Qazbek Maıgeldınov: Prezıdentti 7 jylǵa bir merzimge saılaý – olıgarhattyń aldyn alý joly
«Memleket basshysy 1 qyrkúıektegi Qazaqstan halqyna Joldaýynda saıası reformalardyń jalǵasy retinde bıyl Prezıdent saılaýyn, kelesi jyly Parlament saılaýyn kezekten tys ótkizý týraly usynys jasady. Qazirgi tańda osy eki usynys aıasynda Parlament Konstıtýtsııalyq zańǵa qandaı da bir ózgeris engizýi kerek. Menińshe, bul ózgerister, ásirese Prezıdent saılaýyn kezekten tys ótkizý, prezıdentik merzimdi bir ret 7 jylǵa belgileý aldaǵy aptada qolǵa alynýy tıis. Óıtkeni, Prezıdent aıtqandaı, kúzde kezekten tys saılaý ótýi qajet», - dedi saıasattanýshy.
Instıtýt basshysy aldaǵy kezekten tys saılaýdyń ótkizilýi birneshe faktorǵa baılanysty ekenin aıtady.
«Birinshiden, Memleket basshysy atap ótkendeı, bul saıası monopolııanyń aldyn alý úshin jasalyp otyr. Táýelsizdigimizdiń 30 jyldyq tarıhynda bolǵan prezıdenttik júıeniń saldarynan sýperprezıdenttik júıe qalyptasty. Jaz aıynda ótken Konstıtýtsııalyq reformanyń negizinde atalǵan sýperprezıdenttikten klassıkalyq prezıdenttik júıege ótýge alǵashqy qadam jasaldy. Endi osy bastamany reformanyń jalǵasy dep bilý kerek. ıAǵnı, sýperprezıdenttik júıeden túpkilikti ketý degen sóz. Ekinshiden, aldaǵy ýaqytta Prezıdent bir merzimge ǵana saılaný arqyly 7 jyldyq mandat alady. 7 jyldyń ishinde qandaı da bir reformany bastap, túpkilikti aıaqtaýǵa jetetin ýaqyt dep qaraý kerek. Máselen, AQSh, Batys elderinde Prezıdent 4 jyldan eki merzimge saılanady. ıAǵnı, 8 jyl bılikte bolady. Demek, 7 jyldyq bir merzim osy standartqa saı keledi. Sonymen qatar bul TMD elderinde buryn-sońdy bolmaǵan qadam», - dedi Qazbek Maıgeldınov.
Onyń atap ótýinshe, Prezıdenttiń 7 jylǵa saılanýy eldegi saıası turaqtylyqty saqtaýǵa septigin tıgizedi.
«Memleket basshysyn 7 jylǵa saılaý Konstıtýtsııa normasyna saı. Sebebi, kezekten tys saılaý ótpegen jaǵdaıda 2024 jylǵy saılaýda Prezıdent 5 jylǵa saılanyp, prezıdenttik merzim 2029 jyly aıaqtalar edi. Al 7 jylǵa bıyl saılansa, onda sol 2029 jyldyń mejesine jetedi», - dedi ol.
Saıasattanýshynyń atap ótýinshe, Prezıdent merzimin 7 jylǵa sozý bastaý alǵan reformalardy aıaqtaý úshin jasalyp otyr.
«Bir jaǵynan saıası turaqtylyq úshin jasalady. Al saıası turaqtylyq sheteldik ınvestorlar úshin óte mańyzdy. ıAǵnı elimizge ınvestıtsııa tartýǵa septigin tıgizedi. Ekinshi jaǵynan qazirgi tańdaǵy geosaıası týrbýlenttik zamanda ishki saıası turaqtylyqty saqtaý úshin mańyzdy qadam sanalady. Eń bastysy saıası monopolııa nátıjesinde paıda bolatyn olıgarhattyń aldyn alý joly dep esepteý qajet», - dedi Qazbek Maıgeldınov.
Foto: liter.kz