Qazaqstandaǵy eń uzyn bes ózen

<p>Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstrligi elimizdegi eń uzyn bes ózen týraly málimet jarııalady, dep habarlaıdy <a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener">Kazinform.&nbsp;</a></p>

5 oryn– Tobyl ózeni

Tobyl – Ertis ózeniniń salasy. Jalpy uzyndyǵy – 1591 shaqyrym, onyń 682 shaqyrymy Qazaqstan terrıtorııasynda. Tobyl basseıninde jalpy aýdany 9000 sharshy shaqyrym bolatyn 20 myńǵa jýyq kól jáne birneshe sý qoımasy bar. Negizinen qar jáne jańbyr sýymen qorektenedi.

4 oryn – Jaıyq ózeni

Ózenniń jalpy uzyndyǵy – 2534 shaqyrym, onyń 1084 shaqyrymy Qazaqstan jerinde. Jaıyq ózeni Oral taýlarymen birge Eýropa men Azııany bóletin shartty shekara bolyp esepteledi. Jaıyq ózeni men onyń salalary negizinen qarmen qorektenedi. Ózen Qazaqstan úshin tuşy sýdyń mańyzdy kózi bolyp tabylady jáne balyq aýlaý men rekreatsııalyq týrızmge múmkindik beredi. Munda bekire, maıshabaq, kókserke, sazan, jaıyn sekildi 40-qa jýyq balyq túri bar.

3 oryn– Ertis ózeni

Ertis – Qazaqstandaǵy keme júzetin eń iri ózenderdiń biri. Jalpy uzyndyǵy – 4248 shaqyrym, onyń 1698 shaqyrymy Qazaqstan aýmaǵynda. Ertis ózeni elimiz úshin tuşy sýdyń asa mańyzdy kózi bolyp tabylady jáne respýblıka ekonomıkasynda mańyzdy ról atqarady. Ertis-Qaraǵandy kanaly arqyly Qaraǵandy, Pavlodar, Aqmola oblystary aýyz sýmen qamtamasyz etiledi.

2 oryn – Syrdarııa ózeni

Syrdarııa – Ortalyq Azııadaǵy eń iri ózenderdiń biri. Tıan-Shan taýlarynan bastaý alyp, Qazaqstan men Ózbekstan arqyly ótedi. Jalpy uzyndyǵy shamamen 2212 shaqyrym, onyń 1746 shaqyrymy Qazaqstanda. Ońtústik óńirdegi aýyl sharýashylyǵy men ónerkásip úshin mańyzdy sý kózi bolyp tabylady. Aral teńizine quıar jerinde sýy mol jyldary tipti keme júrgen. Ózen boıynda ejelgi qalalardyń orny kóp. Syrdarııa ózeni Shyǵys jazbalarynda Shash, Hodjent, grekterde ıAksart, arabtarda Seıhýn degen atpen kezdesedi.

1 oryn – Esil ózeni

Esil – elimizdegi eń uzyn ózen. Ózen Qaraǵandy oblysyndaǵy Nııaz (qazaqtyń usaq shoqylarynyń soltústik sheti) taýlaryndaǵy bulaqtardan bastaý alady jáne Reseı aýmaǵyndaǵy Ertis ózenine quıady.Jalpy uzyndyǵy - 2450 shaqyrym, onyń 1779 shaqyrymy Qazaqstan aýmaǵynda. Esil ózeniniń jaǵasynda Astana, Esil, Derjavın, Sergeevka, Petropavl qalalary ornalasqan. Esil jazyqtyq ózenine jatady, sondyqtan onyń aǵysy qar, jer asty sýy jáne jaýyn - shashynmen tolyp otyrady.

Qazaqstanda 17 myńnan astam ózen bar. Alaıda onyń árqaısysy óz tabıǵatymen, uzyndyǵymen, bıologııalyq áralýandylyǵymen erekshe.