Qazaqstanda joǵary sapaly kómir óndiretin zaýyt ashylady
Innovatsııalyq jobany «Qaz Carbon» JShS iske asyrýǵa kiristi. Investorlar kómir baıytatyn jańa fabrıka Qazaqstanda teńdesi joq nysan bolatynyna senimdi. Qazirgi zamanǵy óndiristik obektini 2021 jylǵa qaraı qosý josparlanyp otyr.
Qurylys jospary týraly búgin ótken brıfıngte kompanııa aktsıonerleri Erlan Nyǵmatýlın, Davıd Kemertelıdze jáne «Qazaqstannyń Damý Banki» AQ-nyń (QDB) basqarma tóraǵasy Abaı Sarqulov aıtyp berdi.
Kómirdi baıytý fabrıkasy QDB-nyń qarjylyq qoldaýymen salyna bastady. Bıznesmenderge 7 jyl merzimge 9 mlrd 24 mln teńge kóleminde nesıe jelisi ashylady. Jobanyń jalpy quny 12 mlrd teńgeni quraıdy. Búginde jeke qarajat jáne ınvestıtsııalar esebinen 3 mlrd teńge qarjylandyryldy. QDB kompanııaǵa QR ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damýynyń 2020-2025 jyldarǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlamasy sheńberinde qaryz qarajatyn usynady.
Jańa kásiporynnyń artyqshylyǵy – ol qorshaǵan ortaǵa zııan keltirmeı, sapaly kómir óndiretindiginde. Baıytý protsesi sýdy aǵartý basseınderi úshin kóp aýdan qajet etpeıtin jabyq bólmede ótedi. Avtomatıka men elektronıkanyń jańa tehnologııalarynyń arqasynda óndiristiń barlyq kezeńderin kásiporynnyń basqarý ortalyǵynan operator baqylaıdy. Joba qazirdiń ózinde «Qorshaǵan ortaǵa áserdi baǵalaý (QOÁB)» memlekettik ekologııalyq saraptamasynan ótti.
«Kómirdi baıytý úshin ylǵaldy baıytý tehnologııasy qoldanylady. Ol paıdaly qazbalardy shıkizattyń jalpy taý-ken massasynan barynsha ajyratyp alýǵa múmkindik beredi. Baıytýdyń barlyq rásimi hımııalyq reagentterdi qoldanbaı jabyq tsıklde ótedi, bul qorshaǵan ortaǵa áser etýdiń tazalyǵyna alyp keledi jáne jalpy jobanyń ekologııalylyǵyn edáýir arttyrady. Baıytý fabrıkasyndaǵy óndiristik protsesterdi avtomattandyrýdyń joǵary deńgeıi daıyn ónimniń sapasy men tehnologııasynyń saqtalýyn baqylaýǵa múmkindik beredi. Fabrıkanyń qýattylyǵy saǵatyna 300 tonna nemese jylyna 1 800 000 tonna bolady», - dedi Qaz Carbon JShS aktsıoneri Erlan Nyǵmatýlın.
Bolashaq zaýyt úshin shıkizat retnde Qaraǵandy óńiriniń kómiri qolanylady. Daıyn ónimdi eksportqa jiberý, sondaı-aq Qaraǵandy ferroqorytpa zaýytynda - YDD Corporation JShS-de paıdalaný josparlanýda.
«Biz búgin Qazaqstanda iri ınvestıtsııalyq jobalardy iske asyrýdyń jetkilikti tájirıbesine ıe boldyq. Sondyqtan, taıaý jáne alys shetel naryǵynyń qajettiligin, sondaı-aq ishki naryqty zertteı otyryp, jańa jobalardy iske asyrýǵa kiristik. Іs júzinde Qazaqstannyń bІregeı ınvestıtsııalyq klımaty ǵana emes, qosylǵan quny joǵary ónim jasaý úshin úlken shıkizat bazasy bar ekenine kóz jetkizdik», - dep atap ótti «Qaz Carbon» JShS aktsıoneri Davıd Kemertelıdze.
«Qazaqstannyń Damý Banki» AQ basqarma tóraǵasy Abaı Sarqulov bul jobany iske asyrý Memleket basshysynyń ınvestıtsııa tartý, óńdeý ónerkásibindegi eńbek ónimdiligin arttyrý jónindegi tikeleı tapsyrmasynyń oryndalýyna yqpal etetinin aıtty. Jańa fabrıka 110 jańa turaqty jumys ornyn ashýǵa múmkindik beredi jáne qurylys kezeńinde 500-den astam adam tartylady. Sondaı-aq, zaýyt óz ónimderin eksporttaıtyn bolady, bul elimizdiń eksporttyq áleýetin damytýǵa úles qosýǵa múmkindik beredi.
Qarjylandyrýdyń ekinshi bóligi qoldanystaǵy quıý óndirisin jańǵyrtý úshin paıdalanylatyn bolady. Joba bolat jáne shoıyn ónimderin shyǵarý boıynsha qoldanystaǵy qýattardy ulǵaıtýǵa baǵyttalǵan. Aıta ketý kerek, 2018 jyly jańa ınvestorlardyń, sonyń ishinde sheteldik ınvestorlardyń kelýimen zaýytty aýqymdy jańǵyrtý bastaldy.
Zaýyt qyzmetiniń negizgi túrleri shoıyn jáne bolat ónimderin óndirý, koks jáne jartylaı koks óndirý bolyp tabylady. Jalpy, kásiporyn 900-den astam bolat jáne shoıyn ónimderin shyǵarady. Jumys istep turǵan zaýyttyń jyldyq jobalyq qýaty 120 myń tonna shoıyn jáne bolat ónimderin quraıdy.
Nátıjesinde eki jyl ishinde zaýytty jańǵyrtý boıynsha belsendi jumys barysynda ınvestorlar qazirdiń ózinde 8 mlrd. teńgeden astam jeke ınvestıtsııa saldy. 1 216 jumys orny quryldy. Kompanııanyń ortasha jalaqysy 245 myń teńgeni quraıdy. 2019 jyly memleketke 2,1 mlrd teńge somasynda salyq tólendi. Qaz Carbon JShS jańa jobalardy iske asyrý aımaq ekonomıkasyn ártaraptandyrýǵa jáne sońǵy býyn tehnologııalar transferti esebinen eńbek ónimdiligin arttyrýǵa aıtarlyqtaı serpin beredi.