp, Qazaqstan amerıkalyq taraptyń aldyńǵy qatarly bilimi men ozyq tájirıbesin tartýǵa múddeli», - dedi B. Atamqulov.
Syrtqy saıası vedomstvo basshysynyń aıtýynsha, elorda jáne QR-dyń basqa iri qalalary ınvestıtsııalar tartýdyń negizgi «magnıtine» aınaldy. Bul turǵyda, damyǵan ınfraqurylym jáne qyzmetter salasy bar Nur-Sultan qalasynda sheteldik ınvestorlar ózderin óte jaqsy sezinedi. Memlekettiń barlyq aýmaǵynda Arnaıy ekonomıkalyq aımaqtar men ındýstrııalyq parkter tabysty jumys isteýde. Óz tarapynan QR SІM ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq jobalardy tolyqtaı qoldaýǵa daıyn.
Básekege qabilettilik jónindegi bıylǵy qazaqstandyq forým Qazaqstan Respýblıkasy men Amerıka Qurama Shtattary arasyndaǵy kommertsııalyq ýaǵdalastyqtardy jáne jobalardy iske asyrý barysyn talqylaý úshin paıdaly alańǵa aınalǵany sózsiz.
AQSh pen Ortalyq Azııa elderi arasyndaǵy ekonomıkalyq yntymaqtastyq úshin qolaıly jaǵdaılar qurý týraly máseleler AQSh pen Ortalyq Azııa elderi arasyndaǵy saýda jáne ınvestıtsııalar týraly negizdemelik kelisim jónindegi keńestiń aıasynda turaqty negizde talqylanyp keledi.
28 jyldyń ishinde eki eldiń arasynda 70 memleketaralyq, úkimetaralyq jáne vedomstvoaralyq shartqa qol qoıyldy.
Sońǵy jyldary AQSh-tan bizdiń elge baǵyttalǵan tikeleı ınvestıtsııalar aǵynynyń joǵary qarqyny baıqaldy, ótken jyly olardyń kólemi 5,3 mlrd. AQSh dollaryn qurady, bul 2017 jylmen salystyrǵanda 44,7% artyq (3,6 mlrd. AQSh dollary).
Qurama Shtattardan respýblıkanyń ekonomıkasyna baǵyttalǵan tikeleı ınvestıtsııalardyń jalpy kólemi 2005 jyldan bastap sanaǵanda shamamen 40 mlrd. AQSh dollaryn qurady.
Qazaqstanda amerıkandyq kapıtaldyń qatysýymen shamamen 524 kompanııa jumys isteıdi, olardyń 141 kompanııasy birlesken kásiporyndar bolsa, 41 kompanııasy taýar óndirýmen jáne 37 kompanııasy ónimdi basqa elderge eksporttaýmen aınalysady.
Ótken jyly eki memlekettiń arasyndaǵy taýar aınalymy 2,2 mlrd. astam AQSh dollaryn quraǵanyn eske salamyz. Qazaqstannan AQSh-qa baǵyttalǵan eksporttyń kórsetkishi 956 mln. AQSh dollaryna jetti, al AQSh-tan Qazaqstanǵa baǵyttalǵan ımport 1,2 mlrd. AQSh dollaryn qurady.