QazUTÝ-da Elbasy Joldaýyna arnalǵan kezdesý ótti
Búgingi tańdaǵy álemdi sharpyǵan ekonomıkalyq daǵdarys, geosaıası jaǵdaı Ortalyq Azııadaǵy iri qarjy ınstıtýttary men ekonomısterdi de alańdatyp otyrǵany shyndyq. Elbasy bul Joldaýda tyń bastamalar kóterip, barsha qazaqstandyqtar aldyna úlken mindetter qoıdy. Damyǵan ozyq 30 eldiń qataryna qosylý úshin qazaqstandyq árbir azamattyń sapaly eńbegimen qosar úlesi qomaqty bolýy tıis. Elbasy tapsyrmalary men mindetterin júzege asyrýda 2000-jyly qurylǵan Ulttyq qordyń da mańyzy zor. Prezıdent sol kezdiń ózinde qor qarjysynyń aldaǵy ýaqyttarda el ekonomıkasynyń damýy úshin, elimizde bastalǵan iri jobalardy júzege asyrýda qajet bolatynyn kóre bilgen bolatyn. «Osy jyldardyń bárinde shıkizat óndirý men odan túsken tabystardy biz osy Ulttyq qorǵa salyp keldik. 10 mıllıard dollardy biz 2007-2009 jyldardaǵy daǵdarysqa qarsy kúreske baǵyttadyq. Qalǵan qordy iship-jep jáne jumsap qoıǵan joqpyz, saqtadyq, kóbeıttik. Qazir biz osy rezervterdi paıdalanýǵa tıispiz. Bul qarjy qıyn kezdi eńserip, ekonomıkamyzdyń ósimin yntalandyrýǵa kómektesetin bolady», - dedi bıylǵy halyqqa Joldaýynda Ult kóshbasshysy. Bul jańa «Nurly jol» baǵdarlamasyn iske asyrýǵa 2015-2017 j.j. jumsalatyn qarajattyń bir bóligi. Úkimet jyl saıyn Ulttyq qordan 3 mıllıard dollar qarajat bólip otyrýdy josparlap otyr.
Qomaqty soma jol salýǵa, ınfraqurylymdardy jańartýǵa jumsalady. Úsh jylda bólinetin 9 mıllıard dollardyń tıimdi jumsalýyn arnaıy komıssııa jáne «Nur Otan» partııasy jiti baqylaıtyn bolady. Jańa ekonomıkalyq saıası jospar ınfraqurylymnyń damýyna serpin beredi. Ol bes jylǵa eseptelip, ekinshi besjyldyqtaǵy údemeli ındýstrııaldy- ınnovatsııalyq memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrý josparymen tuspa-tus kelip otyr. Jalpy ınvestıtsııalyq qarjy 6 mlrd teńgeni quraıdy.
Joldaýda jeti baǵytqa, atap aıtqanda: kóliktik-logıstıkalyq ınfraqurylymdardy damytý; ındýstrııalyq ınfraqurylymdardy damytý; energetıkalyq ınfraqurylymdardy damytý; TKSh men sý jáne jylýmen qamtamasyz etý jelileri ınfraqurylymdaryn jańǵyrtý; turǵyn úı ınfraqurylymdaryn nyǵaıtý; áleýmettik ınfraqurylymdardy damytý; shaǵyn jáne orta bıznes pen iskerlik belsendilikti qoldaý boıynsha jumysty jalǵastyrý, basymdyq berilgen.
Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń «Nurly jol - bolashaqqa bastar jol» atty halyqqa Joldaýyn júzege asyrýda QazUTÝ rektory ýnıversıtet ujymy aldyna Joldaýdyń ár tarmaǵy boıynsha mindetter men tapsyrmalar qoıdy. Kóliktik-logıstıkalyq ınfraqurylymdardyń damymaýy elimizdiń saýda aınalymyn, shet eldermen barys-kelis, aýylsharýashylyq kesheniniń damý jaǵdaılaryna keri áserin tıgizetini shyndyq. Osy logıstıka salasynda mamandardyń tapshylyǵy anyq baıqalady. Sondyqtan, ýnıversıtet aldynda kólik-logıstıkalyq ınfraqurylym salasyna belsendi túrde biliktiligi joǵary mamandardy daıarlaý mindetteri tur. Shet eldiń ozyq ádis-tásilin oqyta otyryp, logıstıka salasyna suranysqa ıe mamandardy daıarlaý men logıstıka mamandyǵy boıynsha bilim alýshylardy kásiptik baǵdar berýge kúsheıtý. «Ujymdyq bilim aspektileri men ǵylym-bilim ortalyqtary, sondaı-aq ǵylymı logıstıkalardy shet eldik seriktestermen jumys qarqynyn tereńdetýmen qatar, Ekonomıka jáne bıznes ınstıtýtynyń «Logıstıka jáne baǵalaý» kafedrasynyń laıyqty bilim baǵdarlamalaryna túzetý jasaý men tájirıbelik daıyndyqtyń sapasyn kóterý maqsatynda jetekshi logıstıkalyq kompanııalarda kafedra fılıaldaryn ashý kerek»,- dedi QazUTÝ basshysy.
Rektor QR Prezıdentiniń Jarlyǵyna sáıkes 9 arnaıy ekonomıkalyq aımaq qurylǵanyn eske saldy: olar - «Astana - jańa qala» (jeńil ónerkásip, avtoónerkásip, avıatsııa, hımııa salalary); Mańǵystaý oblysynda «Aqtaý teńiz porty» (jeńil ónerkásip, metallýrgııa, hımııa ónerkásibi); Almatydaǵy «Aqparattyq tehnologııalar parki» (qural-jabdyq jasaý); OQO-daǵy «Ońtústik» (jeńil jáne maqta-mata ónerkásibi); Atyraý oblysyndaǵy «Ulttyq ındýstrııalyq munaı-hımııa tehnoparki» (munaı-hımııa ónerkásibi); Aqmola oblysyndaǵy «Býrabaı» (týrızm); «Pavlodar» (hımııa jáne munaı-hımııa ónerkásibi); Qaraǵandy oblysyndaǵy «Saryarqa» (metallýrgııa jáne mashına jasaý); Almaty oblysyndaǵy «Qorǵas - Shyǵys qaqpasy» (logıstıka) jáne «Taraz hımııa parki» (hımııa ónerkásibi).
«Memleket basshysy osy arnaıy ekonomıkalyq aımaqtar qyzmetin naqty jobalarmen toltyrý jóninde talap qoıyp otyr. Bizdiń JOO-da endi osyndaı birqatar arnaıy ekonomıkalyq aımaqtar jumysyna tikeleı qatysýǵa múmkindikter týyndap otyr», - dep málimdedi QazUTÝ basshysy. Osy turǵyda ýnıversıtet aldynda turǵan mindet - munaı-hımııa jáne metallýrgııa salalarynda joǵary tehnologııaly óndirister qurý jónindegi konstrýktorlyq jáne tehnologııalyq jumystardy oryndaý úshin ýaqytsha ǵylymı shyǵarmashylyq ujymdar qurý, «Astana - jańa qala», «Aqtaý teńiz porty», «Ulttyq ındýstrııalyq munaı-hımııa parki», «Pavlodar», «Taraz hımııa parki» arnaıy ekonomıkalyq aımaqtary úshin ınnovatsııalyq hımııalyq tehnologııalar boıynsha keminde bir joba daıyndaý, metallýrgııa boıynsha jańa tehnologııalar usyný, logıstıka salasynda Qorǵastaǵy arnaıy ekonomıkalyq aımaq qyzmetine qatysý bolmaq. Bul úshin buryn alynǵan patentterge taldaý jasap, tirkelgen avtorlyq quqyqtardy kommertsııalandyrý qajet.
«Sondaı-aq bizdiń ýnıversıtet energetıkalyq ınfraqurylymdy damytý josparlaryn júzege asyrýǵa da qatysa alady. Magıstraldyq jelilerdiń shekteýliligi eldiń ońtústik aýdandarynda elektr energııasynyń, ortalyq jáne shyǵys óńirlerde tabıǵı gazdyń jetispeýshiligin týǵyzýda. Sońǵy jyldary elimizde elektr energııasynyń óndirisi men tutyný kólemi jyl saıyn 4-5 paıyzǵa artyp otyr. Bul ekonomıkanyń ósip otyrǵanyn bildiredi. Bul úrdis odan ári jalǵasatyn bolady. Eger 2013 jyly 90 mlrd kVt/saǵat óndirilgen bolsa, KazEnergy boljamynsha, 2030 jylǵa qaraı onyń ósimi 150 mlrd kVt/saǵatqa nemese 66 paıyzǵa ósýi kútilýde», - dedi J.Ádilov.