Qoǵam qaıratkeri Jeńishan Dúzelbaıuly týraly derekti fılm jaryq kórdi

Foto:
ASTANA. QazAqparat - Memleket jáne qoǵam qaıratkeri, halqynyń adal perzenti, Mońǵolııanyń Baıan-Ólgıı aımaǵyn qurýǵa atsalysqan qaıratkerlerdiń biri Jeńishan Dúzelbaıuly týraly derekti fılm jaryq kórdi, dep habarlaıdy QazAqparat Qazaqstan tarıhy jobasyna silteme jasap.

«Áýlet» serııasymen túsirilip jatqan derekti fılmder toptamasynyń bul jolǵy sany Jeńishan Dúzelbaıulyna arnalypty.

Fılmniń avtory – Altynbek Qumyrzaquly. Fılmde ańyz tulǵanyń ómir joly men eldik jolyndaǵy kúresi tolyqtaı baıandalǵan.

Týyndyda el kóp bile bermeıtin derekter qamtylǵan.

«Qazaqstan tarıhy ınternet-jobasy jyl basynda «Áýlet» jobasyn túsirýdi qolǵa alǵan bolatyn. Bul baǵdarlama qazaqtaǵy tekti (arıstokrat) kim, ol qalaı qalyptasady degen gamletti suraqqa jaýap izdeıdi. Baǵdarlama aıasynda Shoqan Ýálıhanov, Abaı Qunanbaıuly, Ybyraı Altynsarın, Mahambet Ótemisuly, Kenesary Qasymuly, Álıhan Bókeıhan, Ahmet Baıtursynuly, Mustafa Shoqaı, Baýyrjan Momyshuly, Muqaǵalı Maqataev taǵy basqa alyptar áýleti týraly fılmder túsirdi. Kezekti fılmimizdi Mońǵolııa qazaqtaryna belgili tarıhı tulǵa, ańyz adam, Baıan-Ólgeı aımaǵyn qurýǵa atsalysqan qaıratkerlerdiń biri – Jeńishan Dúzelbaıulyna arnadyq» - deıdi A. Qumyrzaquly.

Joba jetekshisiniń aıtýynsha, «Áýlet» baǵdarlamasy arqyly jastarǵa zııaly uǵymynyń maǵynasyn uǵyndyryp, bolashaq urpaqtyń boıyna ultjandylyq qasıet uıalatyp, tarıhty qasterleýge shaqyrady.

Jeńishan Dúzelbaıuly - 1906 jyly Baıan Ólgıı aımaǵynyń Ýlaanhýs sumynynyń Daıyn ólkesinde Dúzelbaıdyń tuńǵysh uly bolyp dúnıege kelgen.

Ákesi erte qaıtys bolyp jastaıynan jetim qalǵan. Sheshesi Ánishtiń qolynda baýyrlary Ázimhan, Júnishan, Minishan, Ryshandarmen birge tárbıelendi.

Jeńishan óz betinshe arabsha hat tanyp, Aqbalshyqta maldyń shıkizatyn alatyn Ivan degen orysqa qyzmetke kirip, maldyń ónimin jınady.

1930-jyly Keńes Odaǵynyń astanasy Máskeý qalasyndaǵy Shyǵys eńbekshileriniń kommýnıstik ýnıversıtetine (KÝTV) oqýǵa túsip, 1932-jyly bitirdi. 1932-1936 jyly Sherýshi hoshýýnyń saýda bólimshesiniń bastyǵy.

1936-1940 jyldary Qobda aımaǵynyń Saýda uıymynyń bastyǵy qyzmetirin atqarady. 1940-jyly Uly Hýraldyń 8-sezine ókil bolyp qatysady.

1943-1951 jyldary Baıan-Ólgıı aımaǵynyń basshysy. 1951-1964 jyldary avto órteńniń aımaqtyq bólimshesi, Mongolbanktiń aımaqtyq bólimshesi bastyǵy qyzmetterin atqaryp, 1964-jyly derbes zeınetkerlikke shyǵady.

Memlekettik Uly Hýraldyń 8, 9, 10-sezderine, MHRP-nyń 11, 12, 17, 18-sezderine delegat bolyp saılanǵan.

Shyǵys Túrkistandy azat etý maıdanyna qatysyp, nemis maýzerimen syılanǵan.

Monǵolııa Úkimeti eńbegin joǵary baǵalap, «Eńbek Qyzyl Tý» ordenimen 2 márte, «Altyn juldyz» ordenimen 2 márte jáne «V.I.Lenınniń týǵanyna 100 jyl», «Biz jeńdik», «Japonııany jeńýdiń 30 jyldyǵy» merekelik medaldarymen marapattalǵan.

«Halyq Revolıýtsııalyq kúrestiń aǵa qaıratkeri» ataǵyna ıe bolǵan.


Seıchas chıtaıýt