Konstıtýtsııalyq sotqa júginý múmkindikteri keńeıtiledi - Baqyt Nurmuhanov

NUR-SULTAN. QazAqparat – Quqyq ústemdigi salasynda eń iri ózgeristerdiń biri – Konstıtýtsııalyq sot qurý. Bul týraly Konstıtýtsııalyq keńestiń apparat basshysy, Konstıtýtsııaǵa engiziletin ózgerister men tolyqtyrýlar jóninde usynystar daıyndaý boıynsha jumys tobynyń múshesi Baqyt Nurmuhanov málim etti, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Memlekettik mańyzy bar ózgeristerdiń taǵdyryn Qazaqstan azamattary sheshpek. Bul - álemdik tájirıbede qalyptasqan eń demokratııalyq jol. Osy joly referendým tańdalyp otyr. Qazaqstanda referendým buryn eki ret ótkizilgen. Shetel tájirıbesinde de referendým ınstıtýty keń taraǵan. HІH ǵasyrdan beri Shveıtsarııada 500-den astam referendým ótken. Bul jerdegi maqsat – taǵdyrsheshti memlekettik sheshimderdi halyqtyń tikeleı qatysýy arqyly qabyldaý. Aldaǵy aptalardyń ishinde árbir Qazaqstan azamaty usynylyp otyrǵan konstıttsııalyq ózgeristerdiń máni men mazmunyn, bolashaqtaǵy rólin tereń túsingeni jón», - dedi B. Nurmuhanov Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde.

Osy oraıda ol zań jobasynda kózdelgen ózgeristerdi birneshe baǵytqa bólýge bolatynyn atap ótti.

«Bul turǵyda qoǵam men memleketti odan ári demokratııalandyrý, quqyq ústemdigin nyǵaıtý, sondaı-aq saıası júıeni túbegeıli jańǵyrtý eskerilen. Osy iri bloktardyń ishinde jekelegen toptarǵa shoǵyrlanǵan normalardy ataýǵa bolady. Quqyq ústemdigi salasynda eń iri ózgeristerdi biri – ol Konstıtýtsııalyq sotty qurý. Qazirgi kezde Konstıtýtsııalyq sot álemniń 70-ten astam memleketinde jumys istep tur. Bul ınstıtýt Eýropa elderinde, Latyn Amerıkasy, Afrıka jáne TMD keńistiginde keń taraǵan», - dep toqtaldy jumys tobynyń múshesi.

Baqyt Nurmuhanov 1995 jyly qoldanystaǵy Konstıtýtsııaǵa sáıkes Konstıtýtsııalyq keńes qurylǵanyn, osy 27 jyldyń ishinde bul keńes óziniń berilgen ókilettikteriniń aıasynda quqyqtyq memleket ustanymdaryn ornyqtyrý salasyna laıyqty úlesin qosqanyn aıtty.

«Alaıda zaman aǵymy jańa talaptar qoıyp otyr. Konstıtýtsııalyq sottyń úlken ereksheligi – oǵan azamattar, zańdy tulǵalar jáne basqa da qoǵam ókilderi júgine alady. Bul ózgeristi halyq únine qulaq asatyn memleket tujyrymdamasyn engizýdiń bir nysany retinde qarastyrǵan jón. Jalpy, Konstıtýtsııalyq sot kelesi jyldyń basynan jumys isteı bastaıdy. Árbir Qazaqstan azamatynyń belgili bir daýdy sheshý kezinde qoldanylatyn zańnyń ári ózge de normatıvtik-quqyqtyq aktiniń Ata Zańnyń talaptaryna sáıkestigi turǵysynan kúmáni bolǵan jaǵdaıda, tikeleı Konstıtýtsııalyq sotqa júginý quqyna ıe bolady. Qazirgi kezde Konstıtýtsııalyq keńeske 6 sýbekt júginse, endi Konstıtýtsııalyq sotqa 9 sýbekt júgine alady. ıAǵnı, azamattar Konstıtýtsııalyq sotqa tikeleı ózderi, ombýdsmen, Bas prokýror nemese jalpy sottar arqyly júgine alady. Osy oraıda, óz quqyqtary men zańdy múddelerin qorǵaýdyń kepilderiniń sany artady», - dedi B. Nurmuhanov.

Bul turǵyda ol azamattardyń, qoǵamnyń konstıtýtsııalyq baqylaý organdaryna qol jetkizýin keńeıtý halyqaralyq úrdis ekenin atap ótti.

Budan buryn habarlanǵandaı, bıyl Joldaýda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev elimizde Konstıtýtsııalyq sot qurýdy usyndy.

Osy jyly 5 maýsymda Konstıtýtsııaǵa birqatar ózgeris pen tolyqtyrý engizý boıynsha respýblıkalyq referendým ótedi.

Respýblıkalyq referendýmǵa qatysý quqyǵy bar azamattardyń tizimine toqtalsaq, 15 mamyrdaǵy aqparat boıynsha bul tizimge 11 mln 722 myń 536 adam engizilgen.