QAZAQSTANDYQ BATYRLAR: Raqymjan Qoshqarbaev

Foto: None
ASTANA. QazAqparat - Berlındegi Reıhstagqa jeńis týyn tikken qazaqtyń erjúrek azamaty, «Halyq Qaharmany» Raqymjan Qoshqarbaevtyń (1924-1988 jj.) erligi urpaqtan-urpaqqa ańyz bolyp taraldy.

Ol 1924 jyly 19 qazanda Aqmola oblysy Taıtóbe aýylynyń mańyndaǵy qystaqta dúnıege kelgen. Oǵan ananyń meıirimi men jyly alaqanyn, ákeniń qamqorlyǵyn seziný buıyrmady: 4 jasynda anasy dúnıeden ótti, al ákesi bolsa, jalǵan saıası jalamen sottalyp, GÝLAG lagerlerine jiberildi. Raqymjan Taıtóbe balalar úıinde tárbıelendi. 7 jyldyq mektepti bitirgen soń, osy aradan Balqash qalasyndaǵy fabrıka-zaýyt ýchılışesine jiberildi. Óziniń ómiri týraly Qoshqarbaev ózi jazǵan "Shtýrm" atty kitabynda jan-jaqty baıandady. 1942 jyly 18 jasynda ásker qataryna keldi. Kókshetaýlyq polktegi áskerı qyzmettiń jaǵdaıy asa aýyr boldy, qala mundaı iri áskerı bólimdi ornalastyrýǵa daıyn emes edi, kazarmaǵa, ashanaǵa, sabaq ótkizýge, shtabqa jáne basqa da áskerı uıymdar men áskerı qyzmetkerlerge arnalǵan úıler bolmady. 1943 jyldyń jazynda bizdiń polkten ofıtserlik ýchılışede oqytýǵa serjanttardyń bir toby iriktelip alyndy. Raqymjan osy topqa iligip, Reseıdiń Tambov qalasynan qonys aýdardy. Keıin Frýnze qalasyna ornalasqan ofıtserlik ýchılışege keledi. Raqymjan ýchılışeniń qoǵamdyq ómirine belsene aralasty jáne partııa músheligine kandıdat bolyp qabyldandy. Ýchılışeni 1944 jyldyń qazan aıynda támamdaǵan oǵan kishi leıtenant sheni berildi. R.Qoshqarbaev birinshi Belarýs maıdanynyń 3-shi pármendi armııasyna 1944 jylǵy qarasha aıynyń ortasynda jetti. Ol I Belarýs maıdanyndaǵy 150-Idrıtsk atqyshtar dıvızııasy quramynda vzvod basqaryp, Polsha jáne Germanııa jerlerindegi urystarǵa qatysty. Soǵystan keıingi jyldary Elba boıyndaǵy keńestik okkýpatsııalyq ásker bólimde qyzmet atqardy. 1947-1967 j. Aqmola oblystyq atqarý komıtetinde nusqaýshy, Qazaq KSR Mınıstrler keńesi janyndaǵy qonys aýdarýshylar jónindegi bas basqarmada ınspektor,1967 jyldan "Almaty" qonaq úıiniń dırektory boldy. Raqymjannyń maıdandaǵy soǵystarǵa qatysýy merzimdi baspasózde jáne kórkem ádebıette jan-jaqty jazyldy. Berlınniń ózinde bolǵan soǵystarda ol óziniń vzvodymen eń aldyńǵy shepterde boldy, Shpreege - sońǵy sýly bógetke jáne Korol alańyna - "Gıtlerdiń úıine" birinshi bolyp jetti. Oder ózeninen ótýdegi qandy shaıqastan keıin ony partııa músheligine qabyldady. Al partııa bıleti asa mańyzdy bekinisti jáne saıası mańyzdy maqsatqa jetýdiń madaqtaý belgisi retinde "Gıtlerdiń úıinde" tabys etildi. Osy "Gıtlerdiń úıinde" barlaý vzvodynyń komandıri, leıtenant Qoshqarbaevqa Reıhstagqa Qyzyl Týdy tigý týraly tarıhı jaýyngerlik buıryq berildi. Jalaýdy oǵan batalon komandıri Davydov jáne saıası jetekshi Vasılchenko tabys etti. "Gıtler úıi" men Reıhstagqa deıin ara qashyqtyq 360 metr ǵana, biraq ol jan-jaǵynan oq jaýǵan ashyq alańda edi. Leıtenant Qoshqarbaev óziniń soldattarymen tolassyz atylǵan oqtyń astynan jerge jabysa 7 saǵat boıy eńbektep ótti. Mejelegen orynǵa ol Grıgorıı Býlatov degen soldatpen birge jetip, buıryqty oryndap, Reıhstagtyń frontanyna týdy tikti. Bul oqıǵa sáýirdiń 30-y kúni 18 saǵat 30 mınýtta bolǵan edi. Tarıhı oqıǵa jaıyndaǵy bul habar búkil áskerı bólimderdi sharlady. Bul erligi úshin R.Qoshqarbaevqa jaýyngerlik "Qyzyl Tý" ordeni berildi, sondaı-aq ol "І dárejeli Otan soǵysy" ordenimen, "Berlındi alǵany úshin", "Varshavany azat etkeni úshin" medaldarymen marapattaldy. El esinde qalǵan er 1988 jyly dúnıeden ótti. "Halyq qaharmany" ataǵy R.Qoshqarbaevqa 2001 jyly berildi. Batyrdyń juldyzyn tapsyrý sátine Qoshqarbaevtyń jary Rahıla, qyzy Álııa jóne maıdandas dosy J.Janasov shaqyryldy. Nagradany tapsyrý kezinde Prezıdent Nursultan Ábishuly Nazarbaev R.Qoshqarbaevtyń batyrlyq erligine barynsha joǵary baǵa berdi, onyń tárbıelik jáne patrıottyq mánin basa atap aıtty.

Seıchas chıtaıýt