Konstıtýtsııaǵa engizilgen jańa túzetýler quqyq qorǵaý áleýetin nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan – Ombýdsmen
«Bıyl jazda ótken respýblıkalyq referendýmda halyqtyń 77 paıyzdan astamy konstıtýtsııalyq túzetýlerge daýys berdi. Bul Memleket basshysy men bılik organdaryna senim artý dep bilemin. Qyrkúıek aıynda Parlament qabyldanǵan konstıtýtsııalyq túzetýlerdi iske asyrý úshin Úkimettiń ázirlegen zań jobalaryn qaraýǵa kirisedi. Biz zań jobalaryn, sonyń ishinde Konstıtýtsııalyq Sot týraly, Ýákil týraly jáne Prokýratýra týraly konstıtýtsııalyq zańdardy talqylaýǵa belsendi qatysýymyz kerek. Olardy qabyldaý jaqyn arada josparlanyp otyr», deıdi Elvıra Ázimova.
Ombýdsmenniń konstıtýtsııalyq mártebesi elimizdiń Ata Zańynda alǵash ret bekitildi. Azamattardyń quqyqtaryn qorǵaýda jáne qalpyna keltirýde Ombýdsmen óz qyzmetinde memlekettik organdardan táýelsiz bolýy úshin bul normalardy Konstıtýtsııa deńgeıinde bekitý týraly sheshim qabyldandy.
«Memlekettik organdar men basqa da uıymdarda adamnyń quqyǵy men bostandyǵyn qorǵaý memlekettik saıasattyń basym baǵyty degen qatań túsinikti qalyptastyrýymyz qajet. Atqarýshy memlekettik organdar óz mindetterin tıisti túrde oryndamaǵan jaǵdaıda, Ýákil járdemdesýge jáne olardy qurmetteý týraly bilimdi nasıhattaýǵa yqpal etýi qajet», dep atap ótti Ýákil.
Munda jańadan qurylǵan organnyń rólin de atap ótý kerek. Buǵan deıin memleket tarıhynda Konstıtýtsııalyq sot bolǵan, ol 1992-1995 jyldary qyzmet atqarǵan. Keıin ol Konstıtýtsııalyq keńes bolyp ózgerdi.
«Bul qurylyp jatqan Konstıtýtsııalyq Sottyń artyqshylyǵy - Prezıdentten, Parlament depýtattarynan, Premer-Mınıstrden basqa, endi bul sotqa azamattardyń ózderi, Ombýdsmen (ýákil) jáne Bas prokýror ótinish jasaı alady. ıAǵnı zańdar men basqa da normatıvtik quqyqtyq aktilerdiń Konstıtýtsııa normalaryna sáıkestigin konstıtýtsııalyq baqylaýdy talap ete alatyn sýbektiler sheńberi edáýir keńeıdi», dedi ol.
Konstıtýtsııalyq sottyń quramyna 11 sýdıa kiredi, olardyń tórteýin El Prezıdenti taǵaıyndaıdy, qalǵan úsh-úsh sýdıadan Senat pen Májilis taǵaıyndaıdy.
Elvıra Ázimovanyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta Ýákildiń aımaqtyq ókildikterin ashý boıynsha jumys júrgizilýde, ásirese aýyldyq jerlerde turatyn azamattar úshin júginý qoljetimdi bolmaq. Olar osy jyldyń sońyna deıin jumys isteıtin bolady.
«Ýákil ınstıtýty men onyń apparatyna memlekettik bılik pen halyq arasyndaǵy keri baılanysty qamtamasyz etý boıynsha úlken jaýapkershilik júktelgen. Bul rette, belsendi ári qamqor azamattar, kásibı zań keńesshileri, medıatorlar, advokattar, úkimettik emes uıymdar bizdiń senimdi seriktesterimiz bolyp tabylady. Memlekettik organdar da olardyń qatarynda. Óıtkeni olar quqyq buzýshylyqtarǵa ákep soqqan óz sheshimderin boıynsha jedel sharalar qabyldaýy tıis. Bizdiń jumysymyz Konstıtýtsııanyń 1-babynda belgilengen adam, onyń ómiri, quqyqtary men bostandyqtary Qazaqstannyń eń qymbat qazynasy degen maqsatqa saı bolýy tıis», - dep túıindedi sózin ýákil.
Foto : gov.kz