Qazaqstannyń ındýstrııalyq-tehnologııalyq damýy ? bizdiń ortaq bolashaǵymyz úshin ? Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Nur Otan» HDP kezekten tys HІІ sezinde sóılegen sózi
10:21, 16 Mamyr 2009
ASTANA. Mamyrdyń 16-sy. QazAqparat – Budan buryn habarlanǵanyndaı, keshe Elbasy Nursultan Nazarbaev «Nur Otan» Halyqtyq-demokratııalyq partııasynyń kezekten tys HІІ sezinde sóz sóıledi. QazAqparat Memleket basshysy sóziniń mátinin taratady.
Құrmetti nұrotandyқtar!
Қadirmendi sezd қonaқtary!Қazaқstandaғy eң iri saıası ұıym, kөshbasshy partııa ? ?Nұr Otan? partııasynyң kezekten tys 12-shi sezi, partııanyң 10 jyldyқ mereıtoıy elimizdiң tөrt құbylasy tүgeldengen, kemeldený kezeңimen dөp kelip otyr.Olaı deıtinim, saıası sahnada salmaқty ornymyz bar. Saılaýaldy ýәdelerimizdi tolyқtaı oryndap kelemiz. Kelesi jyldyң basynda Eýropadaғy қaýipsizdik pen yntymaқtastyқ ұıymyna tөraғalyқ etýimiz jaһandyқ aýқymdaғy bedelimizdiң үlken kөrsetkishi bolyp sanalady. Bұl үshin biz sol ұıymғa mүshe barlyқ memleketterge shyn rızashylyқ alғysymyzdy aıtýymyz kerek. Eң bastysy biz birligi jarasқan halyқpyz.
Osynyң barlyғy ? bizdiң jeke shaңyraқ kөtergennen keıingi jankeshti eңbegimizdiң, tolaғaı tabysymyzdyң eң tolymdysy әri baғa jetpes құndylyғy, el egemendigin baıandy etýdiң berik қamaly, tәýelsizdik jүregine қan jүgirtken sarқylmas қýat kөzi.Osylaısha, tyңnan tүren salyp damýdyң daңғyl jolyna tүsý barysynda tүbinde ?aқyl, қaırat bәrin jeңbek? dep ұly Abaı aıtқandaı, talaı қııýy қashқan қıyndyқtardy bastan keshe otyryp, қısynyna keltirdik. Osy isterdiң barlyғynda ?Nұr Otan? partııasy kөshbasshylyқ tanytyp, қoғamdaғy әr tүrli kүshterdiң ұıtқysyna aınaldy.Құrmetti sezd delegattary!Sheksiz-shetsiz dүnıe joқ. Halқymyz ?Bir ashtyқtyң bir toқtyғy bar? deıdi. Әlemdi sharpyғan daғdarys ta aıaқtalady. Bұl ýaқytsha ғana құbylys. Mұndaı daғdarys adamzat өmirinde alғash ret bolyp otyrғan joқ. Өtken ғasyrdyң 30-shy, 50-shi, 70-shi jyldaryn eske alatyn bolsaқ, mұnyң barlyғy bolғan. Birinshi dүnıejүzilik soғystan keıin Osman ımperııasy құlap, Tүrik respýblıkasy ?memleket bolyp қala ma, joқ pa? degen sұraқpen betpe-bet қalғan kez boldy. Sol kezde Atatүriktiң үndeýimen bүkil tүriktiң әıelder қaýymy қoldaryndaғy baryn, tipti syrғalaryn, alқalaryn memleketti saқtap қalý үshin sol kүreske jұmsap, jınaғan edi. Dәl sondaı oқıғa Koreı Respýblıkasynda da bolғan. Allaғa shүkir, Қazaқstanda ondaı jaғdaı bolғan joқ, bolmaıdy da. On jyl bұryn ғana Azııalyқ қarjylyқ daғdarystyң salқynyn sezindik. Biraқ, biz sүrinbedik. Ol kezderde dәl қazirgideı қýat-kүshimiz de joқ edi. Әrıne, 10 jyl ishinde қol jetkizgen jetistikterdi tizbelep aıtyp shyғý bүgin mүmkin emes. Eң bastysy ? ұstanғan baғytymyz ben jasaғan is-қımylymyzdyң өmirsheңdigine halyқ өzi kөz jetkizdi, baғa berdi. Alaıda, bұl ?bәrin tyndyrdyқ? dep toқmeıilsýge jol bermeýi kerek. Bүgin partııanyң 12-shi sezinde eldegi naқty jaғdaı taғy bir mәrte talқyғa tүsip, өzekti mәselelerdi sheshýdiң tetikteri saralandy. Halyқtyқ tұғyrnamada kөrsetilgen, el aldynda ýәde etken isterdi daғdarys jaғdaıynda da odan әri abyroımen atқarý mindeti jүkteledi. Mұnyң bәrinen de biz zor tabystarmen shyғamyz dep senemiz.1. Jasampazdyқtyң on jyly қoғam men el ıgiligineҚymbatty dostar, nıettester!
Қymbatty қonaқtar!Biz sheteldik saıası partııalarғa ? Қazaқstanғa dostas elderdegi bizdiң әriptesterimizge bizdiң sezge өz delegatsııalaryn jibergeni, құttyқtaýlar joldaғany үshin alғys bildiremiz. Biz olardan өz atymyzғa қoldaý sөzderin estidik.Biz bұl partııalarғa jәne osy elderdiң halyқtaryna barsha ıgilikterdi, barsha jaқsy ataýlyny jәne өrkendeýdi tileımiz!Bүgin osynda kөptegen problemalar kөterilip, birtalaı ұsynystar aıtyldy. Barlyқ ұsynystar қyzyқty eken jәne olar bizdiң bәrimizdiң Otanymyz үshin janymyz aýyratynyn kөrsetedi. Sizder aıtқan lebizder ?Nұr Otan? naғyz patrıottardyң, shynaıy memle¬ketshilderdiң birlestigi ekenin taғy da қýattap berdi. Bizder ? nұrotandyқtar, elimizdiң jәne қoғamymyzdyң taғdyryna beıtarap қaraı almaımyz!Қazir men bұdan 10 jyl bұryn partııanyң І sezinde aıtқan sөzderimdi sizderdiң esteriңizge salғym keledi:?Daғdarys degen eshқashan mәңgilik bolmaıdy, ol ýaқytsha құbylys. Kimde kim osy daғdarystardan aman shyқsa, ol sodan keıin bұrynғydan da өrkendeı tүsedi?.Өmir bұdan 10 jyl bұryn aıtylғan osy sөzderdiң shynaıylyғyn kөrsetip berdi. Bұl sөzder bizdiң bүgingi naқtylyғymyz үshin, bizdiң қazirgi jaғdaıymyz үshin қandaılyқ өzekti deseңizshi!Bүginde biz bұdan 10 jyl bұryn Azııadan bastalғan daғdarysty bastan keship jatқanғa ұқsas jaғdaıda tұrmyz. Iә, jaғdaılar ұқsas, alaıda Қazaқ¬stan keshegi kүngisine tipti de ұқsamaıdy! Sondyқtan, delegattar aıtқandaryndaı, aýylda bұl daғdarys sezilmeıdi de. Mұndaı әzirlikti biz osyndaı kүtpegen kezeңder jaғdaıyna jүrgizgenbiz, sondyқtan қazir daғdarysty bәri birdeı sezinip otyrғan joқ.Ol kezde, bұdan 10 jyl bұryn, biz Keңes Odaғy kүıregen, өndiristik baza is jүzinde mүldem joқ jәne құldyrap bitken ekonomıka jaғdaıynda tәýelsiz Қazaқstanymyzdy asқan қıyndyқpen tұrғyza aldyқ. Bizde is jүzinde ınfraқұrylym bolmady, zaýyttarymyz toқtap tұrdy, dүkenderimizdiң sөreleri қaңyrap, balalarymyz bүrseң қaқty. Jaman ataýly әrdaıym tez ұmytylady.Ol kezde, bұdan 10 jyl bұryn, bizdi azııalyқ daғdarys қaltyratyp baқty ? energııa resýrstarynyң baғasy birneshe ese құlap tүsti. Mұnaıdyң bir barreli 10 dollar tұrdy!Alaıda biz jaýapkershilikti өz moınymyzғa alyp, әrbir қazaқstandyқtyң tұrmysyn jaқsartýғa baғyttalғan birқatar reformalarғa bastamashy bolyp, ekonomıkany tүbegeıli jaңғyrtýdy bastadyқ. Bұl өzindik bir aқıқat sәti edi.Bұl sәtte kүn tәrtibinde basty mәseleniң ? Қazaқstan bolashaқta қandaı bolady jәne biz өz memlekettiligimizdi saқtaı alamyz ba degen mәseleniң sheshimi tұrdy. Ol kezde, bұdan 10 jyl bұryn, basymyzғa jaýғan synaқtarғa қaramastan, bizdiң ұnjyrғamyz tүsken joқ, dүrbeleңge salynbadyқ, қaıta, birlesip, bekemdenip, sapalyқ jaңa deңgeıge kөterildik. Bizge basty kөmekshi ? ýaқyt synynan өtip, talaı қıyndyқtarda shyңdalғan bizdiң birligimiz boldy. Bizdiң elimizde tұratyn barsha 130 ұlt pen ұlystyң birligi boldy.Bұl ? eң құndy resýrs dep sanaımyn, sonyң arқasynda biz қazirgi қıyndyқtardy da eңsere alamyz! Alaıda bүginde artymyzғa bұrylyp қarasaқ, bұdan on jyl bұryn biz sol қıyndyқtarғa tөtep berip қana қoımappyz, sonymen birge bolashaқ tabystarymyzdyң negizin қalaı da alyppyz. 10 jylda el ІJӨ-si is jүzinde 8 esege ұlғaıdy.10 jylda jan basyna keletin ІJӨ 1000 dollardan 8400 dollarғa deıin өsip, Ortalyқ jәne Shyғys Eýropanyң birқatar memleketteriniң kөrsetkishterimen teңeldi. 10 jylda syrtқy saýda aınalymy 10 ese ұlғaıdy. Shaғyn kәsipkerlikke ınvestıtsııalardyң jalpy өsimi 2000 jyldan bastap 23 ese derlik ұlғaıyp, 2008 jyly 1,5 trıllıon teңge shamasyn құraғan. 10 jylda densaýlyқ saқtaý men bilim berýdi қarjylandyrý 8,5 esege ұlғaıғan. Bұdan bar-joғy 5 jyl bұryn elde Internetti paıdalanýshylar birneshe myң bolsa, bүginde olar 2 mıllıonnan asyp jyғylady.Қazir is jүzinde әrbir mektepte jaңa tolқyndaғy kompıýterler jұmys is¬teı¬di, mektepterdiң 98 paıyzy Internet jelisine қosylғan. Iә, bүginde bizde bir kezderi tipti armandaı almaғan kөp nәrseler bar. Men қazaқstandyқ balalarymyzdyң kүlkisin kөrgen kezde өzimdi baқytty sezinemin!Jaңa zaýyttar ashylyp, jaңa joldar tөselgen, osy zamanғy үıler, mektepter, aýrýhanalar salynyp jatқan әrbir kezde men maқtanyshta bolamyn!Bizdiң қazaқstandyқ sportshylar jeңis baspaldaқtaryna kөterilgen, қazaқstandyқ oқýshylarymyz halyқaralyқ olımpıadalarda altyn medaldardy jeңip alғan kezde, bүkil әlem bizdiң talanttarymyzғa taңғalyp tұrғan kezde men maқtanyshta bolamyn!Қazaқstan kөz aldymyzda қalaı өzgerip jatқanyn kөrgen kezde men қýanyshta bolamyn!Өtken 10 jyl ? bұl serpindilik ýaқyty, bұl Қazaқstannyң қaýyrt damý ýaқyty!Bүkil osy jyldarda biz memlekettigimizdi nyғaıtýғa kөp kүsh pen қarjy jұmsadyқ, biz ınfraқұrylymdy damyttyқ, biz ekonomıkalyқ bұlshyқ etterimizdi өsirdik!Jaңa elordamyz Astananyң salynýy postkeңestik keңistiktegi aýқymy jaғynan eң alyp ta jasampaz joba boldy.Astana ? bұl osy zamanғy Қazaқstandy damytýdyң, bizdiң ortaқ tabystarymyzdyң, baқ-berekemiz ben senimdi bolashaғymyzdyң sımvoly!Bүgingi jınalysқa ?Nұr Otan? HDP-nyң delegattarymen birge barlyқ әkimder қatysyp otyr. Bes myң adamғa arnalғan Tәýelsizdik saraıyn kөrsin dep, olardy osynda shaқyrdyқ. Mұndaı sәýletti Saraı Қazaқstan tүgili, osy өңirde joқ. Barlyқ aýқymdy is-sharalar endi osy Saraıda өtkiziletin bolady. Mine, bұl Astananyң kөrkeıip, damyp, өsip-өrkendeýiniң belgisi, bolashaққa basқan қaryshty қadamynyң aıқyn kөrinisi bolyp tabylady.Biz kөp nәrse jұmsadyқ jәne kөp nәrsege қol jetkizdik, alaıda endi damýdyң jaңa kezeңinde bizge jaңa basymdyқtardy anyқtaý қajet bolady.2. Partııanyң daғdarysty eңserýdegi rөliPartııa үshin қazirgi elektorataralyқ kezeң bұryn-soңdy bolmaғan әlemdik қarjy daғdarysymen sәıkes keldi. Bizge әzirlengen damý baғdarlamasynan ýaқytsha bas tarta tұryp, қıyndyқtardy eңserýge barlyқ kүshti jұmyldyrýғa týra keldi. Sondyқtan da partııanyң on ekinshi sezi kүrdeli ýaқytta өtip otyr. Kүn tәrtibiniң negizgi mәselesi ? ?Nұr Otan? partııasynyң әlemdik daғdarys saldaryn eңserýdegi jәne Қazaқstandy jaңartýdaғy rөli. Bұl týraly men osy jyldyң naýryzyndaғy өz Joldaýymda egjeı-tegjeıli aıtқanmyn.Osy jolғy қıyndyқtardyң bastaý kөzi bizdiң қatelikterimizde ғana emes, olar eldiң ishinde emes, қaıta, әlemdik ekonomıka men қarjy jүıesiniң sәıkessizdiginde bolyp otyr, bұl sәıkessizdikter tүbegeıli reformalardy қajet etedi. Bұl týraly men ?Daғdarystan shyғý kilti? atty maқalamda jazғanmyn. Biz bәrin dұrys istedik. Naryқ ekonomıkasyn damyttyқ, ınvestıtsııalar tarttyқ, damý ınstıtýttaryn құrdyқ. Der kezinde Ұlttyқ қordy қalyptastyrdyқ, қajetti rezervter jınaқtadyқ.Қazaқstan daғdarysқa қarsy sharalardy jedel iske asyrýғa kirisken әlemdegi alғashқy memleketterdiң biri boldy. 2008 jyldyң aıaғyna қaraı syrtқy ınvestıtsııalar men nesıelerdiң kөptegen kөzderi jabyldy, mұnaı men metaldardyң әlemdik baғasy құldyrap tүsti, mұnyң өzi shıkizat eksportynan tүsetin tabystardyң қysқarýyna soқtyrdy. Osyndaı kүrdeli jaғdaıda meniң tapsyrmam boıynsha Үkimet birinshi jәne ekinshi tұraқtandyrý josparlaryn қabyldady. Ekinshi jospardyң ғana sharalaryn iske asyrýғa Ұlttyқ қordan 2,7 trıllıon teңgeden astam қarjy bөlindi, mұnyң өzi Қazaқstan ІJӨ-niң 14 paıyzymen shamalas.Partııanyң Parlamenttegi fraktsııasy daғdarysқa қarsy zaңdar paketin jedel, jan-jaқty қaraýdy jәne қabyldaýdy қamtamasyz etti. Үkimet pen Parlamenttiң үılesimdi өzara yқpaldastyғy қamtamasyz etildi. Үkimet belgilengen sharalardy belsene jүzege asyrýda. Soңғy eki jylda әlemdik daғdarysқa қarsy tұrý jөninde үlken sharýa tyndyryldy, sondyқtan da biz onyң oң nәtıjelerin kөre bastadyқ.Қarjy jүıesiniң tұrlaýlylyғy қamtamasyz etildi, mұnyң өzi ekonomıkanyң naқty sektoryn nesıeleýdi қaıta bastaýғa mүmkindik berdi. Ekonomıkanyң daғdarystan barynsha zardap shekken salalarynda tұraқtylyқ belgileri kөrine bastady. Ұzaқ toқtap tұrýdan keıin құrylysқa jan bitti.Қarajat tapshylyғyna қaramastan, өtken jyly 1,5 trıllıon teңgeden astam somaғa 213 ınvestıtsııalyқ joba iske қosyldy. 8,5 trıllıon teңge somasynyң 382 jobasy iske asyrylý kezeңinde.Men soңғy aılarda ғana bizdiң sheteldik әriptesterimizben kelissөzder jүrgizip, 15 mıllıard dollardan astam tikeleı sheteldik ınvestıtsııalardy tartý týraly ýaғdalastyққa қol jetkizildi. Biz ozyқ reformalardy: salyқ, bıýdjet, әkimshilik, keden reformalaryn jүrgizdik.Memlekettik aktıvter bir қolғa ? ?Samұryқ-Қazyna? ұlttyқ әl-aýқat қoryna jınaқtaldy, sondaı-aқ Ұlttyқ қor der ýaқytynda құryldy. Naқ ?Samұryқ-Қazyna? bıýdjettik қarajatty ekonomıkanyң naқty sektoryna deıin jetkizýdiң memlekettik tetigine aınaldy. Memlekettik satyp alýlardaғy ?қazaқstandyқ үlesti? өsirýge қajetti barlyқ is atқaryldy.Қataң ekonomıkalyқ қyspaқ jaғdaıyn¬da biz bұryn қabyldanғan әleýmettik mindettemelerdiң birde-birinen bas tartқan joқpyz. Onyң үstine josparlanғanyndaı, bıýdjettik sala қyzmetshileri jalaқysynyң, zeınetaқylar men әleýmettik jәrdemaқylardyң mөlsheri bıylғy jyly shamamen 30 paıyzғa өsirildi. Kelesi jyly da dәl osylaı bolady.Partııanyң tұraқtylyқty қamtamasyz etýdegi, қabyldanғan sharalardy tүsindirip, el өңirlerinde bөlingen қarajattyң jұmsalýyna baқylaýdy қamtamasyz etýdegi rөlin aıryқsha atap өtkim keledi. Қazaқstan halқyna naýryzdaғy Joldaýymda men ekonomıkany odan әri jaңғyrtýdyң jәne TKSh nysandaryn, әleýmettik ınfraқұrylymdy, joldardy retke keltirý jөnindegi jұmystardy ұıymdastyrý arқyly jұmyspen қamtý strategııasyn iske asyrýdyң jaңa josparyn ұsyndym. Bөlinetin қarjy naқ jergi¬likti oryndarғa jiberiledi, bұryn mұndaı bolmaıtyn. Mұnyң bәri әrdaıym қaldyқ қaғıdaty boıynsha қarjylandyrylatyn. Қazir biz tylymyzdy alғa sүıreý үshin bұғan nazar aýdaryp otyrmyz. Әkimderdiң osy aқshany tıimdi paıdalanyp, өzderin jaқsy қyrynan kөrsetý mүmkindigi bolady.Joғarydaғy ıdeıalar қoғamda ystyқ yқylas týғyzdy, olardy kөptegen sheteldik sarapshylar oң baғalady. Үkimet pen әkimder bұl jospardy iske asyrýғa kiristi, mұnyң өzi kөptegen jaңa jұmys oryndaryn ashady.Daғdarysқa қarsy sharalardy iske asyrý jөnindegi jұmystyң barysy týraly өz sөzinde el Premer-Mınıstri baıan etti. Biraқ ta jүzege asyrylyp jatқan barlyқ sharalar ? bұl daғdarysқa қarsy sharalar. Al bizge odan әrige ilgerileý kerek!3. Ekonomıkany daғdarystan keıin damytý mindetteriӘlemdik daғdarys bizdiң ekonomıkanyң osaldyғyn taғy da қýattap berdi. Bұl, eң aldymen, onyң keңestik kezeңde tarıhı қalyptasқan biryңғaı shıkizatқa tәýeldiligi. Aıta keteıik, barlyқ postkeңestik memleketter, sonyң ishinde Reseı de bұdan zardap shegýde. Өңdeý өnerkәsibiniң ІJӨ-degi үlesi tөmen bolyp қalýda. Ғylymnyң damýy, ғylymdy қajet etetin tehnologııalardy endirý baıaý қarқynmen jүrýde. Ekonomıkany әrtaraptandyrý barlyқ bılik organdarynyң naқty basymdyғyna jәne eldiң jalpyұlttyқ ıdeıasyna aınala қoımady. Mұnyң negizgi үsh sebebin atap kөrsetýge bolady.Birinshiden, өңdeý өnerkәsibinde syrtқy ınvestıtsııalarғa senip otyrý eңserilgen joқ. Shıkizat resýrstaryna joғary baғalar sheteldik ınvestorlar үshin shıkizattyқ emes salalardyң tartymdylyғyn tөmendetip jiberdi. Іshki resýrstarғa arқa sүıeý үshin eleýli jұmystar jүrgizilmedi. Ekinshiden, Үkimet kәsipkerler үshin қolaıly bıznes ahýaldy, өndiristiң negizgi faktorlarynyң қol jetimdiligin қamtamasyz etý jөninde kөp aıtқanymen, jұmysty aıaғyna deıin jetkizgen joқ. Tipti erkin ekonomıkalyқ aımaқtar үshin basқa elderde jasalyp jatatynyndaı barlyқ jaғdaılar týғyzyla қoımady. Үshinshiden, memlekettik apparattyң jұmysyn tıimsiz ұıymdastyrý, mınıstrlikter men әkimdikterdiң bıznespen өzara yқpaldastyғynyң әlsizdigi, ekonomıkany әrtaraptandyrý үshin jaýap beretin birtұtas otandyқ organnyң joқtyғy өziniң teris rөlin atқardy.Bank sektory daғdarys ımpýlsiniң naқty sektorғa taralýynyң japsarlas reaktsııasyn týғyzғan syrtқy eseңgiretýdiң ?өtkizgishine? aınalyp, erkin naryқtyң tekserýinen өte almady.Sonyң saldarynan daғdarys jaғdaıynda barlyқ shyғyndardy ?soңғy aralyқtaғy kredıtor? retinde memleket өteýge mәjbүr boldy. Bankrottyқ shegine jetken bankterdi құtқarýғa, halyқtyң salymdaryna қoldaý bildirýge, үleskerlerdi қorғaýғa, shaғyn jәne orta bızneske қoldaý bildirýge týra keldi.Osynyң bәrinen Үkimet pen barlyқ әkimdikter қorytyndy shyғarýy, barshasy қalaı oryndalatynyna sharalar belgileýi tıis. Bүginde daғdarys bәrin өz ornyna қoıyp shyқty. Sondyқtan da қazir jaңa ýaқyt týyp keledi, әlemdik ekonomıkalyқ jүıe өzgerýde, қatelikter құny қaýyrt өsýde, barlyқ baғyttardaғy bәsekelestik kүsheıe tүsýde. Daғdarys ekonomıkany әrtaraptandyrýғa balamanyң joқ ekenin naқty kөrsetip berdi.Bүgin ?Nұr Otan? partııasynyң қaraýyna men Қazaқstan ekonomıkasynyң daғdarystan keıingi serpindi sekirý josparynyң bazalyқ қaғıdattaryn ұsynamyn.2010 jyldyң birinshi қaңtarynan bastap ?Қazaқstan-2030? Strategııasynyң aıasynda biz ındýstrııalyқ-ınnovatsııalyқ jedel damý besjyldyғyn bastaımyz.Biz әlemniң barlyқ memleketterinde өtken ғasyrdyң basynda bolғan ındýstrııalandyrý týraly emes, ınnovatsııalyқ ındýstrııalandyrý týraly aıtyp otyrmyz. Bizdiң ındýstrııalandyrý әlemdik ekonomıkanyң қazirgi damý ғұrpyna sәıkes bolýy tıis.Bұl үderiste ekonomıkany memlekettik josparlaý men yntalandyrýdyң rөli kүsheıetin bolady. Sonymen birge adal bәsekelestik, jeke menshikke қol sұғylmaýshylyқ jәne iskerlik bastamashyldyқty yntalandyrý sekildi erkin naryқtyң arқaýlyқ қaғıdattary bұljymastan қalady.Solaı bolsa-daғy jeke bastamashylyқ pen naryқtyқ ekonomıkanyң қol sұғylmaýshylyғy қazir үlken kүmәnge salynýda. Kөptegen damyғan memleketter өzderiniң asa iri kәsiporyndary men bankterin ұlt menshigine aınaldyrýda. Bүkil Eýropada josparlaý týraly aıtyp jatyr.Sondyқtan bizge өz jolymyzdy izdeý kerek. Қazaқstandy ınnovatsııalyқ ın¬dýstrııalandyrý mindetterin oryndaý үshin biz өzimizdiң naқty mүmkindikterimizdi negizge alýғa tıispiz. Kәsiporyndardyң taýarlary bir jerlerde satylýy, bәsekege қabiletti bolýy tıis. Jәne de biz syrtқy rynoktarda nemen tartymdy bolatynymyzdy oılastyrý kerek.Үkimet өz kүsh-jigerin myna baғyttarғa shoғyrlandyrýy қajet.Birinshi. Bұl ? AӨK jәne aýylsharýashylyқ өnimderin өңdeý.Bizge bүkil әlemde azyқ-tүlik taýarlaryna degen sұranystyң өsýin jәne baғalarynyң artýyn eskere otyryp, agrarlyқ sektordy tehnologııalyқ қaıta jaraқtandyrýғa jәne keң aýқymdy jaңғyrtýғa қaıta baғdarlaný қajet.Bұl үshin bizde barlyқ jaғdaılar bar.Өtken birneshe jyl қýatty agrarlyқ-ındýstrııalyқ bazany құrýғa arnaldy. Aýyl tizerleýden aıaғynan nyқ tұrdy, jaңa tehnıkamen jәne tehnologııalarmen қaıta jaraқtandy. Sol arқyly Қazaқstan alғash ret azyқ-tүlik astyғyn iri eksporttaýshyғa aınaldy, al ұndy eksporttaý jөninen biz birinshi orynғa shyқtyқ.Bүgingi kүni aýylsharýashylyқ өnimderin өңdeý salasynda құny 150 mıllıard teңgege jýyқ 170 joba iske asyrylýda. Olardyң 96-sy bıylғy jyly aıaқtalady.Olardyң arasynda Soltүstik Қazaқstan oblysyndaғy iri taýarly sүt fermasy, Aқmola oblysyndaғy құs fabrıkasy, Aқtөbe oblysyndaғy jylyjaı kesheni, Batys Қazaқstan oblysyndaғy mal semirtý alaңy, Amırabad portyndaғy (Iran) astyқ termınaly bar.Agrarlyқ sektor ekonomıkany әrtaraptandyrýғa jәne eksportқa naқty үles қosady.Sondyқtan da bizdiң ortaқ mindetimiz ? 2015 jylғa қaraı aýylsharýashylyқ өnimderiniң үlesin eksporttyң jalpy kөleminde 8 paıyzғa deıin jetkizý.Atalғan jәne basқa jobalardyң esebinen agroөnerkәsiptik keshenniң jalpy қosylғan құny eң taıaýdaғy ýaқyttarda kem degende 16 paıyzғa ұlғaıtylyp, 10 myңnan astam jұmys orny құrylýy tıis.Ekinshi. Құrylys ındýstrııasyn damytý jәne құrylys materıaldaryn өndirý.Қazaқstan serpindi damý үstindegi el. Elorda ғana salynyp jatқan joқ, basқa қalalar da өsip keledi.Өtken jyly ғana құrylys materıaldaryn shyғaratyn 45 jaңa zaýyt iske қosyldy. Mұnyң өzi 3,5 myңnan astam jұmys ornyn құrýғa mүmkindik berdi.Alaıda bүginde biz құrylys materıaldarynyң 50 paıyzdan astamyn әli de ımporttap kelemiz. Bұl құrylys sektorynyң қajettilikterin қamtamasyz etý үshin өzimizdiң өndiristik bazamyzdy ? osy zamanғy tsement zaýyttaryn, әınek tabaқtary, өңdeý materıaldary, temir-beton jәne keramıkalyқ bұıymdar өndirisin damytý қajet bolyp tұrғanda solaı istelýde.2015 jylғa қaraı ishki өndiris esebinenrynok tұtynysynyң 80 paıyzdan astamy қanaғattandyrylýy tıis.Құrylys kesheniniң jalpy қosylғan құny kem degende 76 paıyzғa ұlғaıtylatyn bolady.Үshinshi. Mұnaı өңdeýdi jәne mұnaı-gaz sektorynyң ınfraқұrylymyn damytқan jөn.Bұl salada қazirdiң өzinde birқatar iri jobalar iske asyrylýda. Үstimizdegi jyly Қazaқstan-Қytaı mұnaı құbyrynyң ekinshi kezeginiң құrylysyn aıaқtaý jәne paıdalanýғa berý josparlanyp otyr, ol Kaspıı mұnaı өndirý өңirin Batys Қytaımen jalғastyrady. Bizde jaңa eksporttyқ tarmaқ paıda bolady.2011 jyly bıtým zaýyty paıdalanýғa berilýi tıis. 2012 jyldyң aıaғyna deıin elimizdiң bүkil oңtүstigin gazben қamtamasyz etetin Beıneý-Bozoı-Aқbұlaқ magıstraldyқ gaz құbyrynyң құrylysyn aıaқtaý kerek.Atyraý, Shymkent jәne Pavlodar mұnaı өңdeý zaýyttarynyң tolyқ jaңғyrtylýyn jedeldetip, olardyң jıyntyқ қýatyn jylyna 17 mıllıon tonnaғa deıin jetkizý қajet.2014 jylғa қaraı otandyқ mұnaı өңdeý zaýyttary joғary sapaly mұnaı өnimderine ? janarmaı men avıakerosınge degen ishki sұranysty tolyқ қamtamasyz etýi tıis.Tұtastaı alғanda otyn-energetıkalyқ keshenniң jalpy қosylғan құnyn kem degende 30 paıyzғa arttyrý mindetin қoıamyn.Tөrtinshi. Metallýrgııany damytý jәne daıyn metall өnimderin shyғarý.Қazir biz toқsanynshy jyldardyң basynda қıraғan sala құrylymdaryn belsendi қalpyna keltirýdi jүrgizýdemiz.Soңғy eki jylda alғashқy alıýmınııdi өndirý jөnindegi elektrolız zaýyty birinshi kezeginiң құrylysy, sortty prokat, joғary siңimdi tantal ұntaқtary, hrom rýdasyn baıytý өndirisin ұıymdastyrý sekildi birқatar aýқymdy jobalar қazirdiң өzinde iske asyryldy.Bүginde jalpy құny 1,6 trıllıon teңgeden astam, 11 myңdaı jұmys ornyn құrý әleýeti bar taғy 26 joba өndiriste tұr.Bұlar ? polıkrıstaldy kremnıı өndirý jөnindegi zaýyt, alıýmınıı zaýytynyң ekinshi kezegi, tүıirshiktelgen shoıyn өndirisin ұıymdastyrý, Taraz metallýrgııa zaýyty negizinde ferromarganets өndirisin keңeıtý jәne jaңғyrtý, bolat өndirisin eki ese ұlғaıtatyn ?Mıttal Stıl-Temirtaý? jaңa metallýrgııa kesheniniң құrylysy.Bizdiң ortaқ mindetimiz ? 2015 jylғa қaraı metallýrgııa өnerkәsibiniң өnimderin өndirý men eksporttaý kөlemin eki ese ұlғaıtýdy қamtamasyz etý.Қaıta өңdeýdi tereңdetý jәne jaңa bөlinisti құrý esebinen metallýrgııanyң jalpy қosylғan құny kem degende 107 paıyzғa өsýi tıis.Besinshi. Hımııa, farmatsevtıka jәne қorғanys өnerkәsibin jedel damytқan jөn.Hımııa salasynda bir trıllıon teңgeden astam somaғa barlyғy 18 joba iske asyrylýda. Kelesi jyldyң өzinde hlor, kaýstıkalyқ soda jәne kүkirt қyshқyly, azot, fosfor jәne kalıı mıneraldy tyңaıtқyshtary, sıntetıkalyқ jýý zattary өndirisin ұıymdastyrý jөnindegi jobalardy iske asyrýdyң belsendi satysyna kөshý қajet.Integratsııalanғan gaz-hımııa kesheni salý jөnindegi jұmys jedeldetilýi tıis.Farmatsevtıka salasynda bir aı merzimde өzimizdiң dәrilik preparattar ? vaktsınalar, ınsýlın, antıbıotık jәne basқalaryn өndirý jөnindegi zaýytty salý mәselesin әzirleý kerek.Men Үkimettiң aldyna naқty mindet ? 2014 jylғa қaraı dәrilik preparattardy ishki tұtynýdyң 50 paıyzdan astamyn otandyқ өndiris esebinen қamtamasyz etý mindetin қoıamyn. Memlekettik қorғanys tapsyrysy da otandyқ өndirispen қamtamasyz etilýi tıis. El қorғanysyn nyғaıtý ? memlekettiң tikeleı mindeti.Alғashқy қadam қazirdiң өzinde jasaldy, өtken jyly 4 jaңa kәsiporyn құryldy, kezekte taғy 5-i tұr.Үkimetke, Қazaқstanda tıisti өndiristerdi құrýdy eskere otyryp, Қarýly Kүshterdi tehnologııalyқ jaңғyrtýғa baғyttalғan arnaýly baғdarlama әzirleýdi tapsyramyn.Altynshy. Bұl ? taza energetıkany damytýdy қosa alғandaғy energetıka. Қazirdiң өzinde өңirlerdiң energııa қýattaryn keңeıtý jәne Ұlttyқ elektr jүıesin damytý jөnindegi jobalar iske asyrylýda.?Soltүstik Қazaқstan-Aқtөbe oblysy? elektr jetkizý jelisi paıdalanýғa berildi, ?Soltүstik-Oңtүstik? elektr jetkizýdiң ekinshi arnasynyң құrylysy aıaқtalyp keledi.Elimizdiң batys өңiri basқa elderden elektr energııasyn jetkizýge bұdan bylaı kiriptar bolmaıdy. Al eldiң oңtүstigi қajetti energııamen tolyқ қamtamasyz etiletin bolady.Ekibastұz 2-GRES-in қaıta jaraқtaý men keңeıtý jөnindegi joba iske asyrylýda.Meniң tapsyrmam boıynsha Moınaқ GES-in salý bastaldy, ony 2011 jyly aıaқtaý josparlanyp otyr.Үstimizdegi jyly Samsýng jәne KEPKO kompanııalary konsortsıýmynyң қatysýymen Balқash JES-iniң құrylysy bastalýy tıis. Bұl jөnindegi kelisimge jýyrda қol қoıyldy.Jel kүshi men kүn sәýlesin paıdalaný esebinen energııanyң қaıta jaңғyrtý kөzderin damytý maңyzdy baғyt bolyp tabylady.Biz elimizdiң elektr energııasyna degen aғymdaғy jәne bolashaқ sұranysyn tolyқ jabýғa tıispiz. Ekonomıkanyң energııalyқ syıymdylyғy 2015 jylғa қaraı 10 paıyzғa kemitilýi tıis.Jetinshi. Kөlik jәne telekommýnıkatsııa ınfraқұrylymyn damytý.Biz ?Batys Eýropa-Batys Қytaı? tranzıttik avtojoldәlizin құrýғa kirisemiz. Onyң bizdiң elimiz boıynsha ұzaқtyғy 3,5 myң shaқyrymdy құraıdy. Oғan halyқaralyқ bes қarjy ınstıtýty 3,5 mıllıard dollar ınvestıtsııalaıdy. 2010 jyly osy joba Қazaқstanda 50 myңnan astam jaңa jұmys ornyn құrady dep kөzdelýde.Jol halyқ jıi қonystanғan oңtүstiktiң tөrt өңiri jәne Aқtөbe oblysy boıynsha өtip, halyқtyң iskerlik belsendiligine jan bitiredi.Қorғas-Jetigen temir jolyn salý bastalady.Қazaқstandyқ ekonomıkanyң alғa ilgerileýin қamtamasyz etetin taғy bir ınfraқұrylymdyқ joba ? Қazaқstanda jabdyқtarynyң jekelegen tүrlerin өndirýdi ұıymdastyra otyryp, tsıfrly televızııany endirý.Barlyқ ınfraқұrylymdyқ salalardy damytý jөnindegi josparlarymyzdy iske asyrý bizge jalpy қosylғan құndy 63 paıyzғa өsirýdi қamtamasyz etýi tıis.Saıyp kelgende, joғaryda atalғan basym baғyttar boıynsha barlyқ resýrstardy teңdestire jұmyldyrý bizdiң ekonomıkaғa 7 trıllıon teңgeden asyp jyғylatyn jyldyқ қosylғan құndy қosymsha құrýғa mүmkindik beredi.Bүgingi baғamen bұl is jүzinde bizdiң ұlttyқ өnimniң 50 paıyzyn құraıdy.Bұl ? өrshil, қajet jәne bizdiң halқymyzғa laıyқ mindet. Mұnyң өzi halқymyzdyң әl-aýқatyn odan әri jaқsartýғa jaғdaı jasalady degendi bildiredi.Қazaқstannyң, Belarýs pen Reseıdiң Keden odaғy ? bұl alғashқy maңyzdy da eleýli ıntegratsııalyқ ?қarlyғash?. Men ony құrý jөnindegi jұmysty kelesi jyly aıaқtaımyz degen senimdemin. Bizdiң elderimizdiң ınnovatsııalyқ ındýstrııalandyrýy үshin bizge bir-birimizdiң aldymyzdan өzimizdiң ishki rynoktarymyzdy ashý kerek. Mұndaı kooperatsııa barlyқ memleketterge paıdaly.Atalғan barlyқ jobalar құr sөz emes. Men sizderge eshқashan bos sөz aıtқan emespin. Barlyқ jobalardyң esep-қısaby jasalғan, қarjymen қamtamasyz etilgen. Osy iri jobalardyң aınalasynda sol құrylystarғa jaғdaı jasaıtyn myңdaғan bıznes-құrylymdar құrylady. Men bizge қajetti әri biz jүzege asyra alatyn naқty nysandardy aıtyp tұrmyn. Bұl үshin senimdi sөrelik jaғdaılar bar.Alaıda, Үkimet eki aılyқ merzim ishinde bizdiң barlyқ kөptegen baғdarlamalarymyzdy taldaýdan өtkizip, tek basymdyққa ıelerin ғana қaldyrýғa tıis. Bұl arada ınnovatsııanyң basқa da baғyttary paıda bolýy mүmkin.Aldyңғy қatarly tehnologııalardy tartatyn, ınnovatsııalar men adam kapı¬talyna ınvestıtsııa salatyn eң tıimdi kompanııalarғa memleket satyp alýғa ұzaқ merzimdi kepildik berýge deıin bұryn-soңdy bolyp kөrmegen қoldaý kөrsetýi kerek. Josparlarymyz kүnbe-kүn jүzege asyp otyrýy үshin biz olardyң oryndalýyna monıtorıngti қamtamasyz etýge tıispiz. ?Nұr Otan? partııasy bұl jұmysty өz baқylaýyna alýy tıis.Үkimet әkimdermen birlese otyryp, Қazaқstannyң 2010-2020 jyldarғa arnalғan Indýstrııalandyrylý kartasyn әzirleýi қajet.Oғan өңirlerdiң resýrstyқ arқaýy men ınfraқұrylymdy damytýdy өzektestire otyryp, өndirgish қýattardy ұtymdy ornalastyrýdyң shemasyn қosқan jөn bolady. Әrtaraptandyrý үderisiniң negizgi үılestirýshisi retinde Indýstrııa jәne saýda mınıstrligin nyғaıtý kerek.Endigi jerde әrtaraptandyrý jөnindegi jұmystyң tıimdiligi үshin bүkil jaýapkershilikti Үkimetke jәne Premer-Mınıstrdiң tikeleı өzine jүkteımin, olar meniң aldymda әr jarty jyl saıyn esep berip tұratyn bolady.Prezıdent Әkimshiligi, ?Nұr Otan? partııasy, mınıstrler men әkimder қoıylғan barlyқ mindetterdiң oryn¬dalýyn baқylaýғa alýy, tүsindirý jұmysyn jүrgizýi tıis. Ol jұmysty ındýstrııalandyrýdyң maқsaty barlyқ қazaқstandyқtarғa tүsinikti bolatyndaı, қazirgi kezeңde damýdyң jalpyhalyқtyқ ıdeıasyna aınalatyndaı etip jүrgizý kerek.Bizdiң daғdarystan keıingi қatal bәsekege shydas bere alatyndyғymyz, өzimizdiң ekonomıkalyқ jәne saıası tәýelsizdigimizdi saқtaı alatynymyz osyғan baılanysty. Men sondaı-aқ Ұlttyқ Bankke, Қarjylyқ қadaғalaý jөnindegi agenttikke jәne Үkimetke ұlttyқ қarjy arhıtektýrasynyң jaңa tұjyrymdamasyn jasaý jәne men belgilegen bүkil mindetter keshenin sheshý үshin ishki resýrstardy tartý mәselesin pysyқtaýdy tapsyramyn.Bүkil basқarý organdarynyң jұmysy қoıylғan maқsattardy oryndaýғa baғyndyrylatyn bolýy tıis. Bұl үshin bizge:? memlekettik basқarý jүıesin jetildirip, ortalyқta jәne jergilikti oryndarda kadr saıasatyn қaıta қaraý kerek. Jaңa ekonomıka үshin kadrlar daıarlaý ? bizdiң asa maңyzdy mindetimiz;
? paraқorlyқpen jәne қylmyspen bitispes kүresti jalғastyrý kerek;
? tıimdi kadrlar rezervin құrý kerek.4. Partııa bedelin arttyrý jөnindegi mindetter?Nұr Otan? HDP-nyң rөli men bedelin arttyrý maқsatynda men ortalyқtaғy da, sondaı-aқ jergilikti jerdegi de partııa organdarynyң jұmysyn jүıeli қaıta құrýdy jүzege asyrýdy ұsynamyn. Birinshi. Partııanyң 2020 jylғa deıin eseptelgen jaңa baғdarlamasyn әzirleý kerek. Mұnyң өzi Қazaқstannyң joғaryda aıtylғan eldi ındýstrııalandyrý maқsattary negizinde daғdarystan keıingi jaңarýy jөnindegi jұmystyң negizgi sұlbalaryn aıқyndaıtyn jүıeli, maқsatty құjat bolýғa tıis.Ol barlyқ deңgeıdegi oryndaýshylyқ bıliktiң baғdarlamalyқ құjattaryn әzirleýdiң negizine aınalýy kerek. Partııa bүkil eldiң ıntellektýaldyқ kүshterin biriktirýge tıis. Partııa apparaty Prezıdentke, Үkimetke, Parlamentke ıdeıalardy pisirip-jetildiretin ?aқyl-oı ortalyғyna? aınalýy қajet.Partııada Innovatsııalyқ ıdeıalar jөninde komıtet құryp, oғan kreatıvtik oılaı biletin jaңa adamdardy tartý kerek. Ekinshi. Partııanyң basshy kadrlaryn kүsheıtý, ishki partııalyқ kadrlyқ jұmysty jolғa қoıý maңyzdy.?Nұr Otanda? barlyқ deңgeıdegi par¬tııa қyzmetkerlerin jұmysқa қabyldaýdyң naқpa-naқ өlshemderi bolýғa tıis. Partııaғa kimderdi қabyldap jatқanymyzdy yқtııattap taldaý kerek. San қýýdyң қajeti joқ. Partııa kadrlarynyң boıynda kөshbasshylyқ қasıetter men kәsibılikti ұdaıy arttyrý үshin partııalyқ-saıası oқý jelisin kүsheıtý maңyzdy. Іshkipartııalyқ tәrtipti anaғұrlym arttyrý, Partııalyқ baқylaý komıtetiniң jұmysyn kүsheıtý қajet.Partııa Jarғysynyң, Parlament Mәjilisi men mәslıhattardaғy fraktsııalar týraly erejeniң қataң saқtalýyna қol jetkizý kerek. Үshinshi. Partııanyң ұıymdyқ-saıası jұmysyn belsendirek etý қajet. Үkimet pen әkimder sheshimder қabyldarda partııa basshylyғymen tұraқty aқyl-keңes құryp tұrғany jөn.?Nұr Otan? HDP jұrtshylyқtyң tүıtkildi mәselelerine үnқatýdyң tıimdi jүıesin құrғany jөn.Birinshi toқsanda ғana partııa ortalyқ apparatynyң қoғamdyқ қabyldaýyna 1530 hat kelip tүsti. Bұl adamdar partııaғa senedi degendi bildiredi. Sondyқtan adamdarғa belsene kөmektesýdi jalғastyrý kerek.Bүginde partııa paraқorlyқpen jәne sybaılas jemқorlyқpen kүreste Үkimetke belsendi de iskerlik tұrғyda kөmektesip keledi. Osy jұmystyң arқasynda 900-ge jýyқ sheneýnik қylmystyқ jaýapkershilikke tartyldy. Olardyң arasynda құқyқ қorғaý organdarynyң қyzmetkerleri az emes. Mәselen, Қorshaғan ortany қorғaý mınıstrliginde bүkil bұrynғy basshylyқ zaңdardy bұzýғa aralasқan bolyp shyқty. ?ҚazMұnaı¬Gaz? ben temir joldyң bұrynғy jetekshileri tүrli merzimderge sottaldy.Bizge bұl jұmysty jalғastyryp, sybaılas jemқorlarmen tabandy tүrde kүresetinimizdi barshanyң tүsinýine jetý kerek. Tәrtip bұzatyndar ? 1 paıyzdan az, қalғan 99 paıyzy ? adal adamdar. Naқ osylar sybaılas jemқorlyқty jeңýge tıis.Әleýmettik shıelenisterdi қaraý jәne tarқatý jөninde Қoғamdyқ keңester құrylýy kerek. Ұjymdarғa batyl tүrde barý kerek. Қoғamdaғy tұraқtylyққa қater tөndiretin jәıtterge үn қatý қajet. Elge zalalyn tıgizetin үndeýlerge toıtarys berýge әzir bolaıyқ.?Nұr Otannyң? partııalyқ maқsattaryn қoldaıtyn қoғamdyқ birlestikter jelisin құrý jөninde ұdaıy jұmys jүrgizý қajet. Partııa қyzmetiniң tүıindi baғyttarynyң biri Қazaқstan қoғamyn ұzaқ merzimdi kezeңge toptastyrý bolyp tabylady. Bұl үshin ?Nұr Otan? partııasynyң Қazaқstannyң saıası jүıesinde ұzaқ merzimdi perspektıvada basymdyққa ıe bolýy¬na қajetti jaғdaılardy jasaý kerek. Tөrtinshi. ?Nұr Otan? partııasy қoғamda құndylyқtardyң dұrys jүıesin қalyptastyrý jөnindegi jұmystyң kөsh basynda bolýғa tıis.Daғdarys ashyp kөrsetken ishki problemalardyң үlken bir bөligi қoғamnyң rýhanı ahýalymen baılanysty. Arzan nesıe tүrinde қolғa tүse қalatyn jeңil aқsha ysyrapқorlyқtyң өrshýine әkelip soқtyrdy.Asta-tөk molshylyққa jәne vıllalar salyp, қymbatқa tүsetin mereıtoılar, үılený toılaryn өtkizip ?jarysýғa?, taғy basқalarғa қyrýar aқsha oңdy-soldy shashylatyn boldy. Қazir olarғa halyқpen birge ekenin kөrsetý kerek. Olardyң қaıyrymdylyқ қorlary men jaңa jұmys oryndaryn құrғany қajet. Қoғamda eңbekқorlyқ, kәsibı tұrғydan өsýge jәne parasattylyқ tұrғysynan jetilý sııaқty құndylyқtardyң қadiri kete bastady. Meıirimdilik, kөmek қolyn sozý dәstүrleri ұmyt bolýғa aınaldy. ?Nұr Otannyң? ıdeologııalyқ jұmysy қoғamda rýhanı-parasattylyқ құndylyқtardyң jaңa jүıesin ornyқtyrýғa baғyttalýғa tıis. Jastar arasynda etnosaralyқ kelisim men otanshyldyқ құndylyқtaryn әspetteý, ekstremızm men ұltshyldyққa, zaңdardy bұzý men қylmysқa tөzgisizdik sezimin tabandy tүrde қalyptastyrý қajet. Mұnyң bәri partııanyң ?Jas Otan? jastar қanatynyң birinshi kezektegi mindetteri.2010 jyl ? bұl bizdiң EҚYҰ-ғa tөraғalyқ etý jylymyz. Bұl Қazaқstan үshin joғary құrmet jәne jaýapkershilik. Biz өzimizge kөrsetilgen senim үshin EҚYҰ-ғa mүshe barlyқ memleketterge alғys bildiremiz. Bizdiң mindetimiz ? osy mıssııany laıyқty atқarý. ?Nұr Otan? partııasy da ?Eýropaғa jol? baғdarlamasyn oryndaýғa қosylýy tıis.Biz үshin eki jyldan keıin atalatyn aıryқsha data ? Қazaқstan Tәýelsizdiginiң 20 jyldyқ mereıtoıy asa aýқymdy ıdeologııalyқ mәnge ıe. Bұl mereıtoıғa biz tyңғylyқty daıyndalýymyz kerek. Mereıtoıdy merekeleý қazaқstandyқ memlekettilik pen otanshyldyқty nyғaıtýғa septesýge tıis. Bұl datany ekonomıkada, әleýmettik salada, ғylym men mәdenıette jaңa jetistiktermen қarsy alý jөn.Mereıtoıғa daıyndyқ aıasynda adamdarғa aıaғynan nyқ tұrý sezimin, Otanymyzdyң laıyқty bolashaғyna senimdilikti siңire bilý shart.Innovatsııalyқ damý, tұrmys deңgeıin jaқsartý, қoғamdaғy tұraқtylyқ ? mine, partııanyң үsh tұғyrly mindeti men basty ұrany osy. Құrmetti delegattar!
Қadirli қaýym!Halқymyz bizden қoғamdy jaңartyp, rýhanı serpilis beretin batyl sheshimder kүtip otyr.
Partııa el-jұrttyң artқan senimin de, үmitin de aқtaýғa mindetti. elbeti kemel, halқy dәýletti, ekonomıkasy өskeleң, el-jұrty tatý-tәtti, қoғamy ornyқty memleket ? mine, elimizdiң daғdarystan keıingi damýynyң negizgi kөrsetkishi osy bolmaқ.Bүginde ?bәri jaman? degenge sene қoıatyn eshkim joқ. Қarapaıym halyқ өziniң mұң-mұқtajyna құlaқ tүretin, ispen jaýap beretin partııaғa, ıaғnı ?Nұr Otanғa? ғana senip otyr. Ұlt mұraty, ұrpaқ bolashaғy jolyndaғy jasampaz isterdiң barlyғynyң basynda ?Nұr Otan? jүrýi kerek.?Nұr Otan? өziniң aldyna қoıғan bұl maқsatyna jeterine tolyқ senemiz. Ol үshin partııa ? zaman talabyna saı jaңashyl bolýy tıis. Saıası bәsekede өmirdi jaқsartýғa barynsha қabiletti bolýy kerek. Kөpshilik қoldaıtyndaı el senimine laıyқ bola bilýi mindet.?Nұr Otandy? men osyndaı partııa dep bilemin.Biz aldaғy ýaқytta da oıғa alғan barlyқ sharýany birlesip jүzege asyratyn bolamyz. Sөıtip, Қazaқstandy қýatty memleketke aınaldyramyz.Ol үshin bizde barlyқ mүmkindikter bar ekenin men aıttym. Endeshe, asқaқ maқsat jolynda bәrimiz bir kisideı jұmylyp, naқty iske kiriseıik, aғaıyn.Barshamyzdyң týғan Otanymyz ? Қazaқstanymyz jasaı bersin!Baıtaқ elimizdiң mәrtebesi bıiktep, әrdaıym mereıi үstem bola bersin!«Egemen Қazaқstan» gazeti, 2009 jylғy mamyrdyң 16-sy.