Koronavırýspen aýyrǵanda ıis sezý nege joǵalady
Dáriger koronavırýs ınfektsııasy kezinde zamanaýı medıtsınada nelikten qıyndyqtar týyndaǵanyn, adam ólimi kóbeıgenin túsindirdi.
«Vırýs aýyz ben muryn qýysyna enedi. Eger adamda lımfoepıtelıaldy saqına bútin bolsa (kómekeı bezderi, adenoıdtar, tamaq), aýyrmasa, tonzıllıt, baspa jáne t.b. bolmasa – aýrý jeńil nemese sımptomsyz túrde kórinedi. Al eger qandaı da bir problemalar bolsa, vırýs ókpege túsip, alveolalardyń aınalasyndaǵy usaq tamyrlardy bitep tastaıdy. Tromboz paıda bolady. Barlyq ımmýndyq jasýshalar bitelgen jerge aǵylady jáne sany tym kóbeıip, saý jasýshalardy jeı bastaıdy. Immýndyq jasýshalardyń shamadan tys reaktsııasy «Tsıtokındik daýyl» dep atalady. Osyǵan baılanysty kóptegen tamyrlar bitelip qalady. Ǵylymı turǵydan alǵanda, bul TShQU sındromy (tamyr ishindegi shashyrandy qan uıý) dep atalady. Tutas denede qan kúrt uıyǵandyqtan, adam qaıtys bolýy múmkin», - deıdi Rafaıl Qypshaqbaev «Krasıvyı bıznes.Azııa» festıvalinde.
Sonymen birge, dáleldi medıtsına sarapshysy koronavırýs kezinde nelikten ıis sezý joǵalatynyn jáne adamdardyń ıisterdi basqasha sezetinin aıtyp berdi.
«Bul vırýs neırotropty bolyp sanalady, ıaǵnı júıke tinine áser etedi. Ondaǵy negizgi asqynýlar: dám sezbeý, estý qabiletiniń nasharlaýy jáne shashtyń túsýi. Iis sezý negizi joǵalmaıdy. Vırýs mı qyrtysyna baratyn retseptorlardy álsiretedi. Ol ıister týraly jadty óshiredi. Siz ıisti sezinesiz, biraq onyń ne ekenin, qandaı ıis ekenin bilmeısiz. Iis sezýdi qalpyna keltirý ár adamǵa tikeleı baılanysty. Ázirge oılap tapqan jalǵyz nárse - ártúrli efır maılaryn ıiskep, mıdyń túrli ıisterdi eske túsirýi úshin jattyqtyrý», - dep túsindirdi dáriger.
Suhbat sońynda maman koronavırýspen aýyrmaǵandar men sımptomdary baıqalǵan turǵyndarǵa ne isteý kerektigi jóninde aqyl-keńes berdi.
«Eń aldymen dúrbeleńge salynbaý kerek. Psıhosomatıkanyń áserin eshkim joqqa shyǵarǵan joq. Úreıge salynyp, túrli oılarǵa berilseńiz, jaǵdaıyńyz tek nasharlaıdy. Koronavırýs jeńil formada bolsa, tátti jáne gazdalǵan sýsyndar men alkogoldi qospaǵanda, kóp mólsherde suıyqtyq ishý kerek – shaı, sý, jemis sýsyny nemese kompot. Dene qyzýy 38 gradýstan asqanda ǵana túsirýge bolady. Bul qaǵıdany únemi este saqtaý qajet. Qyzýdy «Paratsetamol» nemese «Ibýprofenmen» túsirýge bolady. Bir qaraǵanda «Paratsetamol» qarapaıym dári bolyp kórinýi múmkin. Biraq «Paratsetamoldyń» bir tabletkasy 0,5 gramm bolady. 4 gramm «Paratsetamol» -baýyrǵa aýyr soqqy bolady.
Tolyqqandy tamaqtaný óte mańyzdy. Bul naqty dáleldengen keńes emes, biraq óz tájirıbemnen baıqaǵanymdaı, sorpa ishetin naýqastar tezirek qalpyna keledi. Úıde qannyń ottegimen satýratsııasyn ólsheıtin pýlsoksımetr mindetti túrde bolýy qajet. Hattama boıynsha kórsetkish 93% bolsa - aýrýhanaǵa jatý kerektigin bildiredi. Qarapaıym tynys alý jattyǵýlaryn jasańyz – kúnine birneshe ret 10 tereń tynys alyńyz. Mýltıvıtamınder de munda kóp paıdasyn tıgizedi. D vıtamıni men myrysh Koronavırýs aýrýyn anaǵurlym jeńildetetini anyqtalǵan», - deıdi Rafaıl Qypshaqbaev.
Buǵan deıin Rafaıl Qypshaqbaev koronavırýstyń mýtatsııasy men kezekti tolqynynyń aldyn alý jóninde suhbat bergen edi.
«Koronavırýs jóninde pikir bildirý óte qıyn. Bul degenimiz qaıyry joq, jańa ári zerttelmegen is. Biz qazir tek boljam jasaı alamyz. Qolda bar derekterge súıene otyryp, qandaı da bir stsenarıı qurýǵa bolady, biraq eshkim naqty eshteńe aıta almaıdy . Sondyqtan ınfektsııa taralady degen boljam bar. Ázirge eń yqtımal boljam osy», - deıdi sarapshy.
Sonymen birge, dáriger óziniń Instagram-daǵy paraqshasynda da qazaqstandyqtarǵa koronavırýs ınfektsııasy men tutas medıtsına boıynsha aqyl-keńes berip otyrady.
«Adamdar ımmýnıtetti kóterýge arnalǵan sıqyrly tabletka bar dep oılaıdy. Biraq ımmýnıtetti kóterý úshin qarapaıym salaýatty ómir saltyn ustaný kerek – 6-8 saǵat uıqy, durys tamaqtaný (aqýyzdar, maılar, kómirsýlar), jetkilikti fızıkalyq belsendilik qajet. Qart adamdar kóshede uzaq ýaqyt serýendese jetkilikti, al jastarǵa júgirý qajet. Barlyq qarapaıym sharalar ımmýnıtettiń kez kelgen ınfektsııalarmen kúresýge daıyn etedi. Osyny aıtsam, adamdar «Bar bolǵany osy ma?» dep suraıdy. Iá, osy. Sıqyrly dári retinde satylatyn nárseniń bári – marketıng», - deıdi dáriger.