Qazaqstanda bolashaqta suranysqa ıe mamandyqtar tizimi jasalmaq
«Qazaqstandaǵy jańa mamandyqtar atlasyn» ázirleýdegi áriptestik týraly memorandýmǵa «Jańa kásipter atlasy» (Halyqaralyq joba, Reseı), BTS Digital kompanııasy (Qazaqstanda jobany júzege asyrýshy) men Eýrazııalyq Top (ERG) taraptary qol qoıdy.
Jańa mamandyqtar atlasy - eńbek naryǵynda bolashaqta týyndaıtyn qubylystardy tereń taldap, aldaǵy ondaǵan jyldar ishinde paıda bolatyn nemese turaqty suranysqa ıe bolyp qala beretin mamandyqtardy aıqyndaýǵa yqpal etetin kásibı baǵdarlaýdyń ozyq quraly. Atlas ádistemesi 2014 jyly Halyqaralyq Eńbek uıymy, Stretagııalyq bastamalar ınstıtýty men Skolkovo Máskeý basqarý mektebi birlesip ázirlegen qabilet pen quziretterdiń tehnologııalyq forsaıtyna (Skills Technology Foresight) negizdelgen. Ádistemeniń máni eldiń ereksheligi men memleket úshin mańyzdy baǵyttardy eskere otyryp, ortaq dıalogqa jumyldyrý jolymen bolashaqtyń tuǵyrnamasyn túzetin túrli sala sarapshylarynyń ózara yqpaldastyǵy men ıntegratsııasy bolyp otyr.
«Ótken eki aptada bir top sarapshylar kelip, BTS Digital kompanııamyzdyń ókilderi, Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi men ERG korporatsııasy qyzmetkerlerinen quralǵan bir top sarapshylarǵa úlken forsaıt-mektebi ótkizildi. Bul sharanyń maqsaty - Qazaqstanda bolashaqtaǵy mamandyqtar atlasyn jasaý. ıAǵnı, qazirgi tańda elimizdegi eń úlken másele - mamandyqtardy aıqyndaý jáne bolashaqta qaı mamandyqtar, mashyqtar kerekti bolatynyn anyqtaý ekeni barshamyzǵa málim. Keıbir mamandyqtar eńbek naryǵynan múlde joǵalyp ketýi múmkin. Nege deseńiz, Qazaqstannyń strategııalyq qujattarynda aıtylǵanyndaı, tehnologııalyq modernızatsııa, Indýstrııa 4.0, ındýstrııalyq revolıýtsııa óte úlken keshendi ózgeristerdi alyp keldi», - deıdi Astanada ótken jıynda BTS Digital kompanııasy oqytý ortalyǵynyń jetekshisi Saıasat Nurbek.
Onyń aıtýyna qaraǵanda, tsıfrlyq tehnologııalar kóptegen salalarda mamandyqtardy eńbek naryǵynan ysyryp barady.
«Osy úlken jahandyq úrdister aqyryndap bizdiń eńbek naryǵymyzǵa, bilim berý modeline áser etýde. Sol sebepti, mekteptegi talapkerlerden jas mamandarǵa deıin, orta jasta jumysyn joǵaltyp alǵandar nemese jumyssyz júrgenderge osyndaı qural, atlas qajet. Bizdiń BTS Digital kompanııasy bilim berý jáne áleýmettik salalarda tsıfrlyq servıster men ónimderdi jasaýda. Sol sebepti, biz bilim salasynda osy máseleni eń birinshi másele retinde kórip, jańa mamandyqtardy anyqtaý jumysyn qolǵa alyp otyrmyz», - deıdi sarapshy.
Aıta ketsek, Reseıdegi alǵashqy «Jańa kásipter atlasy» 2014 jyly ázirlengen.
«Jańa mamandyqtar atlasynyń mazmunyn halyqaralyq arenada taratý ıdeıasy osydan birneshe jyl buryn týyndaǵan edi. Qazaqstan bul salada alǵashqylardyń biri bolyp bastama kóterdi. BTS Digital-diń yqpaldastyǵynyń arqasynda biz óz tájirıbemizben bólise alamyz. Atlas qurastyrý - shyǵarmashylyq shabyty shalqyǵan ári bul iske shyn bekingen bilikti komandany qajet etetin san qatparly aýqymdy is. Bir qýantarlyǵy, bizdiń áriptesterimiz bar yntasyn sarqa jumsap, qysqa merzimde Rapid Foresight ádistemesin meńgerip qana qoımaı, qos forsaıt-sessııada emtıhanynan súrinbeı ótken bilgir komanda toptastyra alǵan», - deıdi «Jańa mamandyqtar atlasy» jobasynyń jetekshisi Dmıtrıı Sýdkov.
Qazaqstandaǵy alǵashqy halyqaralyq forsaıt-mektep «BTS Digital» JShS negizinde osy aıda qurylyp ta qoıypty. Tipti kompanııaǵa búgingi kúni alǵashqy tapsyrys berýshi de tabylǵan. Naqtyraq aıtqanda, Eýrazııalyq Top taý-ken metallýrgııa salasyna mamandar daıarlaýǵa qajetti kásibı baǵdarlaý Atlasyna tapsyrys bergen. Saıasat Nurbektiń aıtýynsha, osy oraıda jastar ómirlik kásibin tańdaǵanda kóbine jaqyndary men tanystarynyń jeke pikirlerine qulaq asyp, nemese naryqtaǵy qysqamerzimdi trendter negizinde sheshim qabyldap jatady.
«Biz iri jumys berýshilir men Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń birlese, tyǵyz jumys isteýin mamandyqtar atlasy ádistemesimen úılestirsek, elimizdiń barlyq turǵyndaryn kásibı baǵdarlaýdyń nyq tuǵyrnamasyn túzýge bolatynyna senimdimiz. Saıyp kelgende biz eńbek naryǵynda bar mamandarǵa qandaı daǵdylardy úıretý kerektigin bilip, qoljetimdi ári qoldanbaly máni bar aldyn ala maman daıarlaý quralyna ıe bolamyz», - deıdi Saıasat Nurbek.
Eske sala ketsek, jastar úshin mamandyqtardy aıqyndaý máselesi Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń tóraǵalyǵymen ótken Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda da kóterilgen bolatyn. Otyrys kezinde Prezıdent Qazaqstanda jumyssyzdyq máselesi joqtyǵyn, mamandar tapshylyǵy máselesi baryn atap ótken edi.
Ár oblysta qandaı mamandyqtardyń kerektigi belgili ǵoı. Bizde jumyssyzdyq degen másele joq. Bizde mamandyq degen másele bar. Jan-jaqtan, oblystardan Astanaǵa keledi. Barlyq jerde qurylystar júrip jatyr. Jumysshylar jetispeıdi. Dánekerleýshi, qurylysshy joq. Bul jerde aspaz, bala tárbıeleýshi, daıashylar tapshy. Másele sonda. Jumyssyzdyqta emes», - degen edi Elbasy.