Qazaqstanda qaterli isikti emdeýge arnalǵan taǵy eki preparat shyǵarylady
«Bizdiń qazaqstandyqtar atom energetıkasy dese, birden AES-ti eske túsiredi. Al shyndyǵynda atom energııasy kúndelikti qoldanylatyn kóptegen salada qajet. Telefondaǵy mıkrochıpter ıadrolyq tehnologııasyz jasalmaıdy, bólmede janyp turǵan jaryqtyń tok ótkizgishi de radıatsııalyq óńdeýden ótedi. Qazaqstanda ár qalada káriz sýy jınalady, radıatsııalyq óńdeý arqyly sol sýdy qaıta óńdep shyǵarýǵa bolady. Sol sekildi atom energııasy salasynyń taǵy bir mańyzdy baǵyty – onkologııalyq aýrýlardy emdeý jáne dıagnostıkalaý», - dedi ıAdrolyq fızıka ınstıtýtynyń bas dırektory Saıabek Sahıev QR PІB Medıtsınalyq ortalyǵynyń aýrýhanasynda ótken brıfıngte.
Óz kezeginde S.Sahıev bıyl qandaı preparattar shyǵarýdy josparlap otyrǵanyn habarlady.
«Bizdiń ınstıtýt tek irgeli jáne qoldanbaly ǵylymmen aınalysýmen ǵana shektelmeıdi. Sonymen qatar onkologııalyq dertterdi emdeýge arnalǵan radıofarmatsevtıkalyq preparattar óndirisi de bar. Jyl sońyna deıin shyǵarylatyn radıofarmpreparattar tizimin keńeıtip, Samarıı-225 jáne Lıýtetsıı-177 preparattaryn shyǵarýdy kózdep otyrmyz», - dedi S.Sahıev.
QR DSM ıAdrolyq medıtsına jónindegi shtattan tys bas mamany, QR PІB MO aýrýhanasynyń ıadrolyq medıtsına ortalyǵynyń basshysy Aıgúl Sádýaqasova álemdik medıtsına ǵylymy teranostıka baǵytyna qadam jasaǵanyn, Qazaqstan da basqa elderden qalyspaıtynyn aıtty.
«Teranostıka» termıni terapııa jáne dıagnostıka degen halyqaralyq eki sózden turady. ıAǵnı, biz ızotoppen dertti erte bastan dıagnostıkalap qana qoımaı, emdeı alatynymyzdy bildiredi. Mundaı dáriniń basty ereksheligi – dál jetkizý modeli. ıAǵnı, ol obyr kletkalaryna tán molekýlalardy tanyp, emdik jáne dıagnostıkalyq agentti zardap shekken jasýshalarǵa dál jetkize alady», - dep atap ótti Aıgúl Sádýaqasova.
Qazirgi ýaqytta ıAdrolyq medıtsına ortalyǵy aıasynda osyndaı radıofarmatsevtıkalyq preparattardyń kómegimen onkologııalyq aýrýlardyń dıagnostıkasy ǵana júrip jatyr.
«Bul tehnologııalar – onkologııany emdeýdiń jańa belesi, ol naýqastarǵa, jalpy elimizdiń densaýlyq saqtaý salasyna qajet. PІB Medıtsınalyq ortalyǵynyń aýrýhanasynda Qazaqstandaǵy eń ozyq ıAdrolyq medıtsına ortalyǵyna bar, sondyqtan biz teranostıka tehnologııalaryn engizip, beıimdeı bastaımyz, - dedi ıAdrolyq medıtsına ortalyǵy basshysy.
A.Sádýaqasovanyń aıtýynsha, teranostıka tehnologııalaryn damytý jáne beıimdeý 2024-2030 jyldarǵa arnalǵan Atom energetıkasy men ıadrolyq medıtsınany damytý jónindegi Jol kartasyna endi. Bul qujat QR Úkimeti janynan qurylǵan ıAdrolyq fızıkany (radıohımııany) damytý jónindegi keńes jumysy sheńberinde iske asyrylady.
«Kelesi jyly biz radıoembolızatsııany engizgimiz keledi. Radıoembolızatsııa – baýyr arterııasy arqyly ızotoptardy baýyrdyń isik tinine onyń saý bóligine áser etpeı, aǵzaǵa ýytty áser jasamaı engizý. Bul ádis ızotoptardy az qoldaný arqyly isiktiń ózin nekrotızatsııalaýǵa múmkindik beredi. ıAǵnı, onkologııada hımııasyz jáne sáýlelik ásersiz emdeýdiń balama joly paıda bolady», - deıdi maman.
Atalǵan Jol kartasy aıasynda Medortalyq aýrýhanasynda ıAdrolyq medıtsına máseleleri boıynsha quzyretter ortalyǵyn ashý josparlanǵan. Aýrýhanadaǵy quzyretter ortalyǵy jańa radıofarmatsevtıkalyq dárilik preparattardy qoldanyp, ıadrolyq medıtsınanyń (teranostıkanyń) zamanaýı ádisterin ázirleýge jáne testileýge múmkindik beredi.
«Osylaısha, aýrýhanadaǵy ıAdrolyq medıtsına ortalyǵynyń onkologııalyq aýrýlardy dıagnostıkalap, radıomarkerlerdi paıdalanyp, metabolıkalyq zertteý júrgizýi úshin jańa markerler engizýdegi jetistikterin keńeıtýge múmkindik beredi. Sondaı-aq aýrýdy erte bastan anyqtaýǵa, onyń sıpattamalaryn da erte ári dál tabýǵa jol ashylady. Bul naýqastardy emdeý isinde asa mańyzdy», - deıdi A.Sádýaqasova.
Aıta keteıik, ıadrolyq medıtsına onkologııadan bolatyn ólim-jitimdi aıtarlyqtaı azaıtady.
Teranostıka baǵyty arqyly aýrýdy jasýsha deńgeıinde anyqtaýǵa bolady.
Bıyl 27 qyrkúıekte Qazaqstanda ıAdrolyq fızıkany (radıohımııany) damytý jónindegi keńes quryldy.