Klımattyń jylynýy Ortalyq Azııanyń aýyl sharýashylyǵy salasyna qaýip tóndiredi – sarapshy
Sońǵy úsh onjyldyqta aımaqtaǵy ortasha jyldyq temperatýra Tselsıı boıynsha 0,5 gradýsqa kóterildi jáne 2085 jylǵa qaraı 2,0-den 5,7 gradýsqa deıin kóteriledi dep boljandy. Aýa raıynyń qolaısyz qubylystary men apattarynyń jıiligi men jyldamdyǵynyń artýy, eń aldymen, aýylsharýashylyq óndirisine jáne azyq-túlikpen qamtamasyz etý máselelerin sheshýge qaýip tóndiredi, bul muzdyqtar alańynyń qysqarýyna ákeledi.
Sońǵy 50 jylda kólemniń tómendeýi 30% -ǵa jaqyndady. Bul ózen aǵynynyń tómendeýine ákep soǵady jáne aımaqtaǵy aýyl sharýashylyǵy men azyq-túlik qaýipsizdigine qaýip tóndiredi. Topyraqtyń kebýi egin ónimdiligin 30-50% tómendetýi múmkin.
Qyrǵyzstan mal sharýashylyǵy jáne jaıylymdar ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń jaıylym jáne jem bóliminiń meńgerýshisi Natalıa Kılıazovanyń aıtýynsha, jahandyq jylyný aýyl sharýashylyǵyna birneshe aspektide áser etedi.
«Birinshiden, temperatýranyń kóterilýi klımattyq beldeýlerdiń ózgerýine ákelip soǵady, bul ósirýge arnalǵan daqyldardy tańdaýǵa áser etedi. Kóptegen ósimdikter qalypty ósý úshin arnaıy temperatýralyq talaptarǵa ıe jáne klımattyń ózgerýi olardy ósirý múmkindigin shekteýi múmkin. Ekinshiden, klımattyń ózgerýi jaýyn-shashynnyń taralýyna áser etedi. Jaýyn-shashynnyń kóbeıýi nemese kerisinshe, azaıýy aýyl sharýashylyǵy jerlerine aıtarlyqtaı áser etýi múmkin. Jaýyn-shashynnyń bolmaýy qurǵaqshylyqty týdyrady, bul eginniń tolyq joǵalýyna ákeledi. Ekinshi jaǵynan, jaýyn-shashynnyń kóbeıýi sý tasqyny nemese topyraq erozııasy sııaqty máselelerge ákelýi múmkin. Úshinshiden, temperatýralyq jaǵdaıdyń ózgerýi belgili bir zııankesterdiń kóbeıýine jáne aýrýlardyń taralýyna yqpal etedi, bul túsimniń tómendeýine ákelýi múmkin, - dep túsindirdi Natalıa Kılıazova.
Sarapshynyń paıymdaýynsha, klımattyń ózgerýi aýyl sharýashylyǵyna qatty áser etedi. Sondyqtan ózgermeli klımattyq jaǵdaılarǵa tózimdilik pen beıimdelý aýyl sharýashylyǵy óndirisi úshin mańyzdy.