Qazaqstannyń ıadrolyq energetıkalyq ınfraqurylymdy damytýdaǵy jetistigi joǵary baǵalandy
QR Energetıka mınıstrligi baspasóz qyzmetiniń habarlaýynsha, ıadrolyq ınfraqurylymdy keshendi sholýdy (INIR – Integrated Nuclear Infrastructure Review) keıinnen baǵalaý jónindegi komanda 2023 jylǵy 28-31 naýryz aralyǵynda Qazaqstanda ótken tórt kúndik mıssııasyn aıaqtady. Mıssııa Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń ótinishi boıynsha Astanada ótti. Onda 2016 jyly ótkizilgen INIR mıssııasynyń usynystary men usynymdaryn oryndaý boıynsha eldiń jetistikteri baǵalandy. Sonymen qatar Mıssııa keıingi áreketter boıynsha aqparat almasýǵa jáne sheshilmegen máselelerdi naqtylaýǵa múmkindik berdi.
INIR mıssııasy 2016 jyly Qazaqstannyń ınfraqurylymyn damytýda ilgerileýge baǵyttalǵan birqatar usynystar men usynymdaryn berdi. Munda AEHA-nyń «Negizgi kezeńder» tásiliniń birinshi kezeńiniń ólshemsharttaryn paıdalana otyryp, ıadrolyq ınfraqurylymdy damytý jaı-kúıine sholý júrgizildi, onda damýdyń úsh kezeńi (qarastyrý, daıyndyq, qurylys) boıynsha egjeı-tegjeıli usynymdar qamtylǵan. 1-kezeńde eldiń ıadrolyq energetıkalyq baǵdarlamaǵa qatysty negizdelgen mindettemelerdi alýyna daıyndyǵy baǵalanady.
INIR mıssııasynyń komandasy 2016 jylǵy sholýda qamtylǵan usynymdar men usynystardy oryndaýda Qazaqstan progreske qol jetkizgenin atap ótti.
INIR mıssııasynyń komandasy ıadrolyq energetıkalyq baǵdarlamany úılestirý, atom elektr stantsııasyn qarjylandyrýdy túsiný, avarııaǵa qarsy josparlaý jáne radıoaktıvti qaldyqtarmen jumys isteý boıynsha usynymdardy Qazaqstan tolyǵymen oryndaǵanyn atap ótti.
Komanda jan-jaqty esepti aıaqtaýǵa, atom energetıkasy ınfraqurylymyna qajetti qarjylandyrýdy baǵalaýǵa, retteýshi organdy jáne menshik ıesin/operatordy odan ári damytýdy josparlaýǵa jáne ónerkásipti tartý saıasatyn ázirleýge baılanysty qosymsha jumys júrgizý qajet ekenin aıtty.
«Qazaqstan INIR mıssııasynyń 2016 jyly jasaǵan usynystar men usynymdardy oryndaýda aıtarlyqtaı progreske qol jetkizdi. Osy kúsh-jigerdiń barlyǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimetine ıadrolyq energetıkalyq baǵdarlamany iske asyra bastaý týraly sheshim qabyldaýda odan ári qoldaý kórsetedi»,-dedi INIR mıssııasy komandasynyń basshysy – AEHA ıAdrolyq ınfraqurylymdy damytý sektsııasynyń ıadrolyq ınjeneri Mehmet Djeıhan.
«Qazaqstan atom energııasyn beıbit maqsatta paıdalanýdy damytýdaǵy AEHA rólin joǵary baǵalaıdy jáne bizdiń ıadrolyq energetıkalyq baǵdarlamamyzdyń qaýipsizdiktiń eń joǵary standarttary men ozyq halyqaralyq tájirıbelerge sáıkes kelýin qamtamasyz etý úshin barlyq qajetti sharalardy qabyldaıdy. INIR mıssııasyn qabyldaı otyryp, Qazaqstan óziniń ıadrolyq ınfraqurylymynyń daıyndyǵyna obektıvti kásibı baǵa alýǵa múddeliligin kórsetti. INIR mıssııasy biz úshin Qazaqstannyń atom energetıkasyn damytýǵa qajetti ınfraqurylymnyń qoljetimdiligin jaqsartýdy jáne qamtamasyz etýdi talap etetin salalar men baǵyttardy aıqyndaý úshin qundy qural bolyp tabylady», - dedi Qazaqstan Respýblıkasynyń Energetıka vıtse-mınıstri Jandos Nurmaǵanbetov.
INIR mıssııalary týraly
ıAdrolyq ınfraqurylymdy keshendi sholý jónindegi mıssııalar AEHA-ǵa múshe memleketterdiń ókilderine halyqaralyq sarapshylarmen ártúrli elderdegi tájirıbe men ozyq praktıka týraly tereń talqylaýlar júrgizýge múmkindik beredi. INIR mıssııasy komandasynyń kez kelgen usynymdaryn oryndaý mıssııany ótkizýdi suraıtyn múshe memlekettiń qalaýynda qalady. INIR mıssııasynyń nátıjeleri múshe memleketke kez kelgen kemshilikterdi joıý boıynsha is-qımyl josparyn ázirleýge kómektesedi dep kútilýde, bul óz kezeginde ulttyq ıadrolyq ınfraqurylymdy damytýǵa yqpal etedi.
Keıingi INIR mıssııalary negizgi mıssııa barysynda usynylǵan usynystar men usynymdardyń oryndalýyn baǵalaıdy. Qosymsha usynymdar berilmeıdi.