Qazaqstanda koronavırýsqa qarsy vaktsına jasaý qalaı júrip jatyr
«Ulttyq bıotehnologııa ortalyǵy - COVID-19 koronavırýsyna qarsy vaktsına jasaýdyń bolashaq memlekettik baǵdarlamasyn oryndaýshylardyń biri. Bul baǵdarlamany eki uıym - Ulttyq bıotehnologııa ortalyǵy jáne Otar qalasyndaǵy Bıologııalyq qaýipsizdik máselelerin ǵylymı zertteý ınstıtýty iske asyrýda. Eki ınstıtýt ta mamandandyrylǵan bıologııalyq zertteý uıymdary bolyp sanalady. Bizdiń áriptester vaktsına jasaý jumystarymen burynnan aınalysady, olar bastapqydan osy baǵytta mamandanǵan», - deıdi Aleksandr Shýstov.
Onyń aıtýynsha, Ulttyq bıotehnologııa ortalyǵynda kóptegen jumystar atqaryldy.
«Mundaı jumys isteý úshin tehnologııalyq bazamyz damyǵan. Men genetıkalyq ınjenerııa zerthanasyn basqaramyn, bul osy baǵdarlamanyń eń negizgi qatysýshylarynyń biri. Ortalyqtyń barlyq zerthanasy óziniń quzirettiligi aıasynda baǵdarlamany júzege asyrý úshin belgili bir deńgeıde atsalysady. Men alǵan bilimim boıynsha vırýsologpyn, sondyqtan bastapqydan vırýstardy zertteýmen aınalysamyn. Vırýsologııa men bıotehnologııa jónindegi «Vektor» memlekettik ǵylymı ortalyǵynda uzaq ýaqyt boıy ártúrli laýazymda qyzmet atqardym. Bul COVID-19 koronavırýsyna qarsy vaktsına oılap tabatyn reseılik negizgi óndirýshilerdiń biri. Odan keıin men AQSh-qa kóship, ol jaqta da vırýstarǵa qarsy vaktsına jasaýmen aınalystym. Ol jaqta men koronavırýsqa qatysy joq vırýstarmen aınalystym», - deıdi ǵalym.
Ol Qazaqstanǵa kelgennen keıin áriptesterimen birge Ulttyq bıotehnologııalyq ortalyqta tehnologııalyq bazany jáne vırýstardy zertteý jumystaryn damytýǵa kúsh salǵan.
«Biz aldymen gendik ınjenerlik bazany qurdyq. Ondaǵy maqsat - vırýstardy zertteýge qatysty mindetterdi oryndaýǵa, sonyń ishinde vaktsına jasaý úshin qoldanýǵa bolatyn genetıkalyq júıelerdi qurý bolatyn. Koronavırýsqa qatysty jumys týraly aıtar bolsam, biz dál osy nysanmen jumys isteıtinimiz týraly josparlamaǵan edik. Koronavırýs pandemııasy bári úshin, sonyń ishinde biz úshin de tosynsyı boldy. Shynyn aıtqanda, bizde koronavırýspen jumys isteý tájirıbesi joq. Bundaı tájirıbe Qazaqstan boıynsha eshkimde joq dep oılaımyn. Biz bul mindetten qoryqpaımyz. Osyǵan baılanysty máselelerge qatysty ózimizdi senimdi sezinemiz.
Bizdiń ortalyqtaǵy gendik ınjenerııa qazir vaktsına jasaý úshin genetıkalyq túrlendirilgen konstrýktsııalardy qurý úshin qajet barlyq máselelerdi sheshe alady. Árıne, bul uzaq jáne kóp kezeńdik jol. Qazirgi ýaqytta jaýapty jospardy iske asyrý úshin úlken jumystar júrgizilip jatyr» - deıdi ol.
Ol bul zertteý jumysy uzaqqa sozylatynyn, sondyqtan oǵan qatysty naqty málimet aıtýǵa erte ekenin aıtty.
«Baǵdarlama aıasynda ártúrli platformada tórt túrli vaktsına jasaý josparlanýda. Ortalyqtyń mindeti - eki vaktsına shyǵarý: onyń biri - tiri vektorly vaktsına, ekinshisi - rekombınatty sýbbirlesken vaktsına. Bul preparattar ártúrli tehnologııamen daıyndalady. Onyń qaısysynyń áseri mol bolatyny týraly aıtýǵa erte. Qaısysynyń áseri jaqsy bolatyny anyqtalǵan soń ary qaraı qaı preparatty alǵa jyljytatynymyz týraly belgili bolady. Bul baǵdarlamanyń sońǵy nátıjesin janýarlarǵa jasalǵan synaq kórsetedi. Odan keıin vaktsınany adamdarǵa salý arqyly synap kóremiz», - deıdi ǵalym.