Koronavırýs qandaı aýrýlardy qozdyrady
Ǵalymdar koronavırýstan qaıtys bolǵan adamdardyń tamyrlaryn mıkroskop kómegimen zerttegen kezde ókpe, búırek, júrek, mı tamyrlarynda qan uıýdyń jıi kezdesetindigin baıqaǵan. Endeshe osynaý qaýipti vırýs adamda qandaı aýrýlardy ýshyqtyryp jiberetindigi jaıly mamandar pikirine nazar aýdaryp kórelik.
QR Prezıdent is basqarmasy medıtsınalyq ortalyǵynyń Neırohırýrgııa bólimi meńgerýshisi Myńjylqy Berdiqojaev koronavırýs indeti órship turǵan kezde aýrýhanaǵa ıshemııalyq ınsýltpen túsken naýqastar sany artqanyn aıtady.
«Koronavırýstyń kesirinen josparly túrde emin alýy kerek naýqastar ýaqytyly kómek almady. Karantın aıaqtalǵannan keıin ol naýqastar aýrýy asqynǵan kúıde keldi. Olardy emdeý úshin kóp resýrs kerek boldy. Tipti ota jasaý sátine jetpesten kóz jumyp ketkender boldy. Koronavırýs kezinde júrektiń ıshemııalyq ınsýlti kóbeıip ketti. Tromb úzilip, ıshemııalyq ınsýltpen túsken naýqastar sany artty», - dedi ol.
Almatydaǵy №36 qalalyq emhananyń jalpy tájirıbelik dáriger bólimshesiniń meńgerýshisi Asqar Jumanazarov koronavırýs ol - aýa-tamshyly jáne janasý-turmystyq taratý mehanızmi bar SARS CoV-2 koronavırýsynyń jańa shtamynan týyndaǵan jedel ınfektsııalyq vırýsty aýrý ekendigine basa nazar aýdarady.
«Bul aýrý aǵzaǵa engennen keıin, jergilikti jáne júıelik ımmýndyq-qabynýdy týyndatady. Iá, qan uıyǵyshtyqty arttyrady, qan tamyrlar qabyrǵasyn ózgertip shaqyryp, aýa jetkiliksizdigi baıqalady. Bul kishi jáne úlken trombozdyń damýyna ákeledi.Sonymen qatar, ókpeniń, júrektiń, búırektiń, asqazan-ishek joldarynyń, ortalyq jáne shetki júıke júıeleriniń asqyný qaýpimen belgisi joq klınıkalyq túrden óte aýyr túrge deıin asqyný shaqyratyn asa qaýipti vırýsty ınfektsııa», - dedi bólimshe meńgerýshisi.
Al Qazaq medıtsınalyq úzdiksiz bilim berý ýnıversıtetiniń densaýlyq saqtaý saıasaty jáne alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarlyq kómekti damytý bóliminiń bastyǵy, medıtsına ǵylymdarynyń kandıdaty, endokrınolog-dáriger Erjan Óteýlıev koronavırýs sozylmaly aýrýlardy qozdyratyndyǵyn atap ótedi.
«Qazir kovıd kúsheıe tústi. Biz ony aýyr túrinde sezine bastadyq. Biz bul ınfektsııany halyqaralyq tájirıbege júgine otyryp zerttedik. Shynynda da patogenezinde ımmýndyq júıe oıana bastaǵan kezde «tsıtokın daýyly» sııaqty elementter bar. Munyń bári qan tamyrlarynyń ishinde. Sondyqtan alǵashqy kúnderden bastap antıkoagýlıanttardy qoldana otyryp qandy suıyltý qajet. Jalpy terapııa júrgizý kerek, ókpeni jattyqtyrý qajet. Ásirese koronavırýs ınfektsııasymen aýyrǵan adamdar tolyq ońaltýdan ótýi tıis. Qannyń uıýyn baqylap otyrý shart. Óıtkeni onyń odan ári qoıýlanýy múmkin faktiler bar jáne bul basqa qan tamyrlary aýrýlarynyń damýyna ákeledi«, - dedi ol.
Elordadaǵy №4 emhananyń kardıology Janat Suńqarbekova júrek-qan tamyrlary júıesi problemalary bar naýqastar úshin COVID-19 qaýpti ekendigine basa nazar aýdartady.
«Koronavırýstyq ınfektsııamen aýyratyn naýqastarda sózsiz bolatyn gıpoksııa jaǵdaıynda júrek-qan tamyrlary aýrýlary bar naýqastarǵa COVID-19-ǵa tótep berý qıyn. Sonymen qatar vırýs gıperkoagýlıatsııaǵa jáne trombozǵa bastapqy beıimdilikke ıe. Koronavırýsta trombozdyń damý qaýpi joǵarylaǵanda, bul jaǵdaı ýshyǵady», - dedi Jannat Suńqarbekova.
Aıta keterligi, búginde koronavırýs ınfektsııasyn bastan keshirgen keıbir patsıentterde sozylmaly sharshaý sındromy baıqalatyndyǵyn anyqtaldy. Munyń sebebin túsindirgen Ulttyq ǵylymı kardıohırýrgııa ortalyǵy tóraǵasynyń mindetin atqarýshy Mahabbat Bekbosynova patsıenttiń jaı-kúıin barynsha jan-jaqty baǵalaýǵa múmkindik beretin Chadera dep atalatyn shkala bar ekendigin aıtady.
«Patsıent ózin ne mazalaıtynyn túsindire almaǵan, biraq qalypty ómirge orala almaı júrgenin túsingen kezde sozylmaly sharshaýǵa ushyraǵan deýge bolady. Mine osy kezde atalǵan shkala sol patsıenttiń jaı-kúıin shynaıy baǵalaýǵa múmkindik beredi. Shkalada 11 ball bar. Patsıenttiń jaı-kúıi 3 ballaǵa deıin bolsa, onda qalypty sanalady. Al 4-ten 11 ballǵa deıingi aralyq patsıentte qandaıda bir problemanyń bar ekendigin bildirdi jáne oǵan nevrologqa nemese psıhoterapevtke qaralýy qajet. Shyndyǵyna kelgende bizde koronavırýsty bastan keshirgen patsentterdi tekserý hattama bar. Ol zerthanalyq, sonymen qatar ınstrýmentaldy zertteý ádisterin qamtıdy. Patsıent qanynan jalpy saraptama alamyz. Óıtkeni, qan ımmýndyq júıeniń qandaı jaǵdaıda ekenin jaqsy kórsetip beredi. Leıkopenııa men lımfotsıtopenııa baqylaýynda áli kúnge deıin turǵan patsıentter bar.Koronavırýsty bastan keshirgenderine 2-3 aı ótse de bul patsıenterdiń ımmýndyq júıesinde problema bar degen sóz», - dedi Mahabbat Bekbosynova.