Qazaqstandyqtardyń 93% otbasy qundylyǵyn aldyńǵy orynǵa qoıady
Aldymen komıssııa jumysynyń jańartylǵan jospary men reglamenti bekitildi.
«Qujat elimizdiń otbasylyq, demografııalyq jáne genderlik saıasaty salasyndaǵy ózekti mindetterdi pysyqtaýǵa baǵyttalǵan bastamalar blogyn qamtıdy. Atap aıtqanda ana men bala ólimin azaıtý, jasóspirimder arasynda sýıtsıd pen býllıngtiń aldyn alý, balalar men áıelderdi zorlyq-zombylyqtan qorǵaý jáne genderlik bilim ortalyǵyn qurý taǵy sol sııaqty máseleler kirip otyr», - dedi Aıda Balaeva.
Sondaı-aq, jospar boıynsha ulttyq komıssııa alańynda memlekettik organdardy tyńdaý kózdelip otyr.
«Tyńdaý barysynda jeke taqyryptar anyqtalady. Olardy jumys tobynyń otyrysy men jınalystarda talqylaıtyn bolamyz. Sonymen qatar saraptamalyq-taldaý qyzmetiniń aıasyn keńeıtý qajet. Beıimdeý ortalyqtarynda tereńdetilgen ádistemelik qoldaý kórsetý usynylyp otyr. Odan bólek genderlik zertteýler usynylyp, otbasylardyń áleýmettik kartasy jasalady. Sol sııaqty komıssııa bıýlleteni daıyndalady. Jalpy jobalyq josparda komıssııa músheleriniń barlyq negizgi usynystary eskerilip, sektorlar josparyna engizildi. Bıyl jeltoqsan aıynda komıssııanyń kelesi jylǵa arnalǵan jumys jospary qaralady, - deıdi ol.
Sondaı-aq, jıyn barysynda balalar men jasóspirimderge rýhanı-adamgershilik tárbıe berý máselesi qaraldy.
«Otbasylyq saıasattyń basty mindeti – óskeleń urpaqty tárbıeleý. Ásirese, bilim berý men otbasylyq tárbıe ózekti bolyp otyr. Biz osy másele boıynsha qazirgi jaǵdaıdy qarastyryp, sala qatysty jumystyń basymdyqtaryn anyqtaımyz», - dep tolyqtyrdy Aıda Balaeva.
«Kóterilgen ár másele erekshe nazar aýdarýdy talap etedi. Otbasylyq qundylyqtarǵa sholý jasaý nátıjesinde azamattar ómirindegi eń úlken qundylyq retinde otbasyn sanaıtyny anyqtaldy. Azamattardyń 93%-dan astamy otbasy qundylyǵynyń mańyzdylyǵyn moıyndap otyr. Ekinshi orynda mansap – 49%, dostar - 43%, bos ýaqyt -35%-dy quraıdy. Osyǵan oraı bizge kommýnıkatsııa júıesin qalaı qurý kerektigin túsiný óte mańyzdy. Azamattardyń negizgi qajettilikterin qanaǵattandyrmaı eleýli ózgerister engizý múmkin emes. Qazir Úkimet turǵyndardyń kirisin arttyrý baǵdarlamasyn júzege asyryp jatyr. Bul baǵytta biz de belsendi ról atqaramyz. Qoǵamdy tolǵandyratyn taǵy bir mańyzdy másele – balalardy qorǵaý. Bul jerde eń aldymen ata-ananyń jaýapkershiligi, otbasylyq daǵdylar men qundylyqtar týraly aıtýymyz kerek. Memleket qansha jerden balalarǵa qoldaý kórsetkenimen ata-ananyń ornyn almastyra almaıtynyn túsinýimiz kerek. Árıne qıyn nemese tótenshe jaǵdaıǵa tap bolǵanda memleket kómektesedi. Sonymen qatar ishimdikke, nashaqorlyqqa salynyp, ómirden adasyp, baz keshýdiń aldyn alýda profılaktıkalyq is-sharalar mańyzdy. Bul ásirese jasóspirimderge qatysty. Bizge halyqtyń psıhologııalyq densaýlyǵyn qoldaýdyń jańa ekojúıesin qurý qajet», - dedi QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý vıtse-mınıstri Aleksandr Danılov.
Onyń aıtýynsha, ata-analardyń balalaryn tárbıeleýge múmkindikteri men ýaqyty bolýy kerek.
Zertteýlerge sáıkes, ata-analardyń tek 32%-y otbasymen birge bolyp, bos ýaqytyn balalarymen ótkizýge múmkindigi bar. Sondaı-aq, elimizde ata-analardyń 8%-y ǵana demalys jáne merekeni balalarymen ótkizedi eken.
«Bul degenimiz otbasy men jumys arasynda aıtarlyqtaı teńgerimsizdik bar degen sóz. Buny joıý bizdiń aldaǵy basym mindet. Biz ulttyq komıssııanyń jumysy aıasynda eldimekenderdi baǵalaýdyń birlesken naýqanyn ótkizýdi usynǵymyz keledi. Shalǵaı óńirlerde ınfraqurylymdy jaqsartý boıynsha usynystar jasaýǵa bolady. Bizge ata-analardy, otbasy múshelerin, múgedek balalar men eresekterdi jumysqa ornalastyrý men áleýmettendirý úshin jaǵdaı jasaý qajet. Sol arqyly qoǵamda erekshe qajettiligi bar adamdarǵa dostyq qarym-qatynasty qalyptastyrýymyz kerek», - deıdi mınıstrdiń orynbasary.
Sondaı-aq, aqparat jáne qoǵamdyq damý vıtse-mınıstri Aleksandr Danılov otbasylyq qundylyqtar elshileri ınstıtýtyn engizýdi usyndy.
Odan bólek, áıelder men qyzdardyń basqarýshylyq daǵdylary men múmkindikterin damytý boıynsha keshendi jobany iske qosý kerektigin aıtty.
«Osyǵan oraı biz «Tomırıs» jobasyn qolǵa aldy. Onyń aıasynda elimizdiń barlyq óńirinde oqytý semınarlaryn, trenıngter ótkizý josparlanyp otyr. Ol úshin aldymen lektorlardy daıarlaýymyz qajet», - deıdi ol.
Óz kezeginde Aıda Balaeva usynylǵan bastamalar ár baǵyt boıynsha naqty jumys toptarynda pysyqtalýy kerektigin eske saldy.
«Aldymen ýákiletti organ retinde ózińiz usynǵan bastamalardy júzege asyrýǵa múddeli bolýyńyz kerek. Bul bastamalar naqty jumys toptarynda baǵyt boıynsha zerttelip, olardy júzege asyrý algorıtmderi anyqtalýy tıis. Bul jumysqa úkimettik emes uıymdar men basqa quzyrly memlekettik organdardy tartý qajet. Búgin kóterilgen barlyq bastama mańyzdy. Infraqurylymdy damytý boıynsha birlesken naýqan uıymdastyrýdy qoldaımyn. Óıtkeni, problemanyń aldyn alý – bul balalar men jastardyń bos ýaqytyn tıimdi uıymdastyrýdan bastalady. Erekshe qajettilikteri bar balalardyń ata-anasyn jumyspen qamtý, múgedek balalar úshin aqparattyń qoljetimdi bolýy da úlken másele. Onyń ishinde ata-ana da bar. Bul baǵytta naqty jumys isteý kerek. Bul máselelerdi sheshýde tek azamattyq qoǵam men memlekettik organdar ǵana kirisip qoımaı, sonymen qatar BAQ-ta belsene qatysýy tıis. Elshiler ınstıtýtyn qurý jaqsy bastama. Onyń naqty iske asyrý tetigin aıqyndaý qajet. Aıtylǵan bastama sóz júzinde qalmaı iske asqany durys. Osylaısha jumystyń naqty nátıjege baǵyttalýyna kúsh salýymyz kerek», - dep qorytyndylady Aıda Balaeva.