«Qorshaǵan orta qoldaýǵa muqtaj» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» basylymy búgingi sanynda «Din dińgegi - adamı qundylyqtar» degen taqyryppen maqala basty. Maqalaǵa keshe Májilis Tóraǵasy Oral Muhamedjanovtyń tóraǵalyǵymen ótken palatanyń kezekti plenarlyq otyrysynda kóterilgen máseleler arqaý bolǵan. Basylymnyń jazýynsha, otyrystyń kún tártibine sońǵy kezde qoǵam tarapynan qyzý talqyǵa túsip júrgen dinı qyzmet máselesine qatysty zań jobalary shyǵaryldy. Onda atalmysh qujattar boıynsha baıandama jasaǵan Din isteri jónindegi agenttik tóraǵasy Qaırat Lama Shárip endi sheteldik mıssıonerlerdiń Din isteri jónindegi agenttiktiń aýmaqtyq departamentterinde jyl saıyn qaıta tirkeýden ótýge mindetti ekendigin erekshe atap ketti. Mıssıoner retinde tirkeýden ótý úshin qujattar usynǵan jaqqa eger onyń mıssıonerlik qyzmeti konstıtýtsııalyq qurylysqa, qoǵamdyq tártipke, adam quqyqtary men bostandyǵyna, halyqtyń densaýlyǵy men ımandylyǵyna qater tóndiretin bolsa, dintaný saraptamasynyń teris qorytyndysy negizinde tirkeýden ótkizýden bas tartylatyn bolady.
Sondaı-aq atalmysh basylymnyń jazýynsha, keshe elordada «Eýropa úshin qorshaǵan orta» atty VII Jalpyeýropalyq qorshaǵan ortany qorǵaý mınıstrleriniń konferentsııasy ashyldy. OndaQorshaǵan ortany qorǵaý mınıstri Nurǵalı Áshim jýrnalıstermen áńgime barysynda elimizge aınalmaly sýmen qamtamasyz etýdiń eýropalyq standarttaryn engizý týraly oılarymen bólisti. «Osyǵan baılanysty arnaıy zań jobasyn biz Májiliske bıyl usynǵymyz kelgen, alaıda birqatar máseleler týyndap otyr. Aınalmaly sýmen qamtamasyz etýdiń maqsaty paıdalanylǵan sýdy tabıǵatqa taza kúıinde qaıtarý bolyp tabylady. Eýropada bul júıe áldeqashan qoldanysqa engizilgen, biz de osyny qýattaǵymyz keledi», - dedi mınıstr. Maqalanyń taqyryby - «Qorshaǵan orta qoldaýǵa muqtaj».
***
«Jaratqannyń da esebi bolar, jerin paıdasyz qummen toltyrǵanmen, astyn ólsheýsiz munaımen árlepti. Biraq burnaǵy kúni munaıdy da ólsheýsiz baılyq deıtin jattandy sózden bas tartatyn boldyq. Sebebi elý jylda el jańa demekshi, jarty ǵasyr ótken soń munaıdyń tamshysyn eseptep, tarazyǵa tartatyn kún týady degen derekter bar. Eger, dál osy qarqynmen, ıaǵnı meshkeılikpen jerdiń astyndaǵy baılyqty sorýmen bolsaq, jarty ǵasyr degenimiz asyra aıtqandyq bolýy yqtımal. Sondyqtan munaı tapshylyǵy bolashaqta álemde uly dúrbeleń týǵyzýy yqtımal»,-dep jazady «Aıqyn» basylymynyń aptalyǵy. Atalmysh másele basylymnyń búgin shyqqan aptalyq sanynda «Qazaqtyń bar baılyǵy astynda» degen taqyryppen jaryq kórdi.
Sondaı-aq «Aıqyn» búgingi sanynda saıasattanýshy Rasýl Jumaulymen bolǵan suhbatty jarııalapty. Saıasattanýshynyń aıtýynsha, sońǵy kezderi din taqyrybyndaǵy pikirtalastardyń kórigi qyzyp tur. Dinı ıdeıaǵa ulttyq ıdeıany qarsy qoıý ıdeıasyn da usyna bastaǵandar bar. Bul arab memleketterinde ábden iske asqan stsenarıı. «Menińshe, dinı ıdeologııa men ulttyq-memlekettik ıdeologııa eki álem. Tipti eki jaǵalaýda tur dese de bolady. Múmkin joǵarydaǵylardyń dáıektemeleri de bar shyǵar. Men Qazaqstannyń dinı baǵytpen damyǵanyn qalamaımyn. Biz tek rýhanı qundylyqtarǵa kóńil bólip, saıası, ekonomıkalyq astaryna úńilmeı otyrǵan tárizdimiz»,-deıdi R.Jumauly. Onyń eldegi osy jáne ózge de birqatar saıası máselelerge qatysty pikirin «Qazaqstanǵa ekonomıkalyq-saıası máselelerdi sheship alýǵa múmkindik týyp tur!», atty maqaladan bile alasyzdar.
***
«Alash aınasy» basylymynyń jazýynsha, jýyrda Parlament Májilisinde 2012-2014 jyldarǵa arnalǵan respýblıkalyq bıýdjet jobasy qaralǵan. Atalmysh qujatqa sáıkes, Іshki ister mınıstrligine qoǵamdyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý úshin jalpy kólemi 24,8 mıllıard teńge bólý qarastyrylsa, sonyń 12,9 mıllıard teńgesi dinı ekstremızmmen kúreske arnalǵan. Bul soma 2011 jylmen salystyrǵanda 10 esege artyq. Maqala «Dinı ekstremızmmen kúres - memlekettiń kún tártibinde» degen taqyryppen berilip otyr.
Sondaı-aq atalmysh basylymnyń jazýynsha, bizde basshyny sapalyq kórsetkishine emes, jynysyna qaraı tańdaıdy eken. «Taıaýda Búkiálemdik bank jarııalaǵan «2012 jylǵy álemniń damýy: genderlik teńdik jáne órkendeý» atty baıandama osyndaı qorytyndy jasady. Máselen, Eýropa men Ortalyq Azııa aımaǵyndaǵy áıelderdiń bilimi erkekterge qaraǵanda, joǵary bolatynyna qaramastan, názik jandylardyń tabysy qarsy jynystaǵylardikinen ortasha eseppen 20 paıyzǵa tómen bolyp keledi eken. Sondaı-aq HeadHunter zertteý ortalyǵynyń júrgizgen saýalnamasynyń nátıjesi jer sharyndaǵy erkek kindiktilerdiń 64 paıyzy bastyq-bıkeshterge táýeldi bolǵysy kelmeıtindikterin anyqtapty» dep jazady basylym. Bul másele «Alash aınasynda» «Bizde bastyqtardyń kóbi nege er adam?» degen taqyryppen basylǵan.
***
«Kazahstanskaıa pravda» basylymynyń jazýynsha, «Nur Otan» partııasynyń platformasy sátti júzege asty. Sońǵy 5 jylda Qazaqstan daǵdarystyń saldaryna qaramastan ekonomıka ósimin saqtap turdy. Tipti eń qıyn degen jyldarda otandyq ishki jalpy ónim kólemi ósip otyrdy. Aıtalyq 2009 jyly Reseı ekonomıkasy 7,9 paıyzǵa, al Ýkraına ekonomıkasy 15,1 paıyzǵa tómendegende Qazaqstannyń ekonomıkalyq ósimi 1,2 paıyzdy qurady. Bul týraly naqty málimetterdi «Kazahstanskaıa pravdanyń» búgingi sanyndaǵy «Ýstanovka na otlıchnyı rezýltat» atty maqaladan qanyǵýǵa bolady.