Qazaqstandaǵy referendým týraly álemdik BAQ ne jazdy
Bloomberg: Álemdegi eń iri ýran óndirýshisi referendýmda AES qurylysyn qoldady
Jeksenbi kúni Qazaqstandaǵy referendýmǵa qatysýshylar ekzıtpol derekterine sáıkes, atom elektr stantsııasynyń qurylysyn qoldady. El shyǵaryndylardy azaıtý úshin taza energııa kózin paıdalanǵysy keletin birqatar memleketterge qosyldy, dep jazady Bloomberg.
Sondaı-aq, basylym Eýrazııalyq ıntegratsııa ınstıtýtynyń málimetinshe, respondentterdiń shamamen 72%-y AES salýǵa daýys bergenin atap ótti.
Qazaqstannyń atom energetıkasyn qoldaýy turaqty atom energııasyna ósip kele jatqan jahandyq qyzyǵýshylyqty kórsetedi, óıtkeni elder energııaǵa degen jyldam artyp kele jatqan suranysty qanaǵattandyrýǵa jáne shyǵaryndylardy azaıtý úshin qazba otynyna táýeldilikti azaıtýǵa umtylýda.
BBC: Qazaqstanda AES salý týraly referendým ótti. Nátıjeler dúısenbide jarııalanady
Jeksenbi kúni Qazaqstanda atom elektr stantsııasyn salý máselesi boıynsha referendýmda daýys berý aıaqtaldy — bul eldegi jáne búkil Ortalyq Azııadaǵy alǵashqy stantsııa, dep habarlaıdy BBC News Russian.
Ortalyq saılaý komıssııasynyń aldyn ala derekteri boıynsha referendýmǵa 7,8 mln qazaqstandyq qatysty (saılaýshylardyń jalpy sany 12 mln), ıaǵnı kelýshiler sany 63,87% qurady.
Daýys berý qorytyndysy dúısenbi, 7 qazanda jarııalanady, dep habarlaıdy VVS reseılik qyzmeti Ortalyq saılaýǵa silteme jasap.
Qazaqstandyqtar referendýmda bir suraqqa jaýap berdi: «Siz Qazaqstanda atom elektr stantsııasyn salýǵa kelisesiz be?». Saılaýshylarǵa tek eki jaýap usynyldy: «Iá, kelisemin» jáne «Joq, kelispeımin».
Referendýmǵa úsh kún qalǵanda, 3 qazan kúni el Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev atom elektr stantsııasynyń qurylysyn kópshilik aldynda qoldady. Áıtpese, memleket basshysynyń pikirinshe, Qazaqstan «álemdik progresten tys qalýy» múmkin.
«Atom elektr stantsııasyn salý – uzaqmerzimdi joba. Alaıda bul bastama elimizdiń ornyqty damýyn onjyldyqtarǵa ilgeriletedi, energetıkalyq derbestigimizdi nyǵaıtady, ekonomıkanyń, ǵylym men bilimniń túrli salasyn órkendetýge tyń serpin beredi, sondaı-aq ınjenerler shoǵyry men ártúrli beıindegi mamandar legin qalyptastyrýǵa yqpal etedi. Demek, onyń paıdasyn qazirgi jastarymyz ben bolashaq urpaq kóredi», - degen Qasym-Jomart Toqaev sózderin keltiredi VVS.
Eldiń energetıka mınıstrligi aldaǵy 10 jylda Qazaqstanǵa jańa óndirýshi qýattardy engizý qajet ekenin aıtýda. Alty sheteldik kompanııa qazirdiń ózinde atom elektr stantsııalarynyń 13 jobasyn usynǵan.
France 24: Qazaqstandaǵy AES boıynsha daýys berýde «jaqtaýshylar» basym tústi
Jeksenbi kúngi referendýmda qazaqstandyqtar álemdegi ýran óndirý boıynsha kóshbasshy bolyp tabylatyn, biraq elektr qýaty jetispeıtin osy Ortalyq Azııa elindegi alǵashqy atom elektr stantsııasyn salýǵa daýys berdi, dep habarlaıdy France 24 AFP-ge silteme jasap.
Eki ekzıtpol da halyqtyń shamamen 70%-y «qoldap» daýys bergenin kórsetti.
Jeksenbi kúni Q.Toqaev «eń ozyq tehnologııalary bar álemdik kompanııalardan turatyn halyqaralyq konsortsıýmdy» qalaıtynyn málimdedi. Qazaqstan atom energetıkasyn ásirese 20 mıllıon halyqtyń jartysyna jýyǵy turatyn eldiń ońtústigindegi elektr energııasynyń sozylmaly tapshylyǵyn joıý úshin paıdalanýǵa úmittenedi.
AES qazaq dalasyndaǵy Úlken aýylynyń janynda Balqash kóliniń jaǵasynda salynady dep josparlanýda, dep jazady France 24.
TASS: ShYU mıssııasynyń baqylaýshylary Qazaqstandaǵy referendýmdy erkin jáne zańdy dep tanydy
Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń baıqaýshylar mıssııasynyń ókilderi Qazaqstanda AES salý jónindegi referendýmdy erkin jáne zańdy dep tanydy. Bul týraly mıssııa basshysy, ShYU Bas hatshysynyń orynbasary Oleg Kopylov málimdedi, dep jazady reseılik TASS aqparat agenttigi.
«Mıssııa Qazaqstanda AES salý máselesi boıynsha respýblıkalyq referendým qoldanystaǵy zańnamaǵa jáne Qazaqstan Respýblıkasy qabyldaǵan halyqaralyq mindettemelerge sáıkes ótkizilgenin málimdeıdi. Mıssııa Qazaqstanda AES salý máselesi boıynsha referendýmdy ashyq, erkin jáne zańdy dep tanıdy. Mıssııa referendýmnyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy demokratııalyq protsesterdi odan ári damytý jolyndaǵy mańyzdy qadam bolǵanyn aıtady, - dedi Oleg Kopylov.
ShYU baıqaýshylary referendým ótkizý úshin barlyq jaǵdaı jasalǵanyn, onyń ishinde múmkindigi shekteýli azamattar úshin de qolaıly bolǵanyn atap ótti, dep jazady agenttik. Mıssııa músheleri baqylaý júrgizý úshin kezdeısoq tańdalǵan 35 ýchaskege bardy. ShYU baıqaýshylar mıssııasynyń basshysy daýys berý belgilengen tártipti saqtaı otyryp, tynysh ótti dep málimdedi. Baıqaý jumysy kezinde mıssııa múshelerine shaǵymdar men eskertýler túspegen.
AZERTADJ: Mazahır Panahov: Ázerbaıjan delegatsııasy – Qazaqstandaǵy referendýmdaǵy iri halyqaralyq baıqaýshylar toptarynyń biri
Ázerbaıjan delegatsııasy Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy referendýmǵa halyqaralyq baıqaýshylardyń iri toptarynyń biri retinde qatysýda. Referendýmdy barlyǵy 177 halyqaralyq baıqaýshy qadaǵalaıdy. Ázerbaıjan atynan 16 adamnan turatyn delegatsııa bardy, bul halyqaralyq baıqaýshylardyń jalpy sanynyń shamamen 10% quraıdy. Bul týraly Ázerbaıjan Respýblıkasy Ortalyq saılaý komıssııasynyń tóraǵasy Mazahır Panahov Azertadj aqparat agenttigine habarlady.
Mazahır Panahov bastaǵan delegatsııa osy elde 6 qazanda ótip jatqan referendýmdy baqylaý úshin Qazaqstanǵa saparmen keldi.
Onyń aıtýynsha, referendým barysyn muqııat qadaǵalaǵan Ázerbaıjan delegatsııasy bul protsesti ashyq jáne demokratııalyq dep sanaıdy, dep habarlaıdy aqparat agenttigi.
«Baqylaýdyń aldyn ala nátıjeleri boıynsha osy ýaqytqa deıin jaǵymsyz oqıǵalar tirkelgen joq. Saılaýshylardyń óz erikterin bildirýge úlken qyzyǵýshylyǵy bar. Bizdiń keıbir baıqaýshylar saılaýshylarmen sóılesti, adamdar tutas otbasymen saılaý ýchaskelerine kelip jatyr. Eshqandaı aralasý tirkelgen joq. Jalpy, mundaı máselelerge qazaqstandyq jurtshylyqtyń baıypty kózqarasy qýantady», - dedi Ázerbaıjan OSK basshysy.