Qazaqstandyq buqaralyq aqparat quraldary jetip otyrǵan deńgeı parapar zańnamalyq bazany talap etedi ? pikir

ASTANA. Qańtardyń 15-i. QazAqparat /Muratbek Maqulbekov/ - Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi jaqynda buqaralyq aqparat quraldary týraly zańnamaǵa túzetýlermen jumysty aıaqtady. Parlament Májilisiniń depýtattary zań jobasyn maquldady, endi ol Senat qabyrǵasynda qaralýda. Qujat týraly óz pikirimen zań jobasyn ázirleý jónindegi jumys tobynyń múshesi Qanat Saharııanov

oқyrmandarmen bөlisedi. - Қanat Aқylbaıұly, siz «Қazaқstan Respýblıkasynyң keıbir zaңnamalyқ aktilerine bұқaralyқ aқparat құraldary mәseleleri boıynsha өzgerister men tolyқtyrýlar engizý týraly» zaң jobasyn әzirleý jөnindegi jұmys tobynyң mүshesisiz. Zaң jobasymen jұmys barysy қalaı jүrdi, sol týraly aıtyp өtseңiz? - Өzderiңiz bilesizder, bұl қazaқstandyқ medıa-rynoktyң құқyқtyқ aıasyn jetildirýdiң alғashқy talpynysy emes. Biraқ ta, bұl soңғy jyldary, sөz bostandyғy ınstıtýtynyң қalyptasýy jolynda oң mazmұnғa ıe bolyp otyrғan birinshi өzgertýler. Zaңnama қoғamdyқ қatynastarmen қatar damýy kerek. Қazaқstandyқ bұқaralyқ aқparat құraldary jetip otyrғan deңgeı parapar zaңnamalyқ bazany talap etedi. Jobany әzirleýshiler ұsynyp otyrғan tүzetýlerdiң kөpshiligi jýrnalıstik ұıymdar 2004 jyldan beri ұsynyp kele jatқan taқyryptarmen үndesip otyr. Zaң jobasymen aınalysýshy jұmys tobyna birқatar jýrnalıstik jәne құқyқ қorғaýshy ұıymdar, saraptamalyқ қoғamdastyқtar shaқyryldy. Biz қol jetkizip otyrғan nәtıjeni - zaңnamany қataıtý үrdisinen yryқtandyrý jaғyna aýysýdyң өzgeristi kezeңi dep ataýғa bolady. - BAҚ salasyndaғy zaңnamadaғy negizgi өzgertýler týraly әңgimelep berseңiz. - BAҚ týraly zaңnamaғa tүzetýler әzirleý kezinde jýrnalısterdiң құқyқtary men kәsibı mүddelerin saқtaý mәselesine үlken nazar aýdaryldy. Talқylaý barysynda baspasөzdiң jұmysyn jeңildetetin normalar taldap jasaldy. Zaң jobasy қabyldanғan jaғdaıda, reporterlar sұhbat alý kezinde aýdıo- nemese beınejazba jasaýғa mindetti rұқsat alý mindettemesinen bosatylady. Zaң jobasynyң taғy bir normasy jýrnalısterdi zaң jүzinde қorғalýyn kүsheıtedi. Қazir, eger reporterden jarııa etilgen materıalyn joққa shyғarý sot arқyly talap etilse, jýrnalıst kөpe-kөrneý kinәli sanalady. ıAғnı, jýrnalıst ғana өziniң aқtyғyn dәleldeýi kerek. Jýrnalıst өz aқparatynyң shyndyқ ekenin dәleldep berýi kerek. Bұl әrқashan mүmkin bola bermeıdi, onyң үstine basқa tұlғalardyң aıtқanyna silteme jasalyp jatsa. Al ұsynylyp otyrғan tүzetý shaғymdanýshy men jaýap berýshiniң pozıtsııalaryn teңestiredi. Oғan sәıkes, endi shaғymdanýshy da reporter jarııalaғan mәlimetterdiң shyndyққa sәıkes kelmeıtinin dәleldeýi kerek. Oғan қosa, bұқaralyқ aқparat құraldaryn құrý kezinde oryn alatyn artyқ bıýrokratııalyқ kedergiler alyp tastalady. - Kөptegen қoғamdyқ birlestikter, atalғan tүzetýlerdiң қoldanystaғy zaңnamany yryқtandyrý үshin jetkiliksiz dep sanaıdy. Siz қalaı oılaısyz, shynymen zaң jobasyna bұdan da kөbirek tүzetýler қosý қajet pe? - Iә, bұl zaң jobasyna қanaғattanbaı otyrғandar da bar. Biraқ, ol aıtys-tartystar tүzetýlerdiң mazmұnyna emes, engizilgen tүzetýlerdiң aýқymyna baılanysty Jýrnalıstik birlestikter demokratııalyқ қaғıdalarғa adymdy қadamdar jasaýғa bolatyn shaқta, bir ғana қadam jasalyp otyrғanyna rıza emes der edim. Jobaғa jýrnalıstik ұıymdar ұsynғan birқatar maңyzdy өzgertýler enbeı қaldy. Atap aıtқanda, әzirge BAҚ-taғy dıffamatsııa үshin қylmystyқ jazany alyp tastaý mәselesi kөrinis tapқan joқ, shaғymdaný merzimi shektelgen joқ, moraldyқ shyғyndy өteýdiң naқty somasy anyқtalғan joқ, t.b. bolsa bұқaralyқ aқparat құraldarynyң jұmysyn kishigirim zaң bұzýshylyқtar үshin, formaldy belgiler boıynsha toқtatý әli de mүmkin. BAҚ өnimderin tәrkileý boıynsha da jaғdaı sondaı. Degenmen, jaңa zaң jobasynda bizdiң әriptesterimizdiң jұmystaryn bүginniң өzinde jeңildetetin normalar bar.Bұl құjat sheneýnikterdiң, depýtattardyң, құқyқ қorғaýshylar men BAҚ өkilderiniң birlesken jұmysynyң jemisi. Barlyғymyz Қazaқstannyң azamaty bolғandyқtan, bizdiң mүddelerimiz de saı kelip otyr. Bұl zaң jobasynyң soңғy bolyp қalmaıtynyna men senimdimin. Қazaқstandyқ zaңnamany yryқtandyrý үrdisi әri қaraı jalғasa bermek. Bұl bolmaı қoımaıtyn үderis.