Keıki batyr kesenesiniń qurylysy bastaldy
QazAqparat buǵan deıin habarlaǵandaı, memlekettik komıssııa Keıki batyrdyń súıegin onyń týǵan jeri - Qostanaı oblysy Amangeldi aýdanynyń Tasty aýylynda jerleý týraly sheshim qabyldady .
Sankt-Peterbor qalasyndaǵy Kýnstkamerada 93 jyl boıy saqtalyp kelgen Keıki batyrdyń bas súıegi elimizge ótken jyly qaıtarylǵan bolatyn. Ol qazan aıynyń basynda Astanaǵa jetkizildi. Keıin DNK saraptama júrgizý jáne qalpyna keltirý úshin Majarstanǵa jiberilip, Vengrııa mýzeıiniń bas dırektory Zoltan Korshoshqa tapsyryldy. Aıta keteıik, atalmysh mýzeı osyǵan deıin 70 ret adamnyń bas súıegin qalpyna keltirý jumystaryn júrgizgen. Sonyń ishinde Ábilhaıyr hannyń da bas súıegin qalpyna keltirgen.
Eki aıdan keıin qoǵam qaıratkeri, saıasattanýshy Berik Ábdiǵalıuly majarlyq ǵalymdardyń eńbek nátıjelerin aıtyp, Keıki batyrdyń bas súıeginiń qalpyna keltirilgen sýretin jarııalady.
QR Mádenıet jáne sport mınıstrliginde ótken baspasóz máslıhatynda QR Memlekettik ortalyq mýzeıiniń dırektory Nursan Álimbaı Keıki batyrdyń bas súıeginiń qatty zaqymdanýy saldarynan zertteý jumystary qıynǵa soqqanyn málim etti.
«Batyrdyń bas súıegi qatty zaqymdanýy saldarynan músindi jasaý qıynǵa tústi. Antropologtardyń aıtýy boıynsha, soqqy jeti jerden tıgen eken, osy rette sol jaq bóligi men shúıdesi opyrylyp qalǵan. Sonymen qatar aldyńǵy tisteri túgel talqandalǵan. Muryn súıegine de qatty zaqym kelgen. Onyń plastıkalyq antropologııalyq kelbetin jasaý kezinde qıyndyq týatyny sózsiz. Biraq, qazirgi tehnologııalar bas súıekti qalpyna keltirýge qaýqarly»,-degen bolatyn Álimbaı.
Ǵalymnyń sózine qaraǵanda, majar mamandary eki aı boıy ózderiniń jumystaryn ysyryp qoıyp, elimizdiń ótinishi boıynsha batyrdyń bas súıegimen aınalysty.
«Qostanaı tańy» oblystyq gazetiniń (avtory - Gúlbarshyn Smaılova) jazýynsha, Keıki batyrdyń kesenesi demeýshilerdiń qarjysyna Tasty aýylynyń qyryndaǵy, Jaldama-Arqalyq tas jolynyń mańynan salyna bastady. Búginde onyń irgetasy quıylyp qoıyldy. Keseneni salýdy uıymdastyrǵan Astana qalasyndaǵy «EL-DAANA» arhıtektýralyq bıýrosy. Onyń basshysy - Elvıra Nuralıeva. Bul bıýro Arqalyq qalasyndaǵy «Allıýmınstroı» JShS-men kelisimshartqa otyryp, qurylystyń biraz bóligin solarǵa saldyrtýdy sheshken.
«Allıýmınstroı» JShS - Torǵaı aımaǵyndaǵy basty qurylys mekemesi. Aýdanymyzda osy mekeme salǵan sándi de mándi qurylystar bar. Atap aıtqanda, aýdan ortalyǵynda «Qalamqas» balabaqshasy men Qumkeshý aýylyndaǵy eki qabatty orta mekteptiń qurylysyn osy seriktestiktiń mamandary men qurylysshylary salyp shyqty. Atalǵan eki qurylystyń ekeýi de ózderiniń sapaly salynýymen erekshelenedi. Demek, «Allıýmınstroı» JShS-niń ujymy keseneniń ózderine júktelgen bóligin oıdaǵydaı salyp shyǵady degen úmit bar. Al keseneniń kúmbezderi men basqa da birqatar jerlerin «EL-DAANA»-nyń óz qurylysshylary salmaq. Óıtkeni, bular sheberlikti talap etedi. Bul bıýro ózderiniń sáýlet ónerindegi jetistikterimen tanylǵan qurylys mekemesi. Demek, olar batyr kesenesiniń talapqa saı salynyp shyǵýyna tolyq kepildik beredi degen senim bar», - dep jazady avtor.
Kesene qurylysynyń barysyn oblystyq jáne aýdandyq ákimdikter men tıisti salalyq mekemeler óz baqylaýlaryna aldy.
Aıta keteıik, bıylǵy maýsym aıynda Keıki batyrdyń múrdesi jerlengen oryndy taýyp, babamyzdyń bas súıegin tán súıegimen qosyp jerleýdi maqsat etken bir top qoǵam qaıratkeri engen ekspedıtsııa jolǵa shyqty. L. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń rektory, tarıh ǵylymdarynyń doktory Erlan Sydyqov bastaǵan ekspedıtsııanyń baǵyty - Torǵaı dalasy, Jylanshyq ózeniniń boıy.
«Aldaǵy ýaqytta Arqalyq qalasynda osy Keıki batyrǵa qatysty derekterdi, tarıhı oqıǵalar tóńireginde kezdesýler ótkizý josparymyzda bar. Arqalyq pedagogıkalyq ınstıtýtynyń ujymymen kezdesýdi de kózdep kelemiz. Osy qaladaǵy Ólketaný mýzeıine kómek kórsetý de josparlanǵan. Al eń úlken maqsatymyz - kónekóz qarııalardyń aıtýlary, estelikteri boıynsha Keıki batyrdyń jerlengen ornyn taýyp, ǵylymı negizde arheologııalyq qazba jumystaryn júrgizý», - degen bolatyn Erlan Sydyqov «QazAqparat» agenttigi tilshisine bergen suhbatynda.