Qazaqstanǵa halyq sanynyń ósýi nesimen mańyzdy – demograf pikiri

<p>14 qarasha kúni tańǵy saǵat 8.10-da týǵan 5 bala elimizdiń 20 mıllıonynshy turǵyndary atandy. Elimiz óz tarıhynda alǵash ret 20 mıllıondyq mejege jetip otyr. Osy oraıda demograf Aıaýlym Saǵynbaeva Qazaqstanǵa halyq sanynyń ósýi nelikten mańyzdy ekenin túsindirdi, dep habarlaıdy Kazinform.</p>

«Árıne, eń negizgisi – ulttyq qaýipsizdik. Ásirese shekara mańyndaǵy aýmaqtarda halyqtyń ornalasýy birinshi kezekte mańyzdy. Halyqtyń sany óspeıtin bolsa, onda ekonomıkalyq-áleýmettik damý bolmaıdy. Óıtkeni barlyǵy adam úshin jasalady jáne ony adamdar jasaıdy. Halyqtyń sany jetkiliksiz bolsa, ınvestıtsııalar da kóp kelmeıdi. Qazirgi tańda nege ınvestorlar kóbine Ózbekstanǵa ketip jatyr? Óıtkeni, onda halyq sany kóp jáne tutyný naryǵy men arzan eńbek kúshin tabýǵa múmkindik bar. Táýelsizdik alǵan 1991 jyly Qazaqstanda halyq sany 16 mıllıon boldy jáne 90 jyldary jappaı emıgratsııa men týý kórsetkishiniń tómendeýi halyq sanyn edáýir azaıtty. Bul 16 mıllıondyq mejege Qazaqstan 2009 jyly ǵana qaıta jetti», - dedi demograf agenttik tilshisine bergen suhbatynda.

Sarapshy, pandemııaǵa qaramastan, elimizdiń 20 mıllıondyq mejege jete alǵanyn, mundaı ósim el tarıhynda bolmaǵanyn atap ótti.

«Osy demografııalyq ózgeristerge qarap, tutas áleýmettik jáne ekonomıkalyq saıasatty jańartý úshin jańa bastama berilgenin túsinýimiz kerek. Elimizdiń ótken ǵasyrda qandaı zaýaldy bastan keshirgenin eskersek, demografııalyq, jahandyq syn-qaterlerdi eskersek, munyń mańyzdy jetistikterdiń biri ekenin túsinýimiz kerek. Pandemııa kezinde bizde demografııalyq jaǵdaıdyń kúrt nasharlaýy bolǵan joq. Biz 20 mıllıonynshy turǵynnyń dúnıege kelgenin aıtyp qana qoımaı, odan ári saıasatty júrgizýimiz kerek», - deıdi A. Saǵynbaeva.

Mamannyń aıtýynsha, elimizde týý kórsetkishi boıynsha Túrkistan, Mańǵystaý jáne Atyraý oblystary dástúrli túrde kósh bastap tur. Mundaı úrdisti jas qurylymymen, etnıkalyq qurammen baılanystyrýǵa bolady, ıaǵnı bul óńirlerde qazaqtar men basqa da azııalyq etnostardyń ókilderi kóbirek turady.

«20 mıllıon adam – jaı ǵana tsıfr emes. Onyń jaǵymdy jaqtarymen qatar, saldary týraly da oılaný kerek. Árbir týǵan bala – bizdiń adamı kapıtalymyz. Onyń qaı jerde oqıtynyn, alǵan bilim sapasy qandaı bolatynyn, densaýlyǵyn, oǵan qoljetimdi jaǵdaılar men ıgilikterdi, ár balanyń áleýetin qalaı júzege asyrýǵa bolatynyn oılaý qajet. Árıne, bul birinshi kezekte ata-analardyń jaýapkershiligi. Ekinshiden, zańnyń saqtalýy, tıisti saıasatty qalyptastyrý – qoǵam men memlekettiń jaýapkershiligi», - dep tolyqtyrdy demograf Aıaýlym Saǵynbaeva.

Buǵan deıin Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev qazaqstandyqtardy halyq sanynyń 20 mıllıonǵa jetýimen quttyqtaǵan edi.