Qytaıǵa aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksporty eki ese ósti

<p>Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov Qytaı Halyq Respýblıkasynyń delegatsııasymen kelissózder júrgizdi, dep habarlaıdy<a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener"> Kazinform.&nbsp;</a></p>

Mınıstrliktiń baspasóz qyzmetinen málim etkendeı, AShM basshysymen Sıan qalasy partkomynyń hatshysy Fan Hýnveı jáne «Sıan Aı Tszıýı» nan jáne maı ónerkásiptik korporatsııasynyń tóraǵasy jáne bas dırektory Tszıa Heı kezdesti. Kezdesýde taraptar AÓK salasyndaǵy yntymaqtastyqty, birlesken jobalardy, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksport-ımportynyń ózekti máselelerin talqylady.

Aıdarbek Saparov Qazaqstannan Qytaıǵa 1 718 otandyq kásiporyn: ósimdik sharýashylyǵy ónimi boıynsha 1 629 kásiporyn jáne mal sharýashylyǵy ónimi boıynsha 86 kásiporyn eksporttalatynyn eske saldy. Elder arasyndaǵy taýar aınalymy 2023 jylǵy qańtar-tamyzda 798,9 mln dollar boldy. Bul ótken jyldyń sáıkes kezeńimen (462,6 mln dollar) salystyrǵanda 72,7%-ǵa joǵary. Qazaqstan men Qytaı aınalym kólemin ulǵaıtýǵa nıetti. Sondyqtan 2023 jyldyń qarasha aıynyń basynda elge QHR Bas keden basqarmasynyń sarapshylary keledi.

Olar Qazaqstannyń veterınarııalyq júıesine aýdıt jáne mal sharýashylyǵy ónimderin eksporttaýǵa múddeli kásiporyndarǵa ınspektsııa júrgizedi. Tekserý barysynda Qytaı tarapy óndiristiń tolyq tizbegin – aýyl sharýashylyǵy janýarlaryn ustaýdan ónimdi eksportqa jóneltýge deıingi kezeńdi baǵalaýdy josparlap otyr. Aýdıt sátti ótse, Qazaqstannan aýsyl men qus tumaýyna qoıylǵan shekteýler alynyp tastalady. Nátıjesinde otandyq taýar óndirýshiler úshin eń iri naryqtardyń biri Qytaıǵa mal sharýashylyǵy ónimderiniń eksporty artady.

AShM basshysy sondaı-aq delegattarmen Qazaqstannan Qytaıǵa aýyl sharýashylyǵy taýarlary eksportynyń eki esege ósip, 653,3 mıllıon dollarǵa jetkenin talqylady:

«Aýyl sharýashylyǵynyń negizgi eksporttalatyn ónimderi: zyǵyr tuqymy, bıdaı, arpa, kúnbaǵys maıy, kúnbaǵys tuqymdary, dándi nemese burshaq daqyldaryn qaıta óńdeý qaldyqtary, basqa da maıly daqyldardyń tuqymdary men jemisteri, raps maıy, janýarlardy azyqtandyrýǵa arnalǵan ónimder jáne temeki shıkizaty», - dep atap ótti Aıdarbek Saparov.

Jalpy eksporttyń ósýinen basqa, mınıstr QHR-da qazaqstandyq astyqtyń jyl saıynǵy tutynýynyń ósý úrdisin atap ótti. Osynyń nátıjesinde, sondaı-aq geografııalyq ornalasýy men ortaq shekaranyń bolýyn eskere otyryp, Qazaqstan Qytaıdy otandyq astyq pen undy ótkizýdiń perspektıvalyq naryǵy retinde qarastyrady.

2023 jylǵy qańtar-tamyzda Qazaqstanǵa Qytaıdan ımporttalǵan aýyl sharýashylyǵy taýarlarynyń kórsetkishi 1,8%-ǵa ósip, 145,6 mln dollar bolǵan. Negizgi ımporttalatyn taýarlar: qyzanaq, jańǵaqtar, kókónister jáne tsıtrýstyq jemister.

Sonymen qatar Aıdarbek Saparov delegatsııa ókilderimen ındýstrııalandyrý jáne ınvestıtsııa salasyndaǵy birlesken Qazaqstan-Qytaı jobalaryn talqylady. Búginde olardyń qatarynda jalpy somasy 426 mıllıon AQSh dollary bolatyn aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy alty joba bar. Quny 139 mıllıon dollar bolatyn úsh birlesken joba ázirleý satysynda.

Qazir Qazaqstan Qytaı naryǵyna ósimdik jáne mal sharýashylyǵy ónimderiniń 24 túrin, onyń ishinde bıdaı, zyǵyr tuqymy, arpa, jońyshqa, júgeri, bıdaı kebegi men jemdi eksporttaý boıynsha Qytaımen qol qoıylǵan hattamalar bar. Qytaıǵa agroónerkásiptik keshen ónimderiniń taǵy 12 túrin, onyń ishinde kartop, teri, bıe súti, qus eti jáne qus ónimderin, jylqy eti, salqyndatylǵan sıyr eti, qoı eti men shoshqa eti, sondaı-aq tiri ІQM eksportyna qoıylatyn veterınarııalyq jáne fıtosanıtarııalyq talaptardy kelisý múmkindigi pysyqtalyp jatyr.

Sondaı-aq Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń 2023 jylǵy 17-18 mamyrdaǵy QHR Sıanǵa resmı sapary aıasynda tuqym eksportyna qoıylatyn sanıtarııalyq jáne fıtosanıtarlyq talaptar týraly, burshaq pen jasymyqtyń eksporttyq partııalaryna qoıylatyn karantındik jáne fıtosanıtarııalyq talaptar týraly, sý ónimderiniń eksporty boıynsha hattamalaryna qol qoıyldy.