«Qazaqy mal tuqymy azyp barady»-respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» basylymy búgingi sanynda «Álemdik únqatysý alańyna aınalǵan forým» degen taqyryppen maqala basty. Maqalaǵa keshe Astanada bastalǵan IV Astana ekonomıkalyq forýmynda kóterilgen máseleler arqaý bolǵan. Atalmysh jıyn barysynda sóz alǵan Memleket basshysy: «2016 jylǵa qaraı ishki jalpy ónimniń jan basyna shaqqandaǵy kólemin 15 myń dollarǵa jetkize otyryp, joǵary kiris deńgeıindegi elder tobyna qosylýdy maqsat etip otyrmyz. Eger 1994 jyly jan basyna shaqqandaǵy ІJÓ kólemi 700 dollardy qurasa, ústimizdegi jyly 10 myń dolllarǵa deıin jetip, sanaýly jyldardyń ishinde el ekonomıkasy 13 esege ósti.Bul maqsatqa jetýdiń negizgi quraly eldiń údemeli ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý baǵdarlamasy bolyp tabylady. Ol bizdiń ekonomıkamyzdy bolashaq daǵdarystardan qaýipsizdendirýi tıis», - dep atap kórsetken.
«Ata jurtty ańsap jetken». Gazettiń búgingi nómirinde osyndaı taqyryppen berilgen maqalada elimizge syrttan kóship kelip jatqan qandastarymyzdyń turmys-tirshiligine qatysty qalyptasqan máseleler týraly baıandalǵan. Basylymynyń jazýynsha, alystan ata jurtym dep kelgen otandastar elge kelgende birshama qıyndyqtardy bastan ótkeredi. Aıtalyq olardyń biri jumysqa ornalasý jaǵynan qıyndyqqa tap bolsa, endigileri orys tilin bilmegendikten shettetiledi. Bul ózekti máselemen tanysqyńyz kelse gazettiń búgingi sanny jiberip almańyz.
«Daǵdarys kezinde Qytaıdyń búkil álem kredıtoryna aınalǵanyn kóz aldymyzdan ótkizdik. Tek Qytaıdyń ǵana qarjylyq ınstıtýttary 2008-2010 jyldardaǵy qarjylyq daǵdarystan esh zardap shekpeı kerisinshe, kredıtor róline endi. Sondyqtan daǵdarysqa deıin Batys bankteri aınalysqan sharýa - «arzan nesıeler» berý isimen bul joly Qytaı aınalysýda. Qazaqstannyń kórshimizden esh «memlekettik kepildiksiz» alǵan nesıesiniń quny 15 mlrd AQSh dollaryna jýyq»,-dep jazady «Aıqyn» gazeti búgingi sanynda. Osy qarjynyń qandaı maqsattarǵa jáne qalaı jumsalǵandyǵyn ««Qytaıdan kelgen qarjy qaıda jumsaldy» degen maqaladan bile alasyzdar.
«Ken qaldyqtary týraly zań qajet». «Aıqyn» basylymy búgingi sanynda osyndaı taqyryppen maqala basty. Basylymnyń jazýynsha, dúnıejúzi shıkizat túrlerine zárý bolǵandyqtan taýar bırjalaryndaǵy olardyń baǵasy qymbattaýyn qoıar emes. Al bizdiń Qazaqstan bolsa «Mendeleev kestesindegi barlyq element ornalasqan jer» degen ataýǵa máz bolyp, sol baılyqtarymyzdy belshesinen basyp júrgenimiz bylaı tursyn, olardyń kóbisi ekologııaǵa zııanyn tıgizip, jer betindegi tirshiliktiń durys ómir súrýine kedergi keltirýde. Jan-janýarlar aýrýǵa shaldyqqan, ósimdik túrleri quryp barady. Ekolog Mels Eleýsizov bastaǵan azǵantaı janashyr toptyń daýysy yqpaldy qulaqqa jetpeı jatqandaı. Al ekologııa mınıstrligi bolsa basqasyn múlde ysyryp tastap, ań-qustardyń qyzyl kitapqa engen túrlerin saqtaýǵa da shamalary kelmeı tur.
***
«Alash aınasy» basylymynyń jazýynsha, búgingi tańda ǵalamdyq deńgeıdegi óte ótkir máseleniń biri - azyq-túlik qaýipsizdik jaıy. Ǵalamdyq órkenıet pen elektronıka, kıbernetıka, nanotehnologııa salasynda aıtarlyqtaı jetistikterge qol jetkize alǵanymen, adamzat balasy azyq-túlik máselesin áli de retteı almaı otyr deýge bolady. Azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etýge qatysty elordada ótip jatqan IV Astana ekonomıkalyq forýmda kóterilgen máseleler týraly gazettiń búgingi sanyndaǵy «Álemdik qaýymdastyq Qazaqstandy Ortalyq Azııadaǵy azyq-túlik qaýipsizdiginiń kepili dep sanaıdy» degen taqyryppen berilgen maqaladan bile alasyzdar.
Sondaı-aq atalmysh basylym búgingi sanynda aýyl sharýashylyǵy ǵylymynyń doktory, UǴA akademıgi Máken Toıshybekovtyń «Qazaqy mal tuqymy azyp barady» atty problemalyq maqalasyn basyp otyr. Ǵalymnyń aıtýynsha, búginde qazaqtardyń ejelgi mal tuqymyn saqtap qalýǵa, asyl tuqymdy mal basyn alýǵa kelgende aýyzdy qý shóppen súrtip otyrmyz. «Bizde qazir tek edilbaı qoıynyń tuqymy ǵana saqtalyp qaldy. Qalǵan 21 túrli qylshyq júndi tuqym quryp ketti. Al endi «bizderde mynadaı bar, mynadaı bar» dep ejelgi mal tuqymyn kórsetip qana maqtana alatyndaı dárejemiz tómen, eldegi asyl tuqymdy mal basy sanaýly ǵana bolsa, mal sharýashylyǵyna qatysty osydan keıin qandaı saıasatty aıtýǵa bolady?»,-deıdi maqala avtory.
***
«Kazahstanskaıa pravda» basylymy búgingi sanynda Memleket basshysynyń Qaraǵandy oblysyna jasaǵan sapary jóninde jazady. Basylymnyń habarlaýynsha, Elbasy sapar barysynda Qaraǵandy áskerı garnızonynyń áskerı daıyndyǵy men ınfraqurylymymen tanysyp qaıtqan. «Otan qorǵaýshylar kúni merekesi qarsańynda Respýblıkanyń Qarýly Kúshteriniń Joǵarǵy Bas qolbasshysynyń at basyn burýy qaraǵandylyq áskerıler úshin úlken oqıǵa boldy. Sebebi Memleket basshysymen tildesip, onymen túrli máseleler boıynsha pikir almasý jaýyngerdiń rýhyn kóteredi. Eń bstysy mundaı kezdesýler Qazaqstan basshysynyń ásker salasyna erekshe kóńil bóletindigin kórsetedi», - jazady basylym. Prezıdenttiń áskerı azamattarmen bolǵan kezdesýinde kóterilgen máseleler týraly «Sılnye, mobılnye, nadejnye» atty maqaladan bilýge bolady.