Qazaqstanda onlaın nesıeleý qatań retteledi – «Qaryzsyz qoǵam»
Ótken jyly elimizdiń 8 óńirde «Qaryzsyz qoǵam» pılottyq jobasy ótkizildi jáne 65 myń turǵyn qarjylyq saýat negizderin oqyp shyqty. Al bıyl 750 myń otandasymyz qarajatty utymdy basqaryp, shyǵyndaryn ońtaılandyrýdy úırenedi.
Búgingi tańda 9 memlekettik organ jáne ekinshi deńgeıli 11 bank arasynda aldaǵy úsh jylǵa arnalǵan yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy. Alty negizgi baǵyt boıynsha 25 is-sharany qamtıtyn tıisti Jol kartasy ázirlenip, iske asyrylýda. Oqý jáne uıymdastyrý sharalarynan bastap, nesıe berý jáne qaryz alýshylardyń quqyǵyn qorǵaý salasyndaǵy zańnama jetildirilýde.
«AMANAT» partııasynyń atqarýshy hatshysy Dáýlet Káribektiń aıtýynsha, bıyl elimizdiń barlyq 20 óńirinde 200 myń adamdy oqytý josparlanýda. Sondaı-aq mektep, kolledj jáne joǵary oqý ornyna arnalǵan ádistemelik quraldar ázirlenedi. Bul shamamen 100 myń stýdent pen 450 myń oqýshyny qarajatqa neǵurlym jaýapty qaraýǵa úıretýge múmkindik beredi.
«Bıyl qarjylyq saýatty mektep qabyrǵasynan bastap arttyrýdy qolǵa alamyz. Sondaı-aq, elimizdiń barlyq 20 óńirinde partııamyzdyń fılıaldary janynan «Qaryzsyz qoǵam» jobalyq keńseleri ashylady. Onda kez kelgen adam qarjylyq jáne quqyqtyq máseleler boıynsha keńes ala alady. Búginde árbir ekinshi qatysýshynyń otbasyndaǵy ortaq tabysy 100 myń teńgege de jetpeıdi. Sonymen qatar, kýrstan ótken azamattardyń úshten birinde eki nemese odan da kóp nesıe bar. Qatysýshylar arasynda balasynyń nesıesin tóleýge májbúr bolǵan zeınetkerler de kezdesti. Jobanyń negizgi maqsaty – adamdarǵa nesıe aýyrtpashylyǵyn jeńildetýge kómektesý», – dedi ol «AMANAT» partııasynyń ortalyq apparatynda «Qaryzsyz qoǵam» partııalyq jobasyn júzege asyrý boıynsha jınalysta.
Al «Qaryzsyz qoǵam» jobasynyń jetekshisi Akmaral Bekmurzaevanyń aıtýynsha, qaryzyn óteı almaı júrgen qazaqstandyqtar sany kúnnen-kúnge kóbeıip keledi. Qarjylyq bilim sapasynyń tómendiginen el arasynda «boryshker sındromy» keń etek alǵan.
«Nesıege batqan halyqty ońaltý boıynsha memlekettik baǵdarlama qajet dep esepteımiz. Bizdiń joba olardyń jaǵdaıyn jeńildetkenimen, nesıelený máselesin tolyq sheshe almaıtynyn túsinemiz. Elimizde 1,7 mıllıon adamnyń nesıe tóleý merzimi 90 kúnnen astam ýaqyt keshiktirilgen, bul kórsetkish jyl saıyn ósýde. Azamattardyń osy sanatymen is júzinde eshkim aınalyspaıdy. Bizdiń jobany iske asyrý tájirıbesinen aıta alamyn, olardyń barlyǵy nesıelik tarıhy buzylǵandyqtan, memlekettik jeńildetilgen nesıeleý, grant berý baǵdarlamalaryna qatysa almaıdy. Ásirese nesıe alýshylar men qaryzǵa batqandardyń kópshiligi – áıelder», - dedi A. Bekmurzaeva.
QR Premer-Mınıstriniń orynbasary – Qarjy mınıstriniń mindetin atqarýshy Erulan Jamaýbaev jalpy nesıe alǵandar sany 8-9 mln adamǵa jetetinin, tutynýshylyq nesıe boıynsha 13 trln teńge qarajat halyqqa júk bolyp otyrǵanyn aıtty.
«Jaǵdaıdy túbegeıli túzetý úshin Úkimet memlekettik organdarmen birlesip, júıeli sharalardy iske asyrýdy jalǵastyrady. Bul rette azamattardyń qarjylyq saýatyn arttyrý óte mańyzdy. Sondyqtan elimizdiń barlyq óńirlerinde «Qaryzsyz qoǵam» jobasyn tolyqqandy iske asyrylýyn jarııalaımyz. Budan basqa, biz onlaın nesıeleýdi qatań retteımiz. Nesıe berýdiń kóp jaǵdaıda sharttary óte qıyn, aýyr, sony qaıta qarastyramyz. Kollektorlyq uıymdarǵa kredıtterdi satýǵa ishinara tyıym salý qosymsha pysyqtalady. Balalary bar otbasylardyń jalǵyz baspanasynan aıyrylyp, kóshede qalýyna jol bermeýimiz kerek. Osyǵan baılanysty, Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi AMANAT partııasymen jáne memlekettik organdarmen birlesip, Jol kartasynyń is-sharalaryn sapaly jáne tolyqqandy oryndalýyn qamtamasyz etýi tıis. Jergilikti atqarýshy organdarǵa josparlanǵan is-sharalardy júzege asyrýǵa belsendi qatysýdy tapsyramyn. Biz halyqtyń shamadan tys nesıelenýin azaıtý úshin barynsha kúsh salyp, birigip jumys istegende ǵana nátıjege qol jetkize alamyz», - dedi E. Jamaýbaev.
Eske sala keteıik, «Qaryzsyz qoǵam» jobasy byltyr 2 mamyrda pılottyq rejımde bastaý aldy. Sarapshylar dárisinen bólek, jobaǵa qatysýshylar enbek.kz portalyna tirkelý jáne jeke kásipkerlik ashýdan bastap, sottan tys bankrottyqty súıemeldeý jáne bereshekti óteý kestesin ázirleýge deıingi túrli suraqtar boıynsha keńes alady.
Sondaı-aq, oqytý barysynda qatysýshylarǵa zańger kómegine kepildik beriledi. Olar ár qaryz alýshynyń nesıe tarıhyn jeke zerttep, qaryz júktemesin jeńildetý boıynsha keńes beredi.
Kýrsqa jazylý úshin turǵylyqty jeri boıynsha «AMANAT» partııasynyń aýdandyq fılıalyna nemese ákimdikke habarlasý qajet. Jobaǵa qatysýshylar kúndizgi formatta 5 kún boıy bilim alady.