Konstıtýtsııalyq reformalar Qazaqstannyń turaqty damýyn qamtamasyz etedi - Baqtyqoja Іzmuhambetov
«Biz armany asqaq, muraty asyl, aıbyndy elimizdiń tórinde taǵy bir alqaly jıyndamyz. «Óser eldiń balasy ózekti iske jumylar» deıdi dana halyq. Biz búgin aldaǵy ósý jolymyzdy aıqyndaıtyn, táýelsiz tarıhymyzdyń shejiresine aınalar ózekti isti talqylamaqpyz. Ol Elbasymyz Nursultan Ábishuly Nazarbaev usynǵan taǵdyrly másele - saıası basqarý júıesin jańǵyrtý. Biz bir aı boıy bir el, bir taǵdyr bolyp, Elbasymyz bastamashy bolǵan konstıtýtsııalyq reformany jasaı otyryp, bılik tarmaqtary ókilettikterin qaıta bólý týraly qaǵıdatynyń qyr-syryna úńildik, tereń boılap, túbegeıli talqyladyq. Nátıjesinde El Prezıdentiniń saıasat synaǵyndaǵy ójet qımyly shyn máninde ekiniń biriniń qolynan kelmeıtin batyl qadam ekenine kóz jetkizdik. Rasynda da, Prezıdenttiń óz bıliginiń kóptegen bóligin, basqalarǵa berýi bizdiń táýelsizdik ǵumyrnamamyzda ǵana emes, arǵy bergi tarıhymyzda bolmaǵan, álemdik saıasatta kezdese bermeıtin erekshe betburys. Bul el erteńin, urpaq bolashaǵyn óz múddesinen joǵary qoıatyn, bar bolmysy týǵan halqymen bite qaınasqan ultjandy tulǵanyń ǵana enshisine berilgen uly is», - dedi Májilis depýtaty.
Sonymen qatar, ol Táýelsizdik tańy atqan alǵashqy kúnnen bastap, árbir qadamyn nyq basyp, aldyn ala boljam jasap, barlyq qıyndyqtardy sarabdal saıasatymen eńserip, elin, halqyn órkenıet bıigine jetelegen Elbasymyz bul joly da zaman tynysyn dóp basqanyn basa aıtty.
«Ýaqyt sheńberine syımaıtyn sanaýly sátterde bizdiń birligimiz jarasyp, yrysymyz artty. Turaqtylyq sán-saltanat quryp, alpaýyt eldermen ıyq teńestirgen azýly memleket boldyq. Bul sózsiz, tuńǵysh Prezıdentimiz negizin qalaǵan myqty prezıdenttik basqarýdyń arqasynda baǵyndyrǵan bıikter. Endi osy jetistikterimizge tirek, órkenıetimizge ózek bolar úlken ózgerister qolǵa alynǵaly tur. Elbasy ózi jasaǵan qazaqstandyq damýdyń jańa kezeńinde Parlament pen Úkimetke zor senim artty. Osy jerde basa aıta ketetinimiz, azattyqtyń aq tańy atqan kúnnen Elbasynyń batyl qadamdaryn, áleýmettik, ekonomıkalyq, saıası bastamalaryn júzege asyrýda Parlamentke aıryqsha jaýapkershilik júktelip keledi. 1995 jyly, 30-shy tamyzda respýblıkalyq referendým ótip, búgingi talqylanyp otyrǵan Ata Zańymyzdyń tusaýy kesilgen kezden bastap, bizdiń qos Palataly Parlament ashyq pikirler men jarııa saıasattyń bıik orny ǵana emes, sonymen birge, múmkindigi mol, qýaty myqty, mańyzdy memlekettik ári halyqtyq ınstıtýt bolyp qalyptasty. Osydan týra on jyl buryn 2007 jylǵy 21 mamyrda tikeleı Prezıdentimizdiń basshylyǵymen ázirlengen Konstıtýtsııaǵa óte mańyzdy ózgerister men tolyqtyrýlar engizilip, onda taǵy da qos palataly Parlamenttiń rólin kúsheıtýge erekshe kóńil bólingen bolatyn.
Endi mine ózderińiz kórip otyrǵandaı, el damýynyń asa jaýapty kezeńinde de Parlamenttiń áleýetin kúsheıtý basty nazarǵa alyndy. Bul táýelsizdik alǵan kúnnen demokratııalyq damý úrdisine den qoıyp, halyqtyń úni men qalaýyn aldyńǵy qatardan túsirmeı kele jatqan Elbasynyń syndarly saıasatynyń zańdy jalǵasy dep bilemiz», - dedi Іzmuhambetov.
Depýtattyń paıymynsha, endigi kezekte Úkimet Prezıdent aldynda qalaı esep berse, Parlament aldynda da sondaı jaýapkershilikte bolady. Sondaı-aq, Parlament úkimet quramyn jasaqtaýǵa endi belsene qatysady. Al, óz kezeginde Úkimet Elbasymyz belgilegen basym baǵyttar aıasynda qajetti sheshimderdi qabyldap, áleýmettik ekonomıkalyq salaǵa tolyǵymen jaýap beretin bolady.
«Prezıdenttiń birqatar ókilettigi bólingenmen, Táýelsiz elimizdiń búginge deıingi turaqty damýynyń kepiline aınalǵan prezıdenttik basqarý formasy óz kúshinde qalady. Óıtkeni, ol memlekettigimizdiń negizgi tiregi, konstıtýtsııalyq myzǵymastyǵyǵymyzdyń altyn kópiri. Elbasymyz aıtqandaı álem búginde kóz aldymyzda ózgerýde. Alysty boljaıtyn kemeńger, bul joly da shuǵyl qımyldap, jahandyq ahýalǵa, tehnologııalyq jáne áleýmettik jańǵyrtý talaptaryna shapshań jaýap berdi. Sondyqtan da bul reformalar qasıetti táýelsizdigimizdiń tuǵyryn nyǵaıtyp qana qoımaı, qasıetti Otanymyzdyń aldaǵy san jyldarǵa turaqty damýyn qamtamasyz etedi. Bul Reforma Ult Josparynda belgilengen esep beretin memleket pen ashyq Úkimetti qalyptastyrý mindetin júzege asyrady. Túptep kelgende osy ózgeristerdiń nátıjesinde memlekettik basqarýdyń neǵurlym tıimdi, myǵym, jáne zamanaýı júıesi qurylady», - dedi ol.
Aıta keteıik, birlesken otyrys barysynda «Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýtsııasyna ózgertýler men tolyqtyrýlar engizý týraly» QR Zańynyń jobasy birinshi oqylymda talqylanýda.