Qazaqstandyq kompanııalar óńdeý ónerkásibinde óndiristi taǵy $46 mlrd-qa arttyrýǵa qabiletti
26 mamyrda ótken jıynǵa Aqmola, Qostanaı, Pavlodar jáne Soltústik Qazaqstan oblystarynyń kásipkerleri qatysty, dep habarlaıdy QazAqparat Úkimettiń resmı saıtyna silteme jasap.
Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý vıtse-mınıstri Іlııas Ospanov ishki rezervter esebinen óńdeý ónerkásibindegi óndiristi $46 mlrd-qa ulǵaıtýǵa bolatynyn, sonymen birge Qazaqstan makroóńir naryǵyna qosymsha jalpy quny shamamen $300 mlrd quraıtyn ónim jetkizýge áleýeti bar ekenin habarlady.
Otandyq óndiristi damytý múmkindigi joǵary negizgi baǵyttardyń qatarynda munaı-gaz mashınalaryn jasaý, qurylys materıaldaryn, azyq-túlik jáne tyńaıtqyshtar shyǵarý, bolat ónimderin, alıýmınıı jáne mys salalarynyń taýarlaryn óndirý, temir rýdasyn, maqta talshyǵyn, jún, bylǵary óńdeý jáne basqalar bar.
Tikeleı memlekettik yntalandyrý sharasy aıasynda bıyl 500 mlrd teńgeden astam somaǵa óńdeý ónerkásibindegi jobalaryn, onyń ishinde Ónerkásipti damytý qory men Qazaqstannyń Damý bankiniń jelisi arqyly qarjylandyrý josparlanyp otyr.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev qazirgi ýaqytta respýblıkanyń agroónerkásip kesheninde oń damý úrdisi qalyptasyp otyrǵanyn atap ótti. Bul rette memleket qarjylandyrýdyń qoljetimdiligin keńeıtý jáne óndirilgen ónimdi ótkizýdiń jańa naryqtaryn ashý boıynsha jumysty jalǵastyryp keledi.
Máselen, sýbsıdııalaýdy reformalaý bóliginde bıznes-qoǵamdastyqtyń usynystaryn eskere otyryp, sybaılas jemqorlyq táýekelderin tómendetýge baǵyttalǵan, biraq qoldanystaǵy júıeniń negizgi kontýrlaryn saqtaı otyryp, naqty ózgeristerdi kózdeıtin ózara mámilege negizdelgen nusqa ázirlendi.
Sonymen qatar Biryńǵaı aqparattyq júıeni engizý sheńberinde aýyl sharýashylyǵy óndirýshilerine sýbsıdııalardyń qoljetimdiligin arttyrý úshin kezek tártibimen berilgen ótinimderdi qanaǵattandyrýǵa kepildik beretin «kútý paraqtary» iske qosyldy. Jalpy, bıyl aýyl sharýashylyǵyn sýbsıdııalaýǵa keminde 425 mlrd teńge bólinetin bolady.
«Agrarlyq nesıe korporatsııasy» AQ arqyly bıylǵy kóktemgi egistik jumystary men oraq naýqanyna 140 mlrd teńge bólindi, onyń 70 mlrd-y orta merzimge arnalǵan qarajat jáne kelesi jylǵy sáýir aıyna deıin qaıtarylady.
Nesıeleýge keletin bolsaq, forvardtyq satyp alý baǵdarlamasy jalǵasady. «Azyq-túlik korporatsııasy» UK» AQ arqyly 71 mlrd teńgeden astam qarjy, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy jáne mal azyǵyn daıyndaýǵa arnalǵan tehnıka satyp alý úshin «QazAgroQarjy» AQ-nyń jarǵylyq kapıtalyn ulǵaıtýǵa 20 mlrd teńge bólinedi. Sonymen qatar barlyq óńirlerde Soltústik Qazaqstan oblysynyń tájirıbesine súıene otyryp, AÓK-tegi ınvestıtsııalyq jobalardy nesıelendirý baǵdarlamasyn iske asyrý bastalady. Bıyl ol arqyly 65 taýarly-sút fermasynyń qurylysyn salýǵa 100 mlrd teńge baǵyttalatyn bolady. Nesıelerdi 2,5%-ben 10 jyl merzimge, eń joǵary mólsheri 5 mlrd teńgege deıin berý josparlanyp otyr.
Otandyq mal sharýashylyǵy ónimderin ótkizý naryqtaryn keńeıtý úshin qazaqstandyq kásiporyndardy eksporttaýshylardyń sheteldik tizilimine engizý jumystary júrgizilýde. Búginde 3282 kásiporyn óz ónimderin shetelge jetkizýge quqyly.
Ósimdik sharýashylyǵy ónimderine keletin bolsaq, sońǵy eki jylda qazaqstandyq 901 kásiporyn Qytaıdyń Bas keden basqarmasynyń reestrine engizilgen.
Kezdesýge qatysýshylar jeńildetilgen qarjylandyrýdy usyný, sýbsıdııalaýdyń turaqtylyǵyn qamtamasyz etý, óndiristi jańǵyrtý jáne avtomattandyrý, ınjenerlik ınfraqurylymǵa qosylý, jer resýrstarynyń qoljetimdiligi, shaǵyn ónerkásip aımaqtaryn damytý, óndiristegi otandyq úlesti arttyrý, eksportty qoldaý, josyqsyz básekemen kúres jáne basqa da birqatar máseleni talqylady.
«Eńbek», «Qazaqstannyń jylyjaı tehnologııalary», «SNN», «Turkey PVL», «Radýga», «Asyl Farms», «Adal-Agro», «Asyl Farms», «TEHNOPARK KZ» jáne t. b. kompanııalardyń basshylary sóz sóıledi.
Ortalyq memlekettik jáne jergilikti atqarýshy organdardyń basshylary kóterilgen taqyryptar boıynsha egjeı-tegjeıli túsiniktemeler berdi. Atap aıtqanda, kezdesý barysynda birneshe túıtkildi máseleni sheshý joldary aıqyndaldy, qalǵandary boıynsha Premer-Mınıstr ýákiletti vedomstvolarǵa tıisti pysyqtaý jumystaryn júrgizýdi tapsyrdy.
Álıhan Smaıylov Úkimet orta bıznestiń jańa óndiristerdi qurý jáne keńeıtý jónindegi bastamalaryn belsendi túrde qoldaıtynyn atap ótti. Mundaǵy memlekettik saıasattyń negizgi basymdyqtary qatarynda óndiristegi otandyq úlesti arttyrý, jańa tehnologııalardy engizý, kásiporyndardy tsıfrlyq transformatsııalaý, tereń óńdeý tehnologııasyna negizdelgen básekege qabiletti ónim jasaý, zamanaýı ınfraqurylymdy damytý bar.
«Ol úshin óndiris tsıkliniń barlyq kezeńinde ıaǵnı, shıkizat bazasynan bastap daıyn ónimdi ishki jáne syrtqy naryqtarǵa satýǵa deıin qoldaý kórsetiledi», — dedi Premer-Mınıstr.
Úkimet basshysy bıyl ındýstrııalandyrý jelisi boıynsha 1 trln teńgeden astam somaǵa 170 jobany, AÓK-te jalpy quny 540 mlrd teńge bolatyn 300 jobany iske asyrý josparlanyp otyrǵanyn aıtty. Sonymen qatar salyqtyq jáne kedendik artyqshylyqtar tizbesi, onyń ishinde daıyn ónimdi eksporttaýshylar úshin keńeıtilýde. Jergilikti deńgeıde jer ýchaskelerin bólý, ınfraqurylym júrgizý jáne ákimdikterdiń quzyretine kiretin basqa da máseleler boıynsha qoldaý kórsetiledi.
Álıhan Smaıylov memlekettik qoldaý sharalarynyń tıimdiligin arttyrý da mańyzdy baǵyt ekenin atap ótti.
«Memleketten qoldaýǵa ıe bolǵan bıznes sýbektileri óz óndirisin keńeıtip, shıkizattyq emes ónim shyǵarý kórsetkishiniń ósýin qamtamasyz etýge tıis. Munda ishki naryqty otandyq taýarlarmen qamtamasyz etýge basymdyq berý kerek. Árbir joba boıynsha naqty ekonomıkalyq nátıjege qol jetkizý kerek, bul ekonomıkany odan ári ártaraptandyrýǵa jáne turaqty jumys oryndaryn qurýǵa úles qosady», — dedi Úkimet basshysy.