«Qazynamyzdy qashanǵy qoqysqa kóme beremiz?» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý

ASTANA. 26 maýsym. QazAqparat - Qazaq aqparat agenttigi respýblıkalyq basylymdarda 26 maýsym, seısenbi kúni shyqqan ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

***

Ótken aptanyń aıaǵyna qaraı Parlament palatalarynyń birlesken otyrysy ótip, qos palata tóraǵalary Qaırat Mámı men Nurlan Nyǵmatýlınniń jetekshi­ligi­men Konstıtýtsııalyq Keńestiń elimizdegi konstıtýtsııalyq zańdylyqtyń jaı-kúıi týraly joldaýy jáne 2011 jylǵy bıýd­jettiń atqarylýy týraly Úkimettiń esebi qaralǵany belgili. Osy oraıda «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi sanynda QR Parlamenti Senatynyń depýtaty Erbolat Muqaevtyń «Bıýdjetti baqylamasa, búıiri toǵaımaıdy» degen taqyryppen maqalasy basyldy. «Tutastaı alǵanda, bıýdjettik-salyq­tyq saıasattyń negizgi baǵyttary men elimizdiń baǵdarlamalyq qujattarynda aıqyndalǵan basymdyqtar iske asyryldy. Alaıda, bıýdjettiń atqa­ryl­ýy boıynsha júrgizilgen jumysty tıisinshe baǵa­laı otyryp, bıýdjettik úderister men qarym-qatynastarda birqatar bıýdjettik operatsııalardyń tıimsiz iske asyryl­ǵa­nyn kórsetetin belgili bir kemshilikterdiń áli de oryn alýyn atap ótýge tıispiz. Onyń ústine, birneshe jylǵy bıýdjettiń atqarylýyna júrgizilgen taldaý bıýdjetke qarjynyń tolyq túspeýi men bıýd­jettik qarajattyń tolyq ıgerilmeýi júıeli sıpat alyp otyrǵanyn kórsetedi»,-  dep jazady maqala avtory.

***

«Alash aınasy» gazetiniń turaqty «Dat!» aıdarynda «Atameken» odaǵy» ulttyq ekonomıkalyq palatasynyń basqarma tóraǵasy Abylaı Myrzahmetovpen aradaǵy suhbat «Salyq máselesimen aınalysatyn arnaıy sot qurylýy qajet» degen taqyryppen berilgen. Basylym tilshisiniń barlyq saýalyna tuşymdy jaýap bergen ol: «Úkimet pen kásipker arasyndaǵy dıalog teń dárejede júrgizilýi kerek. Ókinishke qaraı, keıbir sheneýnikter osyny jete túsinbeıdi. Álgindeı jıyndarǵa bar qalsaq, vedomstvonyń ishki jınalystaryna qatysqandaı bolamyz. Mekeme basshysy tórge otyryp alyp, «qazanshynyń óz erki qaıdan qulaq shyǵarsa» degenge salyp, «jeke jıyndaryn» basqara ketedi. Minekeı jekelegen sheneýniktiń úkimettik emes uıymdarǵa degen kózqarasyn osydan-aq kórýge bolady. Sondyqtan da aıtarym: bizdiń áriptes retinde betpe-bet  otyryp sóılese bilýimiz qajet», - deıdi.

 

2015 jyly Atyraýda aýaǵa tastalatyn zııandy shyǵaryndylar mólsheri eki esege artady. Bul ekologııalyq ahýaly asqynyp turǵan aımaq úshin aqyrǵy úkimmen birdeı. Bul jaıynda «Alash aınasy» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Qazynamyzdy qashanǵy qoqysqa kóme beremiz?» degen taqyryptaǵy maqalada baıandalǵan. Basylymnyń atap ótýinshe, oblys prokýratýrasynda ótken ekologııa máselesine arnalǵan keńeste aımaq basshysynyń birinshi orynbasary Bolat Dáýkenov Qorshaǵan ortany qorǵaý mınıstrliginiń quzyryndaǵy ruqsat berý qyzmetin jergilikti ekologııa departamentine berý kerek degen oıyn aıtypty. «Durys usynys, sebebi Saryarqanyń saf aýasyn jutyp otyrǵan mınıstrliktegiler  eseptegi kórsetkishterge ǵana eleńdep, alystaǵy Atyraýda nendeı jaıttar bolyp jatqanyn ańdaı bermesi anyq», - dep jazady basylym.

***

«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, Germanııadaǵy tómengi Saksonııa jerinen tabylǵan altyn áshekeı buıymdar budan 3300 jyl buryn Qazaqstanda dalasynda jasalǵan bolyp shyqty. Hımık Robert Lemann bastaǵan ǵylymı-zertteý toby altyn buıymdardy saraptaı kelip: «olardyń shyqqan tegi Ortalyq Azııa» degen tujyrym jasaǵan. Oǵan dálel: áshekeıli zattardyń quramyndaǵy mıkroelementter jet betinde tek Qazaqstan, Ózbekstan jáne Aýǵanstan taý júıelerinde ǵana kezdesetin kórinedi. Bul teorııany barlyq ǵalymdar quptap otyr. «Ejelgi saýdagerler úshin on myń shaqyrym qashyqtyq degen túk te emes»,  dep túsindiredi arheolog Hennıng Hassmann. Maqala «Qazynanyń tamyry - qazaq jerinde» degen taqyryppen berilgen.

***

«Úkimet pen Qarjy polıtsııasy bıýdjettik baǵdarlamalar ákimshileri úshin jaza daıyndaýda», - dep jazady «Izvestııa Kazahstan» gazeti. Bul shara halyq qalaýlylarynyń el bıýdjetiniń oryndalýyna  sapasyna qatysty únemi kóteretin synyna jaýap bolmaq. QR Úkimet basshysynyń atap ótýinshe, elimizdegi bıýdjettiń oryndalmaýy birinshi kezekte respýblıkanyń zańnamasyna saı júrgizilmeıtin tenderlik protsedýralarǵa tikeleı baılanysty eken.

***

«Qazatomónerkásip» kompanııasynyń burynǵy vıtse-prezıdenti Rústem Tursynbaevty Kanada bıligi úıqamaqqa aldy. Bul týraly «Ekspress-K» basylymda jaryq kórgen «Eks-rýkovodıtelıa Kazatomproma "okoltsevalı» degen taqyryptaǵy maqalada baıandalǵan. Basylymnyń atap ótýinshe, endigi ýaqytta eks-sheneýnik onyń qaıda júrgendigin aıqyndaıtyn elektrondy brasletti bilegine ilip júrýge májbúr. Sonymen qatar oǵan táýlik boıy qadaǵalaý belgilengen. Aıta keteıik, 2009 jyly R.Tursynbaevqa memleketaralyq izdeý jarııalanǵan bolatyn. Oǵan 20 mln. dollar qarjyny jymqyrdy jáne basqa da qylmystarǵa qatysy bar degen aıyp taǵylýda.