«Kitapty uıaly telefonnan oqýǵa bolady» - baspasózge sholý

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi 25 qarasha, sársenbi kúni jaryq kórgen respýblıkalyq buqaralyq aqparat quraldaryndaǵy ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

***

«Egemen Qazaqstan» gazetiniń jazýynsha, jaqynda EKSPO-2017-niń Ko­mıssary - Syrtqy ister mı­nıstr­i­niń birinshi orynbasary Rápil Joshybaev bastaǵan Qazaqstan delegatsııasy Nıderland Koroldiginde boldy.

Kórme komıssary Nı­der­land syrtqy ister, ekono­mıkalyq qaty­nas­tar mınıs­tr­likteriniń, óner­kásipshilder men jumys berýshiler konfederatsııa­synyń basshylarymen, Rotterdam qalasynyń meri­men jáne balamaly ener­getıka kózderi salasyn­daǵy gollandııalyq jetek­shi kompanııalarynyń ókil­derimen kezdesti. Koroldik syrtqy ister vıtse-mınıstri Gýıdo Landhırommen kezdesý barysynda Qazaqstan men Nıderland arasyndaǵy joǵary saıası jáne saýda-ekonomıkalyq qatynastar jáne eki el arasyndaǵy «ja­syl ekonomıka» men jańa tehnologııalardy damy­tý salasynda ózara tıim­di baılanystardy damytý maq­satyndaǵy joǵary ynta­ly­lyq atap kórsetildi. Koroldiktiń ekonomıkalyq qaty­nastar vıtse-mınıstri Mar­tın Kamps óz eliniń Qazaq­stan­men ekonomıkalyq baıla­nystardy damytýǵa basym­dyq beretindigin jáne Qa­­zaq­­stan­nyń táýelsiz­digi jyldaryn­da bul elge 56 mlrd. dollar ti­keleı ınvestıtsııa salǵa­ny atap kórsetildi. Óz kezeginde qazaqstandyq dıplo­mat álemdik qarjy-eko­no­mı­kalyq daǵdarysynyń beleń alýyna qaramastan, bizdiń ekonomıkamyzǵa gollan­dııalyq ınvestıtsııalardyń, onyń ishinde Qazaqstan basymdyq berip otyr­ǵan mem­lekettik baǵdarla­ma­lardy is júzine asyrýǵa yqpal etetin gollandııalyq ınvestıtsııa tasqynynyń tolastamaıtynyna senim bildirdi.

«Elbasy Nursultan Nazarbaev 2014 jyly Nıder­land Koroldiginde bol­ǵan resmı saparynda osy el basshylarymen Rotterdam qalasynda «Astana» alańyn ashý jóninde kelisimge qol jetkizgen bolatyn. Kórme komıssarynyń atalmysh sapary barysynda Qazaqstan delegatsııasy osy alańnyń ashylý saltanatyna qatysty. Eýropadaǵy iri de ásem qalalardyń birinen sanalatyn Rotterdam qalasynda «Astana» alańynyń ashylýy - Qazaqstannyń jáne el Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń halyqaralyq deńgeı­degi joǵary bedeliniń kýási»,-dep jazady basylym. Bul týraly « Rotterdamda - «Astana» alańy» atty maqalada tolyq berilgen.

Bas basylymda «Shóleıt óńirde ósý bar» degen maqala jarııalandy. Mańǵystaý oblysynda záı­tún aǵashyn ósirý, taǵy bir ba­lyq fermasyn ashý, sonymen qatar egis alqabyn ósirý jos­parlanýda. Osy máseleler jaıly baspasóz máslıhatynda ob­lystyq aýyl sharýashylyǵy basqarmasy basshysynyń mindetin atqarýshy Talǵat Baltabekov málimdedi. Túbek shóleıt aımaqta ornalasqandyqtan óńirde aýyz sý jetimsizdigi - ótkir má­sele. Son­dyqtan, munda egin sharýa­shylyǵyn damytý - asa shyǵyndy jáne kúrdeli. Soǵan qaramastan, óńirde 166 sharýa qojalyǵy jumys jasaıdy. Olardyń kópshiligi baq­sha ónimderin ósiredi - ol sýdy kóp talap etpeıdi. Oblysta jalpy kólemi 7,8 ga quraı­tyn 11 jylyjaı jumys isteıdi, sonyń ishinde úsheýi óner­kásiptik úlgide qalyptasqan. Ústi­mizdegi jyly egis kólemi 2015 jyl­dyń kórsetkishin 250 ga-ǵa kó­tergen 1087 ga-ǵa jýyqty qurady.

Osy jyldyń aıaǵynda oblys «Aqtaý teńiz porty» AEA aımaǵynda 2000 tonna «Azersýn» kókónis qoımasyn paıdalanýǵa beredi dep kútilýde. Kelesi jyly taǵy 4250 tonna kókónis qoımasyn salý josparlanyp otyr.

- Qazirgi tańda osy jobanyń qujattary ázirlenip jatyr. Taǵy da Aqtaý qalasynda salynatyn syıymdylyǵy 5 tonna kókónis qoımasynyń jobasy daıyndalyp jatyr. Zamanaýı kókónis qoımalary men qamba jaılardy salý ishki naryqty joǵary sapaly azyq-túlikpen qamtamasyz etýge múmkindik beredi. Málim bol­ǵandaı, bizdiń óńirimizge syrttan 95% tamaq ónimderi ákelinedi, dereý taratylymǵa jiberiledi. Onyń sebebi zamanaýı standartqa saı qoımalar men qambalyq jaı­lardyń joqtyǵy bolyp tabylady, - dep atap aıtty basqarma ókili.

***

«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha , Álıhan Bókeıhannyń 150 jyldyǵy ıÝNESKO aıasynda toılanady. Bul týra­ly Prezıdent janyndaǵy Strate­gııalyq zertteýler ınstıtýtynyń dırektory Erlan Qarın málim etti.

ıÝNESKO Bas konferentsııasy 38- sessııasy «Memleket jáne qoǵam qaırat­keri, ǵalym Álıhan Bókeıhannyń týǵanyna 150 jyl» tolýyna baılanysty is-shara­larǵa qatysý týraly usynymdy maquldady. Erlan Qarınniń aıtýyna qaraǵanda, «bul ataýly kúndi halyqaralyq deńgeıde aýqymdy atap ótý - bizdiń qoǵamnyń na­zaryn tarıhı jáne mádenı mura másele­lerine aýdarýǵa múmkindik beredi». - Álıhan Bókeıhannyń 150 jyldyǵyna oraılastyrylǵan barlyq konferentsııalar, kezdesýler jaı ǵana atap ótý úshin ótki­zil­meıdi. Bul sharalardyń barlyǵy halqy­myzdyń ótken-ketkenin oı tolǵaǵynan ótkizý úshin mańyzdy, - dep atap ótti saıasat­tanýshy. Erlan Qarın sondaı-aq «Alash» qozǵa­lysynyń aldaǵy kele jatqan mereıtoıyna nazar aýdardy - 2017 jyly «Alash» qoz­ǵalysyna 100 jyl tolmaq. Sonymen qatar sarapshy otanymyzdyń tarıhynda áli jetkilikti kóńil bólinbegen uly esimder kóp ekenine toqtalyp ótti. QSZI dırekto­rynyń pikirinshe, tap osy «Alash» kósem­deri men kóptegen basqa tarıhı tulǵalar qazirgi táýelsiz Qazaq­stannyń tabysty damýynyń irgetasyn qalap ketti. Bul jaıynda « Álıhan Bókeıhannyń mereıtoıy ıÝNESKO kóleminde toılanatyn boldy» degen maqaladan tolyq oqı alasyzdar.

Osy basylymda «Kitapty uıaly telefonnan oqýǵa bolady» degen maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Qazaq tilindegi myńdaǵan kitapty endi uıaly telefonnan oqýǵa bolady. Keshe Astanada «kitap» tegin mobıldik qosymshasy tanystyryldy.

Ol «Qazaqstannyń Ashyq kitaphanasy» onlaın-jobasy negizinde júzege asyrylyp otyr. Bul jobanyń negizgi maqsaty - Qazaqstannyń ádebı murasyn zamanaýı tehnologııalar arqyly jas urpaqqa etene ete túsý bolyp tabylady.

Osy mobıldik qosymsha ar­qyly adamdar 500-ge jýyq avtor­dyń kitabyn oqı alady. Árıne, onyń birazy - HH ǵasyr klassık­teri. Al qosym­shany jasaǵan qoǵamdyq qordyń qam­qorshylar keńesiniń múshesi Nartaı Áshim­niń aıtýynsha, «kózi tiri avtor­lardyń ishinde Ábish Kekilbaev, Muhtar Shaha­nov, Sofy Smataev, Qabdesh Jumadilov, Sherhan Murtaza, Tólen Ábdikov, Dýlat Isabekov kómegin aıamady». N.Áshim mynany birden es­kertti: óz týyndy­laryn mo­bıldi qosymshaǵa ornalas­ty­ratyn aqyn-jazýshylar men olardyń muragerlerine qo­ǵam­dyq qor eshqandaı avtorlyq qa­lamaqy tólemeıdi, «bári tegin».

Bir qynjyltatyny, shyǵar­malardyń ozyǵy men tozyǵyn irikteıtin «redaktsııa alqasy» joq kórinedi. Uıymdasty­rý­shy­lar kitap kúıinde jaryq kórgen dúnıelerdi ornalasty­rýǵa jol ashyq ekenin aıtty. - Bizge jastary, egdeleri bar, kóptegen avtorlar habar­lasyp, óz shyǵarmalaryn osynda orna­lastyrǵysy keletinin aı­tady: «Ol úshin ne isteý kerek? Qansha tóleýimiz kerek?» deıdi olar. Biz aıtamyz: «Eshteńe de tóleý kerek emes, sizden keregi tek kitaptyń skan-nusqasy jáne ony jarııa­laýǵa ulyqsat qana». Eger qandaıda bir sebeptermen, avtordyń ózi keıin kitabyn alyp tastaǵysy kelse, esh qıyn­dyq­syz, mobıldi qosymshadan joıa alady, - dep, Nartaı Áshim zań­dyq qyrlaryn túsindire ketti.

***

«Ekspress-K» gazetinde « Glavnoe, chtoby Stopkranom ne nazvalı » degen materıal berilgen. Bıyldyń 10 aıynda poıyzdarda jeti náreste ómirge kelgen. Jaqynda Aqtóbeden Astanaǵa jol tartqan jas jolaýshy da merziminen buryn bosanǵan. Jolserik Aınur Aıtmaǵambetova ony bólek kýpege alyp baryp, kómektesken eken. Osyndaı oqıǵa Astana-Túrkistan baǵytyndaǵy poıyzda da oryn alǵan kórinedi. Poıyzda ómirge kelgen ul balaǵa Aqjol esimi berildi. Al qyrkúıekte Astana-Almaty baǵdaryndaǵy poıyzda Arlen esimdi bala dúnıege keldi. Sol kezde bul balaǵa vagondaǵy jolseriktiń aty qoıylǵan eken.