Qazaqstannyń birinshi Premer-Mınıstri Sergeı Tereşenko jaıynda ne bilemiz
Tereşenko Sergeı Aleksandrovıch 1951 jyly dúnıege kelgen. Qazaq aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn, Almaty joǵary partııa mektebin, Reseı ǴA Ekonomıka ınstıtýtyn bitirgen. Ekonomıka ǵylymdarynyń kandıdaty degen ǵylymı dárejesi bar.
Ol Qazaq aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn bitirgennen keıin sol kezdegi Shymkent oblysyna qarasty Túlkibas aýdanynyń Kýıbyshev atyndaǵy keńsharǵa bas ınjener retinde jumysqa jiberiledi. 2 jyldan keıin, ıaǵnı 1975 jyly Túlkibas aýdandyq komsomol komıtetiniń birinshihatshysy bolyp saılanady. Onda 4 jyl jumys istegennen keıin Túlkibas aýdandyq partııa komıtetiniń meńgerýshisi, Bógen aýdandyq partııa komıtetiniń ekinshihatshysy, Lengir aýdandyq partııa komıtetiniń birinshi hatshysy bolady.
1985 jyly Qazaqstan Kommýnıstik partııasynyń Ortalyq komıteti uıymdastyrý-partııa jumysy bóliminiń ınspektory bolyp qyzmetke kiriskenimen sol jyly Shymkent oblystyq partııa komıtetiniń hatshylyǵyna jiberiledi. Al 1986-1989 jyldary Shymkent oblystyq atqarý komıtetiniń tóraǵasy qyzmetin atqarady. 1989-1991 jyldary Qazaq KSR Mınıstrler Keńesi tóraǵasynyń brinshi orynbasary, Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesi tóraǵasynyń birinshi orynbasary, Qazaq KSR Prezıdentiniń orynbasary, Qazaq KSR Prezıdenti Keńsesiniń basshysy, Shymkent oblystyq partııa komıtetiniń 1-hatshysy, sondaı-aq halyq depýtattary oblystyq keńesiniń tóraǵasy bolady.
Al 1991 jyldyń qazany men 1994 jyldyń qazany aralyǵynda Qazaqstan Respýblıkasynyń birinshi Premer-Mınıstri bolyp eńbek etti. Ol ýaqyt elimiz endi egendik alyp, ekonomıkamyzdaǵy ahýal óte múshkil kezeń edi.
Osy oraıda aıta keterligi, 2021 jyly «QazAqparat» halyqaralyq aqparat agenttigi el Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna arnap «Táýelsizdik týraly 100 áńgime» elektrondy kitabyn daıyndap shyǵarǵan bolatyn. Dál osy kitapta Sergeı Tereşenko estelikterin bólisken-di.
«Búkil ekonomıkalyq problema Mınıstrler kabınetiniń moınyna artyldy. Sol ýaqytta, ásirese ótken kezeńde bizde kásibı Úkimet bolǵanyn atap ótkim keledi... Josparlanǵan dúnıeniń kópshiligin júzege asyra almaǵanymyz basqa másele. Sebebi eń aldymen qarajat jetispegen bolatyn Inflıatsııa sumdyq, 2 400, 2 600 paıyz bolatyn. Aıtalyq, búgin 1 rýbl bolǵan zat erteńinde 20 tıyn ǵana bolyp qalatyn. Árıne, kóp jumys isteýge týra keldi. Qıyndyqtar da kóp boldy. Keńestik basqarý mektebinen ótkenim kóp septigin tıgizdi. Partııalyq jáne memlekettik qurylystyń barlyq satysynan ótýim de kómek boldy», - dep eske alǵan edi Sergeı Tereşenko el Úkimetin basqarǵan kezeńi jaıynda.
Ol 1994 jylǵy qazannan bastap «Integratsııa» halyqaralyq qorynyń Basqarma tóraǵasy jáne sońǵy benefıtsıary boldy. Qordyń basty maqsaty - geoıntegratsııalyq úderisterge jáne Qazaqstannyń qazirgi álemniń birtutas ekonomıkalyq, saıası jáne mádenı keńistigine teń quqyly kirýine ǵylymı-praktıkalyq járdemdesý. Qordyń negizinen aýyl sharýashylyǵy ónimderin óndirýmen jáne satýmen tikeleı aınalysatyn 150-den astam enshiles fırmasy bar.
Sergeı Tereşenko «Otan» Respýblıkalyq saıası partııasy tóraǵasynyń mindetin atqarýshy, Qazaqstan halyqtary Assambleıasy tóraǵasynyń orynbasary, 2004 jylǵy 15 sáýirden bastap Qazaqstannyń saqtandyrý naryǵyna qatysýshylar qaýymdastyǵynyń prezıdenti qyzmetterin atqardy. Birqatar memlekettik nagradamen marapattalǵan ol Almaty qalasynyń jáne Ońtústik Qazaqstan oblysynyń qurmetti azamaty, Izraıldiń qurmetti konsýly boldy.
2010 jyldyń naýryz aıynda ulttyq omartashylar odaǵyn quryp, oǵan jetekshilik jasady. Odaq kadrlaryn Reseıdiń Ara sharýashylyǵy akademııasyna jiberip, bilimderin jetildirýge kúsh saldy.
Bal arasyn ǵylymı turǵydan zerttedi, sharýashylyqqa jańa tehnologııa alyp kelýmen aınalysty. Ónimin Qytaı, Reseı, Qyrǵyzstan syndy birqatar shet elderge shyǵardy.
Basty foto: time.kz