Qazaqty qazaq etken - Elbasy
Sahnada kontsert. Qonaqtarǵa dastarhan jaıylǵan. Bas dırektordyń orynbasary, "Jeti kún" orysshasynyń avtory V. Rerıh ekeýimiz ekinshi qabatqa kóterilip, joǵarydan tamashalap otyrmyz. Kezdesý ortasynan aýǵan kezde Rerıh: "Bizdi shaqyryp jatyr",- dedi. Ekeýimiz Prezıdent otyrǵan dastarhanǵa kelip, janyndaǵy bos orynǵa jaıǵastyq. Elbasy jastardy janyna kezek-kezek shaqyryp, áńgimelesip otyrǵanyn baıqaǵanmyn. Otyra sala Rerıh ádettegideı sóıleı bastaǵan. Nursultan Ábishuly: "Volodıa, seni tyńdap júrmin. Mahat, sen aıt",- degen. Rasynda, muny kútpegem. Jańa jylǵa jattandy tilekter aıtý da orynsyz kóringen.
- Nursultan Ábishuly, Sizge Gúlzaǵı ájemniń bata - tilegin jetkizsem deımin. Jasy júzge taqady. Maǵan, men sekildi jastarǵa kúnde bolsa da jalyqpaı aıtatyny: "Nıkolaı patshany kórdim, Lenın men Stalındi kórdim, Malenkov pen Hrýşevti kórdim, Brejnev, Andropov, Chernenko men Gorbachevti kórdim. Biraq osy bir ǵasyrlyq ǵumyrymda «Men - qazaqpyn» dep qasqaıyp turyp maqtana alǵan qazaqty kórmedim. Táýelsizdik alyp, Nazarbaıdyń urpaǵy bılikke kelgende ǵana qazaq ekendigimizdi, qazaqtyń máselesin jasqanbaı, qoryqpaı aıta aldyq. Qazaqty qazaq etken - Nursultan. Nursultandy qoldasańdar arman-tilekteriń oryndalady. Nursultandy qoldasańdyr erte zamannan ata-babalaryń kóksegen azattyqqa tolyq qoldaryń jetedi. Qazaqtyń jaǵdaıyn Nazarbaev qana jaqsarta alady degen»,-dedim...
Elbasyna alǵysymyzdy aıtyp, ornymyzǵa oraldyq. Volodıaǵa ne aıtqanymdy orysshaǵa tápishtep tárjimálap otyrǵam. Iyǵymnan bireý túrtedi. Qarasam Prezıdent Kúzet qyzmetiniń bastyǵy Aman Shabdarbaev.
- Mahat, maǵan turatyn úıińniń adresin ber. Kezdesý aıaqtalǵan soń, Nursultan Ábishuly seniń Ájeńe baryp, sálem berip shyǵam dedi.
- Ábeke, meniń Ájem Almatydan bir myń shaqyrym qashyqtaǵy aýylda turady,- dedim.
"Jaqsy ",- dep Shabdarbaev burylyp kete bergen. Men ań-tań bolyp, Aman aǵanyń izinen kózimdi almadym. Kúzet bastyǵy Elbasy dastarhanyna tórt-bes qadam qalǵanda kilt toqtap, keri burylǵan. Ańdysam, tup-tura maǵan qaraı kele jatyr. Yńǵaısyz bolar dep ornymnan kóterilgem.
- Mahat, menimen júrińiz. Jaǵdaıdy Nursultan Ábishulyna ózińiz túsińdirersiz..,-degen.
Úlken dastarhandaǵy Úlken kisige qaıtadan jaqyndadym. Ájemniń rasynda elde ekenin aıttym.
- Ájeńe úlken sálemimdi jetkiz. Kóp kórgen, ómirden túıgeni mol erekshe jan eken. Tún bolsa da, ájeńe sálem berip, batasyn alyp shyǵaıyn dep sheship edim, - dedi Nursultan Ábishuly.
Elbasynyń aıtqanyn oryndadym. Ájeme sálemin jetkizdim. Biraz únsizdikten soń Ájem: « Bastysy soǵys bolmasyn. Nıkolaı patsha taqtan qulaǵannan keıin, Stalınniń soǵysy bitkenshe qazaqtyń qany sýdaı aǵyp, qyrylǵanyn kórdim. Qazaq bıligin alǵash qolyna aldy. Meniń jalǵyz bata-tilegim jetpeıdi ǵoı. Balam, bar qazaq Nazarbaevty qoldasa, Qazaq eliniń bolashaǵy baıandy bolady»,- degen edi...
Ájem Gúlzaǵı Tastanbekqyzy (1897-2001jj) týraly gazetterde kóp maqalalar shyqqan. Jazýshylar Mamytbek Qaldybaı men Seıilǵazy Ábdikárimov derekti áńgimeler jazdy. 1937 jyly halyq jaýy atanyp 4 jyl túrmede otyrǵan.
"Túrmede menimen birge bılik etken bastyqtardyń aqsúıek kelinshekteri kóp boldy. Zavhoz bolyp, tazalyq jaǵdaıyna matany aıamaı berdim. Sol áıelderden óte kóp bata aldym-aý, uzaq jasaýym sol shyǵar. Biz jalǵan namys, qýys keýdemen ómirimizdi ótkizdik. Stalın zulym qoradaǵy jalǵyz taýyqtyń jumyrtqasyn sanap alǵanda, mysyq sekildi mıaý deı almadyq. Ashtyqtan qyryldyq. Sonda da qoryqqannan taýyqtyń jumyrtqasyn balalarǵa jegizbeı, sanap ótkizdik. Meniń ústimnen aryz túsirip, túrmege aıdatqan, otbasymnan artylǵan tamaqpen jarylqap, qaraılasyp júrgen aǵaıynym bolatyn. Atalaryń Sadyq Maqanshydaǵy Alash áskeriniń bolshevıkterge qarsy soǵysyna qatysqan. 1918 jyly Alash kósemderi Mirjaqyp pen Ahmet Sháýeshekke ásker jınaýǵa kelgende, ózine qaraıtyn 5 aýyldan 50 jigitti ertip sonda barǵan. Bolshevıktermen bolǵan soǵystan jaraqatpen qaıtty. Sol dertten 1934 jyly qaıtty. Bılikke belsendi qyzyl kommýnıster keldi. Elim deıtin erlerdi, el ishindegi sasyq satqyndar ustap berdi. Bárin keshirýge bolady. Otanǵa oq atqandardy aıaýǵa bolmaıdy" deıtin. Ǵasyr jasaǵan Áje amanaty osy.
Maqat Sadyq