QR AShM SQO-ǵa jetkizilgen indetti iri qaranyń shyǵynyn sheteldik kompanııadan óteý ustanymyna bekem - aptalyq sholý
Atap aıtqanda, Avstrııadan Qazaqstanǵa jetkizilgen 722 bas iri qaranyń indeti men Pavlodar oblysyndaǵy maldyń qyrylýy máselesine qatysty QR AShM basshylyǵy egjeı-tegjeıli jaýap berýge tyrysty. Sonymen qatar, aptanyń seısenbisinde ótken Úkimet otyrysynda AShM basshysy Asyljan Mamytbekov Mınıstrler Kabınetiniń aldynda 2013-2020 jyldarǵa arnalǵan AÓK-ny damytý salalyq baǵdarlamasynyń jobasyn tanystyrdy. Eń aldymen osy qujattyń jobasyna toqtalatyn bolsaq, jalpy 8 jylda Qazaqstanda AÓK-ny damytý boıynsha baǵdarlamany júzege asyrýǵa 3122,2 mlrd. teńge qajettilik etedi eken. 2014-2015 jyldary qarjy tapshylyǵy 196,9 mlrd. teńgeni quraıdy eken. Naqtyraq aıtqanda, 2014 jyly - 106,2 mlrd. teńge, al 2015 jyly 90,7 mlrd. teńge kerek bolmaq.
A.Mamytbekovtiń aıtýynsha, baǵdarlamany qarjylandyrýdyń basym bóligin (74 paıyzyn) taýarlar men qyzmetke ekonomıkalyq qoljetimdilikti arttyrý sharalary qamtyp otyr. Al bıýdjettiń 13 paıyzy Agroónerkásip keshenin memlekettik qamtamasyz etýdi damytýǵa bólinetin bolady. Qalǵan 12 paıyzy qarjylyq ońaltýǵa jumsalmaq. Baǵdarlamaǵa sáıkes, 2020 jyly sýbsıdııalaý kólemi 2013 jylmen salystyrǵanda 4,5 esege artatyn bolady.
Buryn qabyldanǵan baǵdarlamaǵa qaraǵanda jańa baǵdarlamada AÓK sýbektileriniń básekege qabilettiligin arttyrý úshin jaǵdaılar jasaýǵa basa nazar aýdarylǵandyǵyn basa aıtqan mınıstr: «Osylaısha, otandyq óndirýshiler Keden odaǵy jáne aldaǵy DSU-ǵa kirý sheńberindegi básekelestik kúreste qajetti memlekettik qoldaýmen qamtamasyz etiledi», - deıdi.
Belgili bolǵandaı, ony iske asyrýdyń nátıjesinde Aýyl sharýashylyǵy ónimderin jeke óndirý kólemderin 1,5 ese arttyrý, aýyl sharýashylyǵynda jumys isteıtin adamǵa eńbek óndirgishtigin 3 ese joǵarylatý, agroónerkásip kesheniniń ónimin ótkizýden eksporttyq tabysty 20 paıyzǵa arttyrý, negizgi tamaq ónimderi boıynsha azyq-túlik qaýipsizdigin ishki naryqtyń 80 paıyzy deńgeıinde qamtamasyz etý, salaǵa 10 trln. teńgeden astam jeke aqshalaı qarajat tartý syndy makroekonomıkalyq tıimdilikterge qol jetkizilmek. Mınıstrler kabıneti jańa baǵdarlamany biraýyzdan maquldaǵannan keıin sóz alǵan Úkimet basshysy Serik Ahmetov aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine múddeli memlekettik organdarmen birlesip, bir aıdyń ishinde baǵdarlamanyń árbir baǵyty boıynsha naqty maqsatty ındıkatorlar jetistikteri men jyldyq kórsetkishteri kórsetilgen sheberlik josparyn ázirleýdi tapsyrdy.
Úkimet otyrysy aıaqtalysymen QR AShM basshysy A. Mamytbekovke qoıar saýaldar barshylyq ekeni qaýmalaǵan tilshiler qaýymynyń qarasynan belgili boldy. Ony sezgen vedomstvo basshysy týyndaǵan barlyq suraqtarǵa asyqpaı jaýap bere bastady. Mınıstr áýeli Avstrııadan jetkizilgen maldyń indetine qatysty aıtyp berdi. «Maldy ákelmes buryn sol eldiń veterınarlyq qyzmeti arnaıy sertıfıkat bergen. Biraq, ol jumysty teksere kele, veterınarlyq sertıfıkat berý kezinde tıisti saraptamalar jasalmaı, qol qoıylǵandyǵy anyqtaldy. Ony Avstrııanyń veterınarlyq qyzmeti moıyndap otyr», - dedi mınıstr. Onyń atap ótýinshe, sońǵy 2 jyldyń ishinde elimizge 35 myńǵa jýyq iri qara mal ákelindi. Al, mundaı úlken problema alǵash ret oryn alýda. Degenmen, Qazaqstan shetelden iri qara mal ákelý jumystaryn odan ári jalǵastyra beretin bolady. Biraq, Avstrııadan mal ákelýge shekteý qoıyldy.
Taǵy bir atap ótetin jaıt, qazir atalǵan iri qara mal karantınde turǵan kórinedi, al kelisim-shartqa sáıkes, karantınnen shyqqansha, ol sıyrlar jetkizýshi kompanııanyń menshigi bolyp tabylady. Osy oraıda mal avstrııalyq, sondaı-aq olardy jetkizýshi vengrııalyq kompanııa bolǵandyqtan mal basyna ketken shyǵyndy óteý osylarǵa tıesili.
Eske sala keteıik, aptanyń basynda QR Aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Gúlmıra Isaeva ótkizgen brıfıngte QR AShM boıynda derti bar iri qaraǵa baılanysty Avstrııanyń veterınarlyq qyzmetin aıypty dep sanaıtynyn ańǵartty. Onyń sózine qaraǵanda, Soltústik Qazaqstan oblysyna jetkizilgen 722 bas iri qara Avstrııanyń 400-ge jýyq fermerlik sharýashylyqtarynan jınalyp elimizge tasymaldanǵan. Sonyń ishinde atalǵan sharýashylyqtardyń bir bóligi iri qara maldyń vırýstyq dıareıasy boıynsha belgili bolǵan.
Avstrııadan Soltústik Qazaqstan oblysyna jetkizilgen 722 bas iri qara maldyń arasynda vırýstyq dıareıa, Shmallenberg aýrýy jáne ınfektsııalyq rınotraheıt sekildi qaýipti indetterdiń vırýstary bar janýarlar anyqtalǵany aıtyldy.
G. Isaevanyń sózinshe, materıaldar zertteý úshin Halyqaralyq epızootıkalyq bıýronyń referent-zerthanalaryna jetkizilgen. Olar óz kezeginde qazaqstandyq veterınarlar qoıǵan dıagnozdy quptaǵan eken. Anyqtalǵan dıagnozǵa baılanysty QR Úkimetiniń Qaýlysyna saı Avstrııadan ákelingen barlyq mal tólimen birge joıylatyn bolyp sheshildi.
Qoǵamdy tolǵandyrǵan taǵy bir másele - ol Pavlodar oblysynda qyrylǵan malǵa qatysty boldy. Bul turǵyda mınıstr myrza Pavlodar oblysynda juttan qyryldy degen maldyń jartysynyń ǵana óleksesi tabylǵanyn tilge tıek etti. «Jalpy aıtqanda, jut dep otyrǵanymyz eki ǵana sharýashylyqta oryn alǵan. Olardyń málim etken - 535 maldyń qyrylý deregi anyqtalǵan joq. Tabylǵany 250-ge ǵana jýyq. Qalǵan maldyń tuıaǵy da, súıegi de joq. Sondyqtan da bul jerde burmalaýshylyq bar dep oılaımyn», - dedi A. Mamytbekov.
Onyń atap ótýinshe, atalǵan eki sharýashylyqta qysqa qajetti jem-shóp daıyndalmaǵan. Sondyqtan muny jut dep aıtýǵa kelmeıdi. Sondaı-aq belgili bolǵany atalǵan sharýashylyqtarda basqa da adamdardyń maly bolǵan. Al olardyń qaıda ketkendigin aldaǵy ýaqytta quqyq qorǵaý organdary anyqtaıtyn bolady.
Qazǵarysh ǵarysh apparattaryn basqarýdyń rezervtik jerústi keshenin iske qosýdy josparlaýda
Bul aptada mınıstrlikter men vedomstvolardyń ótken jyldyń qorytyndysy men bıyldaǵy maqsat-mindetterine arnalǵan jyl saıynǵy dástúrli alqa májilisterin ótkizý jalǵasyn tapty. Osy oraıda Ulttyq ǵarysh agenttiginiń alqa otyrysynda vedomstvo basshysy Talǵat Musabaev strategııalyq mańyzy bar saladaǵy mán-jaımen tanystyrdy. «Qazirgi ýaqytta paıdalanýǵa qabyldanǵan «Qazsat - 2» ǵarysh apparaty shtattyq rejimde jumys istep tur. Spýtnıktik resýrstardy jalǵa berý qyzmetteri Qazaqstanda 9 uıaly baılanys operatoryna kórsetiledi», - deıdi ol.
Agenttik basshysynyń atap ótýinshe, qazirgi ýaqytta «Qazsat - 3» ǵarysh apparatyn qurý jumystary qarqyndy júrgizilýde. Aǵymdaǵy jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda Almaty oblysynyń Іle aýdanyndaǵy ǵarysh apparattaryn basqarýdyń rezervtik jerústi kesheni men baılanys monıtorıngi júıesin iske qosý josparlanyp otyrǵandyǵyn jaıyp saldy.
Atap aıtqanda, jerdi qashyqtan zondylaýdyń ǵaryshtyq júıesin qurý jospary boıynsha joǵary jáne orta ruqsattaǵy ǵarysh apparattary komponentterin daıyndaý, ǵarysh júıesin jobalaý kezeńderi aıaqtaldy.
Budan bólek, qazirgi ýaqytta jerdi qashyqtan zondylaýdyń ǵaryshtyq júıesiniń jerústi segmentterin jasaý jónindegi qurylys-montajdaý jumystary júrgizilýde. Sonymen qatar 45 qazaqstandyq maman Frantsııadan jobalaý, qurastyrý jáne synaý boıynsha 2 jyldyq mashyqtanýdan ótip jatqan syńaıly.
«Buǵan qosa joba boıynsha sheshilmegen problemalar bar. «Qazaqstan ǵarysh sapary» UK» AQ pen onyń sýbmerdiger uıymy «Atrıým SAZ» aınalymyna salynatyn qosymsha qun salyǵynan bosatý máselesin sheshý qajet», - deıdi T.Musabaev.
Ulttyq ǵarysh agenttiginiń keńeıtilgen alqa májilisinde sóz sóılegen QR Premer-Mınıstriniń orynbasary Qaırat Kelimbetovtiń málimetinshe, Reseı «Proton» zymyrantasyǵyshtaryn ushyrýdy kezeń-kezeńimen azaıtady.
«Baıqońyr» ǵarysh aılaǵyn birlese paıdalaný jónine keler bolsaq, 2004 jylǵy Qazaqstan men Reseı basshylarynyń arasynda qol qoıylǵan atalmysh ǵarysh aılaǵyn 2050 jylǵa deıin jaldaý týraly kelisimderdiń múltiksiz oryndalatyndyǵyn resmı túrde atap ótkim keledi. Eki el tek ǵarysh salasynda ǵana emes, sonymen qatar barlyq salada odaqtas ári strategııalyq áriptes bolyp tabylady. Sondyqtan ǵarysh salasyndaǵy barlyq máseleler jumys barysynda RF Úkimet basshysynyń orynbasary Igor Shývalov ekeýimiz basqaratyn úkimetaralyq komıssııanyń sheńberinde qarastyrylady», - dep atap ótti Q. Kelimbetov.
Belgili bolǵandaı, Qazaqstannyń ekologııalyq ahýalyna keri áserin tıgizetin joǵary toksındi janarmaı túrlerin paıdalanatyn zymyrandardy ushyrýdy azaıtý máseleleri qarastyrylyp jatyr. Kelisimge saı Reseı jaǵy Qazaqstandaǵy ekologııalyq ahýalǵa keri áser etetin «Proton» zymyrantasyǵyshtaryn ushyrýdy kezeń-kezeńimen azaıtýǵa yqylasyn bildirdi.
«Al biz óz tarapymyzdan Ulttyq múddeni qorǵaı otyryp, strategııalyq áripteske degen syılastyqty jáne qol jetkizilgen kelisimderdi umytpaýymyz qajet», - dep túıdi vıtse-premer.