Koronavırýs: Halyqtyń qaýipsizdigi ár adamnyń jeke jaýapkershiligine ilinip tur
Eljan Birtanov: Koronavırýs Qazaqstanda tirkelgen joq
Jalpy koronavırýs jaıly el ishinde taraǵan alypqashpa áńgimeler jaýapty organdardyń, ásirese Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń mamandaryn ábden zárezap qylǵan sekildi. Jalǵan aqparattyń kóptigi de qaýipti vırýstyń Qazaqstanǵa «mine kirip qoıǵanyn» kúnbe-kún taratyp, áıgili akter Djekı Chanǵa da «koronavırýs juqtyryp» qoıǵany bar. Bul jaǵdaı baspasóz máslıhatyn ótkizgen saıyn «tek resmı aqparattarǵa súıenýdi suraǵan» bas sanıtarlyq dáriger Jandarbek Bekshınniń de, mınıstr Eljan Birtanovtyń da júıkesin ábden juqartqan bolýy kerek.
«Koronavırýsqa qatysty kúndelikti aqparattardy ýaqtyly berip jatyrmyz. Ókinishke qaraı, soǵan qaramastan halyq arasynda, áleýmettik jelilerden ártúrli málimetter kelýde. Mysaly, búgin ýatsapta «Nur-Sultanda eki Qytaı azamaty qaıtys boldy» degen, keshe «Almatyda aýrý Qytaı azamattary emdelip jatyr» degen de jalǵan aqparat tarady. Óńirlerden de osyndaı aqparat qarsha boraıdy. Bizdiń negizgi mindetimiz – elimizdegi túrli aýrýdan, ınfektsııadan qorǵaý, ashyq ári tolyq aqparat berý», - dedi mınıstr 5 naýryzda OKQ-da ótken baspasóz máslıhatynda bul suraqtarǵa jaýap berýden sharshaǵanyn bildirip.
Eljan Birtanov aıtyp ótkendeı qazirgi ýaqytta koronavırýs ınfektsııasy boıynsha Qytaıda 80 myńnan astam naýqas tirkelgen. Naýryzdyń 4-nen 5-ne qaraǵan kúni aýrý ósimi Qytaıda 0,18 paıyzdy kórsetken. Áıtse de statıstıka úreı týdyrǵanymen úmit týdyrarlyq málimet te joq emes.
«Qytaıda aýrýhanalardan shyqqan azamattardyń sany 52 myńnan asty. ıAǵnı búkil naýqastyń 65 paıyzy emdelip shyqty. Ókinishke qaraı, dúnıe júzindegi 79 memlekette 14 myńnan astam naýqas tirkeldi. Qazirgi tańda Qazaqstanda koronavırýs ınfektsııasymen naýqastanǵan adamdar tirkelmedi. Mundaı dıagnoz áli eshkimge qoıylǵan joq», - dedi kesip pishti mınıstr.
Qazaqstan qandaı saqtyq sharalaryn qabyldap jatyr?
Osy jyldyń 29 qańtarynda QR Úkimeti janyndaǵy vedomstvoaralyq komıssııa Qazaqstan aýmaǵynda koronavırýstyń taralýyna jol bermeý boıynsha birqatar qosymsha qorǵaný sharalaryn qabyldady. Atap aıtqanda, 29 qańtardan bastap QR men QHR arasynda jolaýshylar avtobýsynyń tasymaly, ekinshiden, 2020 jylǵy 1 aqpannan bastap QR men QHR arasynda júretin jolaýshylar poıyzdarynyń baǵdary, 2020 jylǵy 3 aqpannan bastap eki el arasyndaǵy júıeli áýe qatynasy ýaqytsha toqtatyldy. Sonymen qatar Úkimet QHR azamattaryna vıza berýdi toqtatyp, 2020 jylǵy 4-8 aqpan aralyǵynda Halyqaralyq tennıs federatsııasynyń Federatsııa kýbogynyń irikteý matchtaryn QHR-dyń Dýngýan qalasynan Nur-Sultan qalasyna aýystyrý týraly usynysyn qabyldamady. Sondaı-aq 2020 jylǵy 12-16 aqpan aralyǵynda sý dobynan Azııa irikteý chempıonaty ótkizilmeıtin boldy.
Áıtse de koronavırýs boıynsha álemdik ahýal Úkimetti bul shekteýlerdi qaıta kúsheıtýge birneshe márte májbúrlep otyr. 2 naýryzda ótken Úkimettiń kezekti otyrysynda Qazaqstan aýmaǵynda koronavırýs ınfektsııasynyń taralýyna jol bermeý sharalary qaraldy. ıAǵnı bıylǵy jyldyń 1 naýryzynan bastap QR Bas memlekettik sanıtarlyq dárigeriniń qaýlysymen birinshi sanattaǵy elder qataryna Qytaı Halyq Respýblıkasymen qatar, Iran, Ońtústik Koreıa, Japonııa, Italııa, Gonkong (QHR), Taıvan (QHR) jáne Makao (QHR) jatqyzyldy.
«QHR men Irannan kelgen azamattar mindetti túrde 14 kúndik karantınge jatqyzylyp, aýrýhanadan shyqqannan keıin qosymsha 10 kún ishinde medıtsınalyq baqylaýda bolady», - dedi densaýlyq saqtaý mınıstri Úkimet otyrysynda.
Birinshi sanattaǵy qalǵan elderden kelgen (Ońtústik Koreıa, Japonııa, Italııa, Gonkong (QHR), Taıvan (QHR) jáne Makao) azamattar 14 kúnge turǵylyqty jeri boıynsha karantınge ornalastyrylady. Biraq sanıtarlyq qyzmettiń sheshimi boıynsha bul adamdar medıtsınalyq uıymdaǵy karantınge aýystyrylýy múmkin. Ekinshi sanattaǵy elderden kelgen azamattar 14 kún ishinde turǵyn jeri boıynsha medıtsınalyq baqylaýda bolyp, qosymsha 10 kún boıy qońyraý shalý arqyly qashyqtyqtan baqylaýǵa alynady. Úshinshi sanattaǵy elderden kelgen azamattar 24 kún ishinde qońyraý shalý ádisimen qashyqtan baqylanady.
Al kúni keshe Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý vıtse-mınıstri Berik Qamalıev Qazaqstanǵa keletin jolaýshylardyń tasymalyn shekteý boıynsha jańa sharalardyń engiziletinin málim etti. Onyń aıtýynsha, 8 naýryzdan bastap 1-shi sanattaǵy elderdiń azamattary Qazaqstanǵa kire almaıdy. Qazaqstan birinshi sanatqa kirgizgen elderdiń ishinde – Ońtústik Koreıa da bar. Alaıda bul shekteýdiń sol eldegi Qazaqstan azamattaryna qatysy joq.
Sonymen qatar Quryq jáne Aqtaý porttary Iran men Ázerbaıjannan avtoparomdardy ýaqytsha qabyldamaıtyn boldy.
Densaýlyq saqtaý mınıstrligi: Karantınge túsinistikpen qaraıyq
«Shekteý bolýy tıis. Kóptegen el shekteýdi engizedi. 4 naýryzda birinshi sanattaǵy elderden kelgen shetel azamattary úshin shekteýler engizildi. Jolaýshylar aǵynyn qysqartý úshin osyndaı normalar kúshine endi. Ókinishke qaraı, bizdiń azamattarymyz eskertý men qaýip-qaterge qaramaı, basqa elderge, ásirese, birinshi sanattaǵy elderge shyǵýlaryn qoıar emes. Ásirese, bizdiń azamattar kóp baratyn Ońtústik Koreıany erekshe atap ótkim keledi. Aýrý keń taralyp kele jatqandyqtan birtindep shekteý sharalaryn engizýdemiz. Sondyqtan biz alǵashqy kúnderden bastap azamattarymyzdy bul elderge barmaýǵa shaqyrdyq. Bizdi bızneske kedergi keltirdi degen syńaıda synǵa aldy. Biraq bul usynystar azamattarymyzdy qorǵaýǵa baǵyttalǵan», - dedi Eljan Birtanov keshe OKQ-da ótken baspasóz konferentsııasynda.
Mınıstrdiń aıtýynsha, eskertýge qaramastan ketip qalǵan azamattar elge kelgen kezde shekteý sharalaryna daıyn bolýy tıis. Bul densaýlyq saqtaý kodeksine sáıkes zańdy qadam. Osy standarttardy buzǵany úshin jaýapkershilik te qarastyrylǵan.
«Shekteýler engizilgenimen biz árdaıym basqa elderdiń áýe kompanııalaryna yqpal ete almaımyz. Sondyqtan halyqty qorǵaý maqsatynda bizge kelip jatqan azamattardy deportatsııalaýǵa deıingi áreketti jasaýǵa, jer aýdarýdy júzege asyrýǵa quqyǵymyz bar. Atap aıtqanda, 4-i kúni BAÁ-den bort keldi. Onda QHR-dyń eki azamaty bar bolyp shyqty. Biz olardy oqshaýlap, baqylap, Qytaıǵa jiberdik. Basqa elder de osyndaı sharalardy qabyldaýda. Bul úılesimdi saıasat», - dedi mınıstr.
Densaýlyq saqtaý mınıstriniń aıtýynsha qazirgi tańda Qazaqstanda 992 adam karantınde (5 naýryzda Ońtústik Koreıadan kelgen 100 adammen qosqanda 1092 adam) jatyr. Onyń ishinde oqshaýlanǵandar da, úı jaǵdaıynda karantınde jatqandar da bar. 2 jáne 3 sanattar boıynsha, ıaǵnı turǵylyqty mekenjaı turǵysynan 7515 adam, jalpy 8 myńǵa tarta adam Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń baqylaýyna alynǵan.
Densaýlyq saqtaý mınıstri Eljan Birtanov koronavırýs ınfektsııasynyń taralýyna jol bermeý maqsatynda qandaı buqaralyq is-sharalar ótkizilmeıtinin de aıtyp berdi. Mınıstrdiń sózine qulaq assaq, eń birinshi kezekte merekelik is-sharalar bolmaıdy. Baspasóz máslıhattary men kóptegen saıys uıymdastyrylmaıdy.
Eljan Birtanov koronavırýs ınfektsııasyna baılanysty halyqaralyq áýe reısterimen ushqanda karantınge jatýǵa mindettelgen jolaýshylardy sabyrǵa shaqyrady. Sebeptiń de salmaqty ekenin kúnbe-kún qubylǵan stastıstıka kórsetip otyr.
«Bizde azamattar úshin tamaqpen qamtamasyz etetin jáne sanıtarlyq normalarǵa saı keletin oryndar jetkilikti. Karantınge jatqyzǵan azamattar aýrý adamdar emes. Olar deni saý adamdar. Sol úshin karantınge túsinistikpen qaraý kerek», - deıdi Eljan Birtanov.