Qoǵamdyq baqylaý sýbektileri aqparat suratýǵa quqyly bolady – zań jobasy
«Zań jobasynda qoǵamdyq baqylaý uǵymy aıqyndalady. Qoǵamdyq baqylaý obektisi degenimiz mynalar: jergilikti memlekettik jáne ortalyq organdar, kvazımemlekettik sektor sýbektileri, ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdardyń fýnktsııalaryn oryndaýshylar. Qoǵamdyq baqylaý sýbektileri degenimiz – el azamattary, Qazaqstanda tirkelgen kommertsııalyq emes uıymdar», - dedi QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstri Darhan Qydyráli
Onyń aıtýynsha, qoǵamdyq baqylaýdyń maqsaty – azamattardyń memleket isterin basqarýǵa qatysýyn qamtamasyz etý. Qoǵamdyq baqylaýdyń basty qaǵıdaty – zańdylyq, jarııalylyq, ashyqtyq pen aıqyndyq, qoǵamdyq baqylaý sýbektileriniń óz erkimen qatysýy men táýelsizdigi.
«Sonymen qatar qoǵamdyq baqylaý sýbektileri men obektileriniń quqyqtary men mindetteri naqtylanady. Mysaly, qoǵamdyq baqylaý sýbektileri qoǵamdyq baqylaý toptaryn qurýǵa, sarapshylardy tartýǵa, sondaı-aq, aqparat suratýǵa, qoǵamdyq baqylaý obektileriniń áreketterine nemese áreketsizdigine shaǵymdanýǵa quqyly bolady. Obektiler qoǵamdyq baqylaý nysandarynyń usynymdaryn qaraýǵa jáne olardy ınternet-resýrstarda ornalastyrýǵa, múddeler qaqtyǵysyn boldyrmaýǵa, qaýipsizdik sharalaryn saqtaýǵa mindetti bolady», - dedi vedomstvo basshysy.
Onyń sózine qaraǵanda, qoǵamdyq baqylaýdyń negizgi formalary retinde qoǵamdyq monıtorıng, qoǵamdyq saraptama, qoǵamdyq tyńdaý usynylady. Sonymen qatar Respýblıka zańnamasynda aıqyndalǵan basqa da formalar júzege asyrylýy múmkin.
«Zań jobasynda qoǵamdyq baqylaýdy júzege asyrýǵa qatysý sharttary aıqyndalǵan. Qoǵamdyq baqylaýdy iske asyrýǵa on segiz jasqa tolmaǵan, sottylyǵy ótelmegen, narkologııalyq nemese psıhıkalyq esepte turǵan adamdar jiberilmeıdi. Sonymen qatar, qyzmetinde sheteldiń qatysy bar, qoldanystaǵy zańnamaǵa sáıkes qyzmeti toqtatylǵan nemese tyıym salynǵan kommertsııalyq emes uıymdarǵa shekteý qoıylady», - dedi D. Qydyráli atalǵan zań jobasyn talqylaý kezinde.
Mınıstrdiń sózine qaraǵanda, qoǵamdyq baqylaý nátıjelerin qaraý normalary bekitildi.
«Osylaısha, qoǵamdyq baqylaý obektileri qoǵamdyq baqylaý nátıjeleri boıynsha qorytyndy qujatty 10 kún merzimde qarap jáne dáleldi jaýap jiberýi kerek. Bul rette qoǵamdyq baqylaý obektileri mán-jaılardy jan-jaqty, tolyq jáne obektıvti qaraý úshin sharalar qoldanýǵa mindetti», - dedi vedomstvo basshysy.
Munymen qosa, Darhan Qydyráli elimizde petıtsııany berý tártibin túsindirdi.
«Zań jobasy petıtsııa ınstıtýtyn reglamentteý, sondaı-aq, aqparatqa qol jetkizý salasyndaǵy zańnamany jetildirý jónindegi túzetýlerdi de qamtıdy. Birinshiden, zańnamada petıtsııa uǵymy beriledi (petıtsııa – memlekettik organǵa, jergilikti ókildi jáne atqarýshy organǵa elektrondyq formatta jiberilgen jáne QR Ákimshilik rásimdik-protsestik Kodeksiniń 12-1-taraýynda belgilengen tártippen qaralatyn ujymdyq habarlama, ún qosý nemese usynys). Ekinshiden, Ákimshilik rásimdik-protsestik Kodekste petıtsııalardy berý jáne qaraý tártibi bekitilgen. Úshinshiden, petıtsııany Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary arnaıy ınternet portal arqyly bere alady. Tórtinshiden, ýákiletti organ petıtsııa jarııa bolǵansha zańda bekitilgen sharttarǵa sáıkestigin anyqtaıdy», - dedi D. Qydyráli.
Onyń aıtýynsha, petıtsııa berilgen kúnnen bastap 20 jumys kúni ishinde oǵan keminde elimizdiń 150 azamatynyń qosylýy qajet. Bundaı tájirıbe petıtsııa ınstıtýty qurylǵan birqatar elderde (AQSh, Ózbekstan jáne t.b.) qoldanylady.
«Petıtsııany qaraý barysynda memlekettik organ petıtsııa avtoryn shaqyryp, habardar ete otyryp, memlekettik organ sheshiminiń jobasyn jarııa talqylaýdy uıymdastyryp, jeke komıssııa nemese jumys tobyn qurady. Mundaı sharalar petıtsııalardyń qoǵamdyq mártebesi men mańyzyn arttyrýǵa múmkindik beredi. Petıtsııa boıynsha sheshimdi memlekettik organnyń birinshi basshysy ǵana qabyldaıdy», - dedi vedomstvo basshysy.
Budan bólek, máslıhat depýtattaryna petıtsııany ilgeriletý kezeńinde qol jınaýǵa qatysý, memlekettik organdardyń petıtsııalardy qaraýyna monıtorıng júrgizý, petıtsııalardy qaraý boıynsha óz okrýginiń saılaýshylaryn habardar etý jáne basqa da ókilettikter berý úshin «Jergilikti memlekettik basqarý jáne ózin-ózi basqarý týraly» Zańǵa ózgerister engizý usynylyp otyr.