Qazaqstandyqtar qasıetti Ramazan aıyn qalaı atap ótti

ASTANA. QazAqparat – Mine, ısi musylman jurtshylyǵy jyl boıy taǵatsyzdana kútken Ramazan aıy da aıaqtalýǵa jaqyn. Bul aıda Qudaıǵa qulshylyq etken jan ón boıynda adamgershilik, qaıyrymdylyq, izettilik, izgi iske boısunýshylyq syndy adamzat balasynyń ıgi qasıetterin sińire túsýge tyrysady. Bul aıda musylman úshin qaıyrymdy is jasaýǵa barsha múmkindik beriledi. Al eger Ramazan aıynyń elimizde atalyp ótý ereksheligine qatysty aıtar bolsaq, bul aı otandastarymyz úshin tek qasıetti ǵana emes, erekshe merekelik kóńil-kúı syılatyn sát sanalady. Osy oraıda QazAqparat oqyrman nazaryna Qazaqstandaǵy ısi musylman Oraza aıyna qalaı daıyndalyp, ony qalaı qarsy alǵany jaıynda materıal usynady.

Qasıetti ǵana emes naǵyz meıram aıy

Qazaqstandaǵy Allaǵa qulshylyq etýshiler úshin Ramazan – bul tek qana qasıetti aı ǵana emes, sonymen birge naǵyz rýhanı meıram dep te sanalady. Osy aıdyń arqasynda adam boıynda jaqyndaryń men týǵan-týystaryńa degen ıman bekı túsedi. Imam, teolog Nurlan Baıjigitulynyń atap ótýinshe, bul bizdiń halqymyzdyń qasıetti aıǵa degen qurmetin, súıispenshiligin pash etedi.

«Bizdiń azamattar Ramazanǵa birneshe aı buryn daıyndalady. Aýyzashardy berip, pitir sadaqa etýdi aldyn ala josparlaıdy. Bul bizdiń ereksheligimiz. Keıbir musylman memelketterinde Ramazan ádetke aınalǵan, sonshalyqty erekshelenbeı de jatady. Al bizdegi jaǵdaı erekshe. Kimdi qalaı shaqyramyn dep te bas qatyratyndar - tek qazaqtar shyǵar», - dedi ımam.

Elimizdegi meıramhanalar men dámhanalar qonaqtaryna qolaıly bolýy úshin aldyn ala aýyzasharǵa oraı as mázirin de usynady. Sonymen qatar kóptegen qoǵamdyq oryndarda aýyz bekitken musylman jamaǵatyna aýyz ashýy úshin sý men qurma jemisin usynady.

Júrek jylýy

Bıyl Ramazan aıy naýryzdyń 23-inde bastaldy. Qazaq halqy úshin Ulystyń uly kúni sanalatyn Naýryz meıramyna tuspa-tus kelgen oraza aıynda elimizde «Júrek jylýy» qaıyrymdylyq aktsııasy bastalyp, onyń aıasynda elimizdiń áleýmettik jaǵynan az qamtylǵan turǵyndaryna, otandastarynyń taǵdyryna beı-jaı qaramaıtyn azamattar tarapynan kómekke ulasty. Aktsııa aıasynda kóptegen azamat kópbalaly otbasylardyń, múmkindigi shekteýli jandardyń, zeınetkerlerdiń ótinishterin oryndady.

Este bolsa, bul aktsııaǵa eń aldymen Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev qoldaý bildirip, Astana qalasynyń turǵyny Gúljan Sydyqovanyń ótinishie oryndaǵan edi.

Prezıdentten keıin aktsııaǵa elimizdiń bas múftıi, Qazaqstan musylmandar dinı basqarmasynyń tóraǵasy Naýryzbaı qajy Taǵanuly ún qosty.

Bas múftı bes balany jalǵyz ózi asyrap otyrǵan jalǵyzbasty ana Sandýǵash Nurseıitovanyń hatyn aldy. Hatta ol balalarynyń biri erekshe qajettiligi bar ekendigin jáne oǵan qazirgi zamanǵy ózin-ózi damytýǵa arnalǵa kitap pen qurylǵy qajet eken atap ótken. Jalǵyzbasty ananyń ótinishin oryndaý úshin bas múftı atalǵan otbasynyń shańyraǵyna ózi bardy jáne 6 jastaǵy Estaıǵa duǵa jasap, arnaýly syılyqtaryn tartý etti.

Osylaısha, elimizde qasıetti Ramazan aıy qaıyrymdylyq aktsııasymen bastalyp, qarapaıym turǵyndardyń tilekterin oryndaýmen jalǵasty.

Jarapazan – Ramazan aıynyń kelgenin jyrlaıtyn jyr

Jyl saıyn qasıetti Ramazan aıynda qazaqstandyqtar jadymyzdan kómeskilenip bara jatqan, ultymyzdyń kóneden kele jatqan salt-dástúrin qaıtadan jańǵyrtady. Elimizdiń búkil aýmaǵynda jarapazan aıtýdan jarystar ótkiziledi.

Jarapazan – qasıetti Ramazan aıynyń kelgenin habarlaıtyn, halyqty izgilikke úndeıtin jyr. Jarapazan aıtý – dástúrimizde bar jaqsy úrdistiń, jaqsy ǵuryptyń biri.

Bıyl da qazaqstandyqtar jarapazan aıtyp jar salyp, qaıetti aıdyń qasıetin asqaqta tústi. Buǵan . Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń Ramazan aıynda jarapazan jyryn jatqa aıtýshylar arasynda arnaıy saıystar uıymdastyrýy da túrtki bolǵany sózsiz. Dinı basqarma bastamashy bolǵan estafetaǵa elimizdegi meshitterdiń ımamdary da qosyldy. Tipti, túrki álemine tanymal bolǵan mýzykalyq brend - «Turan» etno-folklorlyq ansambliniń ártisteri Frantsııa astanasy Parıj tórinde jarapazan aıtyp, tyńdarmanyn tánti etken bolatyn.

Zamanaýı ımam áleýettik jeli arqyly qalaı qazaqstandyqtardyń júregine jol tapty

Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń tóraǵasy, bas múftı Naýryzbaı qajy Taǵanulynyń atap ótýinshe, Ramazanda aýyz bekitken ısi musylman balasy ózin iship-jeýden ǵana shektemeı, jany men tánin jamandyqtan saqtap, izgilikke umtylady. Óıtkeni Ramazan – kez kelgen izgi amaldy rııasyz nıetpen jasaýǵa tárbıeleıtin, adamdy taqýalyqqa úıretetin aı. Al osy qundylyqtardyń bárin jamaǵattyń boıyna sińirip, sharıǵat jolyn, Qurannyń mán-mańyzy men qasıetin túsindirýde ımamdardyń atqarar eńbegi orasan. Al sondaı ımamdardyń biri – Nurlan Baıjigituly. Nurlan ımam sońǵy ýaqytta áleýettik jeli arqyly qazaqstandyqtardyń júregin jaýlap aldy desek, artyq aıtqanymyz emes. Ol áleýmettik jelilerdegi paraqshalary arqyly dinge, qarapaıym kúndelikti ómirge qatysty mańyzdy máselelerde túsinikti tilmen jetkizip júr. Taıaýda QazAqparat tilshisine bergen suhbatynda ol qazaqstandyqtary asa tolǵandyratyn jaıttar jaıynda aıtyp bergen bolatyn.

«Qazirgi kúni qoǵamdy eń kóp tolǵandyratyn suraq - otbasy taqyryby. Bizdiń qoǵamda bir-birin túsinbeıtinder kóp sııaqty, qyńyrlyq, qyrsyqtyq tolyp jatyr. Tek ózimdiki durys dep sanaıdy kóbisi, sosyn tatýlyq úshin, keshirim úshin alǵash qadam jasaǵysy kelmeıdi. Qoǵam solaı tárbıelenip ketken be dep oılaımyn. Kóp adamdardyń maqsaty - bireýge bir nárseni dáleldeý, olar sol úshin ómir súredi. Sosyn bizdiń qoǵamda maqsatn kóp. Jańa kilem, jańa jıhaz satyp aldy ma sony bárine kórsetý kerek. Adamdar bireý úshin ómir súretindeı, jurttan qalmaı birdeńe satyp alyp, biraq ony da durys paıdalanbaıdy. Biz jınaǵan dúnıemizdi, múlkimizdi ózimizben birge alyp kete almaımyz. Sondyqtan, men suraqtarǵa jaýap bergende de, ýaǵyz aıtqanda da onyń bári qunsyz ekenin túsindirýge tyrysamyn. Múmkindiginshe jaqsy ómir súrińiz, qydyryp, jer kórińiz, saıahattańyz. Menińshe, biz materıaldyq zatttarǵa, baılyqqa basymdyq bermeýimiz kerek. Bizdi óz úıiń, mindetti túrde keń saraıyń bolýy kerek dep úıretip tastaǵan. Bir jerge baılanys qalmaý kerek. Eger basqa qalaǵa kóshý kerek dese, biz birden meni kim kútip tur, qaıda baram, ne isteımin dep bir Djýnglıde júrgendeı oılaımyz», - dedi ımam.

Ata-anamnyń ónegesi oraza ustaýyma túrti boldy

Jyldan jylǵa elimizdi Allaǵa qulshylyq etip, aýyz bekitetin jandardyń qatary kóbeıip keledi. Kópshiligi úshin bul joly Ramazan aıy alǵash ret aýyz bekitken jyl emes. Solardyń biri Rústem Aıthojın sońǵy 13 jyl qatarynan oraza ustap kele jatyr. Ol ata-anasynyń ónegesi men janyndaǵy jaqyn jandardyń ómir salty Oraza ustaýǵa túrtki bolǵanyn aıtady.

«Musylman ekenimizdi eskersek, janymdaǵylardyń biri osynaý aıǵa tózimdilikpen ári qurmetpen qaraǵan eken. Ramazan aıynda oraza ustaý – bul Islamdaǵy paryzdyń biri. Bári de osydan bastalady. Aýyz bekitken kezde ózińdegi ózgeristerdiń jaqsy jaqqa qaraı bastaý alǵanyn baıqaısyń. Árbir oraza ustaǵan saıyn aǵzańnyń demalǵanyn, tazarǵanyn sezinesiń. Al namaz oqı bastaǵan kezde kúndelikti ómir saltyń túbegeıli ózgeredi. Oraza ustaýdyń túpki máni tereńde jatyr. Ony biz tipti sezine de almaımyz. Biraq, máni Alla taǵalanyń kún saıyn bizge bergen syıyn sezinde jatyr», - dedi Rústem Aıthojın.

Aıta keterligi, bıylǵy pitir sadaqasy jan basyna 535 teńge bolyp bekitildi. Pitir sadaqasy mólsheri elimiz boıynsha eki keli unnyń ortaq baǵasy negizinde belgilendi. Pitir sadaqasyn qurma, meıiz baǵasymen berýge bolady.