Qazaqstanda ıadrolyq qondyrǵylardy ornalastyrý alańyn tańdaý qaǵıdalary ózgeredi

<p>ASTANA. KAZINFORM &ndash; Energetıka mınıstrligi ıadrolyq qondyrǵylardy ornalastyrý alańyn jáne olardy kómý pýnkterin tańdaý erejelerine tolyqtyrýlar engizedi. Jańa erejeler ıadrolyq jáne radıatsııalyq qaýipsizdikti, adamdar men qorshaǵan ortany qorǵaýdy qamtamasyz etý maqsatynda ıadrolyq qondyrǵylardy ornalastyrý alańy men kómý pýnkterin salýǵa qolaıly alańdardy anyqtaýǵa qoıylatyn talaptardy kúsheıtedi, dep habarlaıdy Kazinform agenttigi &laquo;Ashyq NQA&raquo; portalyndaǵy qaýly <a href="https://legalacts.egov.kz/npa/view?id=15320819" target="_blank" rel="noopener">jobasyna</a> silteme jasap.</p>

Jańa erejeler ıadrolyq qondyrǵylar men olardy kómý pýnkterin (ıAQKP) ornalastyrý alańdaryn tańdaý tártibin aıqyndaıdy. Bul rette tabıǵı jáne tehnogendik qaýipter, qorshaǵan ortaǵa qoıylatyn talaptar, ekonomıkalyq jáne áleýmettik faktorlar, sondaı-aq halyqtyń densaýlyǵy men qaýipsizdigi eskeriledi. Sondaı-aq erejede alańdy baǵalaý úshin qajetti qujattardy daıyndaý jáne rásimdeý protsesi sıpattalady.

Mysaly, ıAQKP ornalastyrý alańy tabıǵı jáne tehnogendik sıpattaǵy yqtımal syrtqy áserlerdi; radıoaktıvti zattardyń taralý múmkindigin; ıadrolyq qondyrǵyny nemese kómý pýnktin paıdalanýda nemese tótenshe oqıǵalar men apattar týyndaǵan jaǵdaıda halyqqa jáne qorshaǵan ortaǵa zııandy boldyrmaý múmkindigin eskere otyryp anyqtalady.

Alańdy tańdaý jumystary jobaǵa deıingi qujattamany ázirleý satysynda júrgiziledi. Erejege sáıkes, jobalyq qujattar memlekettik ekologııalyq jáne sanıtarlyq-epıdemıologııalyq saraptamalardan ótedi.

Qaýipsizdikti qamtamasyz etý sharalary ıAQKP-nyń barlyq jumys tsıklinde, onyń ishinde josparlaý, alańdy tańdaý, jobalaý, daıyndaý, salý, paıdalanýǵa berý, tikeleı paıdalaný, sondaı-aq qoldanystan shyǵarý jáne jabý kezinde belgilenedi. Qaýipsizdikti qamtamasyz etý jeke jáne ujymdyq qorǵanys sharalarynan, qorshaǵan ortany qorǵaý sharalarynan turady, dep kórsetilgen erejede.

Qaýipsizdikti qamtamasyz etý adamdardy jeke jáne ujymdyq qorǵaý, sondaı-aq qorshaǵan ortany qorǵaý sharalarynan turady:

ıAQKP ornalastyrý kezinde paıdalanýshy uıymnyń qaýipsizdikti qamtamasyz etý sharalary;

adamdardyń, sonyń ishinde ıAQKP qyzmetkerleri men yqtımal áser etý aımaǵyndaǵy halyqtyń radıatsııalyq sáýlelenýin jáne radıoaktıvti materıaldardyń qorshaǵan ortaǵa shyǵýyn turaqty baqylaýdy qamtamasyz etý;

ıadrolyq reaktordyń belsendi aımaǵyn, ıadrolyq tizbekti reaktsııany, radıoızotop nemese ıondaýshy sáýlelený kózin baqylaýdy joǵaltýǵa ákelýi múmkin oqıǵalardy baqylaý;

ıAQKP-da oryn alýy múmkin oqıǵalar men apattyq jaǵdaılar táýekelderin basqarý jáne olardyń saldaryn azaıtý.

ıAQKP ornalastyrý alańdaryn zertteý krıterııleri arasynda:

Jobalaý aımaǵyn aldyn ala zertteý kezinde birneshe (keminde úsh) básekeles alańdardy anyqtaý, bul alańdar boıynsha egjeı-tegjeıli zertteýler júrgizý jáne kelesi aspektilerdi:

ıAQKP-ǵa aımaqta bolatyn tabıǵı qubylystardyń, protsesterdiń jáne syrtqy oqıǵalardyń yqpaldy;

ıAQKP áser etetin jobalaý aımaǵynyń tabıǵı, áleýmettik-ekonomıkalyq jáne demografııalyq sıpattamalary;

Radıoaktıvti ónimderdiń tasymaly men jınaqtalýyna yqpal etetin aımaq pen qorshaǵan ortanyń sıpattamalardy baǵalaý.

Sondaı-aq tabıǵı sıpattaǵy syrtqy qubylystar men protsester eskeriledi.

Sonymen birge, ıadrolyq qondyrǵylar men kómý pýnkterin salý jáne olardyń ornalasatyn aımaǵy týraly sheshimdi Úkimet jergilikti ókildi organdardyń kelisimimen qabyldaıdy.

Ózgerister Halyqaralyq atom energııasy agenttiginiń (MAGATE) qaýipsizdik normalary men usynymdaryna negizdelgen jáne damyǵan elderdiń jınaqtalǵan tájirıbesin, sondaı-aq olardyń qoldaný praktıkasyn qamtıdy, dep kórsetilgen túsindirme jazbada.