«Qostanaıda óndirilgen etke «altyn jalatqan ba?» - baspasózge sholý

ASTANA. 8 qarasha. QazAqparat - «QazAqparat» agenttigi respýblıkalyq basylymdarda 8 qarasha, juma kúni shyqqan ózekti materıaldarǵa sholýdy usynady.

***

«Bıyl 9 aıda oblys syrtqa 1 tonna ǵana sıyr etin eksporttaǵan Qostanaı oblysy elimizdegi aýyl sharýashylyǵyna, onyń ishinde mal sharýashylyǵyna qolaıly óńir. Jer jetedi, astyqty óńir bolǵan soń jem de jetkilikti. Jaqynda Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Elbasy Nursultan Nazarbaev et eksportyn 2016 jylǵa qaraı 60 myń tonnaǵa deıin jetkizý mindeti qoıylǵanyn eske saldy. Tıisti baǵdarlamany júzege asyrýǵa qazynadan 120 mıllıard teńge bólingen. Sóıte tura, bıylǵy jyldyń 7 aıynda Keden odaǵynan syrtqa shyǵarylatyn et eksporty nólge teńesken. Shujyq ónimderiniń eksporty da 2013 jyly nóldik deńgeıge túsip, kásiporyndardyń júktemesi 28 paıyz ǵana bolǵan. Bul syn Qostanaı oblysyna da qatysty», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti búgingi nómirindegi «Qostanaıda óndirilgen etke «altyn jalatqan ba?» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, osydan úsh jyl buryn ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq baǵdarlama aıasynda «Qarasý et» kásiporny iske qosylǵan bolatyn. Munda óndirilgen et ónimderi eýropalyq standartqa saı keledi. Qasaphana, shujyq tsehy sııaqty keshendi óndiris zamanaýı quralmen jabdyqtalǵan. Bıyl 3 myń tonna et ónimderin shyǵardy. Óndiris kásiporny 2015 jyly tolyq qýatyna kóshkende et ónimderiniń kólemin 5 myń tonnaǵa jetkizetin bolady. Ettiń sapasyna eshkim min taǵa almaıdy. Barlyq ónimniń 50 paıyzyn Qostanaı qalasy tutynady, 47 paıyzy oblystyń aýdandary men ózge qalalaryna jiberiledi, 2 paıyzynyń dámin astanalyqtar kóredi, kórshi Reseıge barlyq shujyq ónimderiniń 0,5 paıyzy ǵana jóneltiledi eken.

«Qarasý et» kásiporny basshylyǵynyń et ónimderine suranys bolsa, kólemin qamtamasyz etemiz degen qulshynysy da bar. Biraq Reseı naryǵyna kire almaı otyr.

Mańǵystaýdaǵy atyshýly jobalardyń biriniń aty da, arty da shýly bolǵany búginde jalpaq jurtqa jarııa. Bul týraly «Egemen Qazaqstan» gazetiniń 22 qazandaǵy sanynda «Aqqý brendi tyǵyryqqa tireldi» taqyrybynda maqala jaryq kórgen bolatyn. Búginde máseleniń mán-jaıyna taǵy da toqtalǵan osy basylym «Aqqýlar» tuzaqqa túsip jatyr» degen taqyryppen maqala jarııalady. «Mańǵystaý oblysy boıynsha Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qar­­sy kúres departamenti júr­giz­gen tergeý anyqtamasy sumdyq fak­tini alǵa tartyp otyr - ha­lyqty, memleketti aldaýdan shi­mi­­rik­pegenderi sonshalyqty, «plan­shet qurastyrýshylar» «Anıra» aıtqandaı 610 mln. 485 myń teńgege emes, «Satýrn Elek­­tronıks» kompanııasynan 20 mln. teńgege «planshet jasaýǵa arnal­maǵan» jabdyqtar satyp alady. Jylyna 67760 planshet, 43560 monıtor jáne 40414 teledıdar qurastyrýǵa mindetti kásiporyn bar-joǵy 1000 teledıdar qurastyrady, al planshetti ózgeniń ónimin «óziniki» retinde jarııalap «qýlyǵyn asyryp ketedi». Sondaı-aq, Mańǵystaý oblysy boıynsha sot saraptama qorytyndysy «Vektor Plıýs» kompanııasy jasaǵan jumystar qunyn 73 mln. teńgege jýyq qarjyǵa sha­ǵyp otyr», - dep jazady basylym.

***

Qazaqstan Senaty Úkimetke elimizge keletin eńbek mıgranttarynyń saýsaq tańbasyn alýdy usynyp otyr. Óıtkeni ýnıversıada, «EKSPO-2017» kórmesi sekildi jahandyq is-sharalardyń daıyndalýyna jáne ótkizilýine oraı aqysy jaqsy jumys izdep, aǵylatyn kelimsekter qatary kúrt artýy yqtımal. Onyń ústine ondaılar dástúrli Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Reseı, Qytaı, Túrkııadan ǵana emes, jer sharynyń ár shetinen kelýi ǵajap emes. Bul jaıynda «Aıqyn» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Saýsaq tańbasyna qarap, kelimsekti tany» degen taqyryptaǵy maqalada baıandalǵan. Basylymnyń jazýynsha, Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen ótken keshegi jalpy otyrysta senatorlar «Qazaqstannyń keıbir zańnamalyq aktilerine eńbek kóshi-qony máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańnyń jobasyn ekinshi oqylymda qarady. «Úkimettik jobada bolmaǵanymen, oǵan Májilis atamekenge kelgen oral­mandarǵa tek 5 jyl turǵan soń ǵana azamattyq berý týraly bapty qosypty. Senatorlardyń birazy buǵan qarsylyq bildirdi. Mysaly, depýtat Svetlana Jalmaǵambetova oralmandardyń kvotasy da alyp tastalǵandyǵyn aıtty. «Endi azamattyq alý úshin nege bizdiń qandastarymyz 5 jyl kútýi kerek? Biz qandastarymyzǵa senbeımiz be? Álde, dúnıejúzinde qalyptasqan terrorızmge baılanysy bar ma dep ony tekserýge osynsha ýaqyt kerek pe?» dedi ol. Degenmen Senattyń jobaǵa jaýapty komıtetiniń ol merzimdi bir jylǵa azaıta alǵandyǵy anyqtaldy», - dep jazady basylym.

«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, sońǵy bir aı ishinde dollar qunsyzdanyp, evro salmaqtana tústi. Tek sońǵy aptanyń sońǵy kúnderinde ǵana dollar qaıtadan áldenip, evro qaıtadan salmaq joǵalta bastady. Álemdik fıýcherstik satylymdarda da baǵalardyń arzandaýy tirkeldi. Biraq bizdiń Qazaqstannyń valıýta naryǵynda teńgemiz dollardan da, evrodan da salmaqsyzdanýyn qoıar emes. Muny keıbireýler Kedendik odaq zańdarymen baılanystyrady. Olardyń aıtýynsha, úsh memleket ulttyq valıýtalardyń «salmaǵyn» aqyldasyp sheshýge mindetteme qabyldaǵan eken. «Keden odaǵynyń joǵaryda tilge tıek bolǵan zańyn biz de bilemiz. Biraq bul teńgeniń qunsyzdanýyna jol ashatyn zań emes. Iá, teńge mundaı jaǵdaıda bıvalıýtalyq qorjynda bir mólsherde ustap turýǵa tıis. Dollar qymbattasa, oǵan ketken eseni evrodan qaıtarý kerek. Al evro qymbattasa, esemiz dollardan alynady. Minekı, zańdylyq ómirimizde osylaı órnektelýi kerek. Bul - bir. Ekinshiden, bıvalıýtalyq qorjyn boıynsha Reseı rýbli de arzandady ǵoı. Al arzandaǵan áriptes memlekettiń ulttyq valıýtasyn bizdiń ishki naryqta qymbattatý odaqtas memleketke jasaǵan qysastyq bolyp shyǵady. Óıtkeni mundaı jaǵdaıda bizdiń taýar Reseı taýaryna qaraǵanda ótimdirek qasıetke ıe bolady. Qysqasy, búgingi ishki valıýta naryǵynda adam túsinbeıtin «júrister» bar ekeni aıdan anyq», - delingen «Teńge utylýǵa tıis pe?» degen maqalada.