Qazaqstanda ómirge kelgen tórtemder saýsaqpen sanarlyq bolsa, sonyń biri SQO-da turady
- Svetlana, tórtem bolatynyn qashan bildińiz? Qalaı qabyldadyńyz?
- Qursaǵymda tórt bala barlyǵyn jansaqtaý bóliminde esimdi jıǵasyn, náresteler dúnıege kelgennen keıin ǵana bildim. Óıtkeni bosanǵanǵa deıin úshem dep kelgen edik. Barlyq ýltradybystyq zertteýler de tórtinshi balany kórsetpedi. Sondyqtan, shynymdy aıtsam, kútpegen jaǵdaı boldy. Meni reanımatsııada oıatqan dáriger tórt qyzyń bar, barlyǵynyń densaýlyǵy jaqsy degende, aınalam túrli túske bólenip, jarqyrap ketkendeı sezimde boldym. Ómirimde bolýy múmkin eń keremet - osy tórt qyzymnyń dúnıege kelýi.
- Júktilik qalaı ótti, ońaı bolmaǵan shyǵar?
- Iıa, árıne, qursaqtaǵy sábılerdi saqtaý úshin úsh ret aýrýhanada jatyp shyqtym. Іsinip, búıregime áser etti. Aıaq kıim ólshemim jaı kezde 36 bolsa, júktilik ýaqytynda 38 kıdim. Jazdyń basy, kún ystyq, shóldeımin, biraq kóp sý ishýge bolmaıdy. Ári kesh toksıkoz, ońaı bolǵan joq.
- Tórtemniń anasy bolý qalaı eken? Eń qıyny Siz úshin ne?
Qazir jaqsy, ósti, 12 jasta. Úı sharýasyna kómektesedi, keshke qoldary bosaǵanda kezekpen shaıǵa túrli tátti pisiredi. Al kishkentaı bolǵanda tórt qyz úıdi kóshirip jibere jazdaıtyn. Túnimen uıqy joq. Perzenthanadan kelgesin úsh aı boıy bel sheship uıyqtaǵan joqpyn. Tórt qyzdyń bireýinde kún men tún aýysyp ketti, qalǵandary uıyqtaǵanda ol oıanyp, úsh qyz oıanǵanda kerisinshe ol uıyqtaıtyn.
Al serýenge shyǵý óz aldyna bir oqıǵa. Úıde taǵy bireý bolmasa dalaǵa shyǵarý múmkin emes. Kezek-kezek kıindirip, sosyn birinen soń birin shyǵaryp, eki qol arbamen júretinbiz. Kishkene eseıip, ózderi júgirip oınaıtyn bolǵanda ashyq alańdy tańdaıtyn boldym, únemi kóz aldymda bolýy úshin. Sondaı-aq kópshilikti egizderdi nege birdeı kıindiretini qyzyqtyrady. Bul qaýipsizdik úshin kerek, olardyń birdeı kıimi arqyly qaıda júrgenin baıqaý jeńilirek.
Eń qıyn sátten ótýge, ósirýge kómektesken, aqylshymyz, qoldaýshymyz bolyp júrgen ata-analarymyzǵa rahmet. Olar qyzdar kishkenteı bolǵanda bizdiń úıde qona jatyp kómektesti.
Ýchaskelik pedıatormen de jolymyz boldy. Sol kezde eńbek etken Aınur Imantaıqyzynyń arqasynda bir ret te aýrýhanada jatqan joqpyz. Dáriger úıge kelip, balalardyń jaǵdaıyn kórip, aqyl-keńesin berip ketetin.
Jalpy, bizde bireýi aýyrsa, ol qalǵanyna juǵyp bári aýyratyn. Bireýiniń ystyǵyn túsirip jatsań, ekinshisiniki kóteriledi. Qazir munyń bári artta qaldy. Biraq olar úshin únemi alańdap otyramyn, ol barlyq analarǵa tán ǵoı, qalaı bolyp boı jetedi, durys tárbıe bere alamyz ba, aýyryp qalmasa eken, taǵysyn taǵylar. Buryn kishkene óskesin qatty ýaıymdamaımyn dep oılaıtynmyn, óıtkeni balabaqshadan alyp kelgesin aýyryp qala ma dep bir oılaısyń, apara jatyp, basqalarmen tóbelesip qalmaı, aman-esen úıge kelse eken dep tileısiń.
- Mamandyǵyńyz kim, jumys isteı aldyńyz ba, álde tórtemmen úıde otyrdyńyz ba?
- Qyzdar ekige tolysymen-aq jumysqa shyqtym. Óıtkeni joldasymnyń tabysy jetpedi. Men jumysta bolǵanda balalarǵa kúıeýim men ájeleri, atalary qarady. Dúkende 15 jyldan astam ýaqyt satýshy bolyp eńbek etemin.
- Ádette kúnderińiz qalaı ótedi?
- Bizge únemi ýaqyt jetpeı jatady. Únemi qarbalastamyz. Dúısenbi men jeksenbiden basqa kúnderi qyzdar tańerteń «Mereı» óner mektebine horeografııaǵa barady. Oǵan ákesi nemese atasy alyp barady. Óıtkeni jalǵyz jiberýge qańǵyǵan ıtterden qorqamyz, sońǵy ýaqytta olar kóbeıip ketti. Óner mektebinen kelisimen túski astaryn iship sabaqqa ketedi. Olar mektepte bolǵanda men keshki as pisiremin, úı jınap, kir jýamyn. Keshki tamaq ishkennen keıin úı tapsyrmasyn oryndaýǵa otyrady.
Qazir oqýlary ortasha, qyzyǵýshylyq tómendedi, jasóspirimdik shaqqa ótip jatyr ǵoı. Oqý ozaty da, úshke oqıtyny da bar. Kileń beske oqýdy talap etpeımiz de. Biz úshin bastysy denderi saý, tárbıeli, aqyldy bolyp boıjetkeni.
- Minezderi uqsas pa? Eseıgende kim bolǵylary keledi?
- Joq, ártúrli, ósken saıyn ózgerip jatyr. Sabaq úlgerimi de birdeı emes. Marııa – meniń birinshi kómekshim, qolqanatym, alǵyr. Ekaterına – ul minezdi, tentek, biraq sabaǵyn jaqsy oqıdy. Elızaveta – eshkimmen isi joq, tynysh qana óz jumysyn isteıdi, alaıda sándengendi unatady. Antonına bolsa birbetkeı, aıtqanynan qaıtpaıdy.
Sosyn olardy qazir burynǵydaı birdeı kıindire de almaısyń, talǵamdary ártúrli. Saýda ortalyǵyna aparamyz, mysaly, «búgin fýtbolka men jeıde alamyz» deımin, olar ózderine unaǵanyn tańdap alady. Qyzdar ǵoı, sánqoı, úıde árqaısysynyń óz ústeli, aınasy bar. Bólek-bólek áshekeılerin saqtaıdy.
Al mamandyqqa keler bolsaq, tańdaýlary kúnde ózgeredi. Birde horeograf bolamyz dedi, keıin fotograf, sosyn sán salonyn ashamyz dep shyqty. Bir qyzym endi veterınar bolam dep júr. Áli 6-synypta ǵana oqıdy, ýaqyt bar, bir toqtamǵa keler.
- Qyzdar arasynda ózara básekelestik bar ma?
- Bolyp turady, keıde ursysyp ta alady. Men olarǵa «sender baqyttysyńdar, tórteýsińder, bir-birińde barsyńdar. Bir-birińe qoldaý kórsetip, ishtegi syrlaryńdy aıta alasyńdar. Bir-birińdi baǵalańdar, jaqsy kórińder» dep únemi aıtyp otyramyn. Sosyn bireýin maqtap qoısań, kóbirek kóńil bólip qoısań, azdap qyzǵanysh týady.
- Qyzdardyń tárbıesinde nege basymdyq beresiz?
- Buryn fızıkalyq turǵyda qıyn bolsa, qazir ózderi kıinedi, sabaqtaryn oqıdy. Biraq minezderi ózgerip jatyr. Buıyra sóılemeı, aqylmen, teń adamsha qarym-qatynas ornatýǵa tyrysamyn. Dosy sııaqty syrlasa alatyndaı tárbıelep jatyrmyn. Otbasy únemi birinshi orynda turýy kerek ekenin aıtyp, meıirimdilikti, eńbekqorlyqty, jaýapkershilikti, úlkendi syılaýdy boılaryna sińirip jatyrmyn dep oılaımyn.
- Rahmet!