Qazaqstandaǵy kıikterdiń sany 800 myńnan asty

NUR-SULTAN. QazAqparat – QR Ekologııa mınıstrligi qabyldaǵan kıikterdiń popýlıatsııasyn saqtaý men brakonerlikke qarsy is-qımyl tıimdiligi artty. Kıikter sany 2 jyl ishinde 2 ese ósti.

Búgingi tańda olardyń sany sany 334 myńnan 842 myńǵa deıin jetken, dep habarlaıdy QazAqparat QR Ekologııa mınıstrliginiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.

Buryn habarlanǵandaı, kıikter sany sońǵy ret 2019 jyly tirkelgen. 2020 jyly koronavırýs pandemııasyna baılanysty esep júrgizilgen joq. Jańa derekter esepti qalpyna keltirý nátıjesinde alyndy.

Qazaqstanda kıikterdiń Betpaqdala, Oral jáne Ústirt sekildi 3 popýlıatsııasy mekendeıdi. Bul janýarlardyń Dúnıejúzilik popýlıatsııasynyń (Saiga tatarica tatarica) 90% - dan astamy bizdiń elimizge tıesili.

Aıta ketý kerek, ótken jyldarda kıikter sanynyń azaıýyna baılanysty Úkimet olardyń popýlıatsııasynyń joıylyp ketýine jol bermeý úshin keshendi sharalar qabyldaýda.

Esterińizge sala keteıik, kıikterdiń saqtalýy olardyń sanynyń HH ǵasyrdyń 90 jyldarynyń sońynda 1 mln. - nan 2003 jyly 21 myń basqa deıin azaıýy nátıjesinde problemaǵa aınalǵan. Bul janýarlar sanynyń azaıýyna túrli aýrýlar men brakonerlik negizgi sebep boldy.

Osyǵan oraı 2005 jyly tuıaqty janýarlardyń sırek kezdesetin jáne quryp ketý qaýpi tóngen túrleri men kıikterdi saqtaý jónindegi alǵashqy baǵdarlama qabyldandy.

Tóldeý, qystaý jáne kóshi-qon kezeńinde kıikter shoǵyrlanatyn negizgi jerlerde olardy qorǵaýdyń tıimdiligin arttyrý úshin «Yrǵyz-Torǵaı» (Aqtóbe oblysy) jáne «Altyn dala» (Qostanaı oblysy) memlekettik tabıǵı rezervattary quryldy.

Kıikterdi zańsyz aýlaǵany úshin jaýapkershilikti sharalaryn kúsheıtý maqsatynda 2012 jyly Úkimet qaýlysymen kıikterdi, olardyń bólikteri men derıvattaryn Qazaqstannyń búkil aýmaǵynda 2020 jylǵa deıin paıdalanýǵa tyıym salyndy. Bul merzim keıinirek 2023 jylǵa deıin uzartyldy.

2019 jyly brakonerlik úshin 12 jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵynan aıyrýǵa jáne múlkin tárkileýge deıingi qatal jazalardy kózdeıtin zańnamany qatańdatý boıynsha sharalar qabyldandy.

«Budan basqa, elimizde jyl saıyn keń aýqymdy «Aqbóken» tabıǵatty qorǵaý aktsııasy ótkiziledi. Onyń sheńberinde Ekologııa mınıstrligi men quqyq qorǵaý organdary tóldeý jáne laktatsııa kezeńinde kıikterdi qorǵaýdy kúsheıtý, sondaı-aq el aýmaǵynda tabıǵatty qorǵaý zańnamasyn buzýshylyqtardyń jolyn kesý boıynsha birlesken is-sharalardy júzege asyrady»,-delingen habarlamada.