Qazaqstanda balyq sharýashylyǵy qalaı damyp keledi
Almaty oblysynda balyq ósirýmen aınalysatyn birneshe sharýashylyq bar. Solardyń biri – hanbalyq (forel) men bekire balyqtaryn ósirýge jáne satýǵa mamandandyrylǵan «King Fish» sharýashylyǵy.
«Biz balalarymyzǵa qalaı kútim jasasaq, balyqty da solaı kútemiz, óıtkeni olar erekshe kútimdi, qajet etedi. Ásirese hanbalyq. Esik hanbalyq sharýashylyǵynda balyq ósirýdiń 4 joly qamtylǵan. Onyń ishinde jyly jáne sýyq sýda ósiriletin balyqtar bar. Olar tılapııa, som, bekire, sazan, hanbalyq (forel), dóńmańdaı, amýr balyqtary», - dedi balyq sharýashylyǵynyń dırektory Marlen Tursynáli.
Sonymen qatar,ol balyq sharýashylyǵyn damytý máselesin Prezıdent óz Joldaýynda atap ótkenin tilge tıek etti. Elimizde balyq sharýashylyǵymen aınalysatyn kadrlar jetispeıtini belgili. Osy olqylyqtyń ornyn toltyrý úshin fermer «Balyq mektebi» jobasyn qolǵa alǵan. ıAǵnı balyq sharýashylyǵymen aınalysqysy keletinderdi iriktep, on kún boıy balyqty qalaı baptaý kerek ekenin tájirıbe júzinde úıretedi.
«Balyq sharýashylyǵyndaǵy negizgi másele kadr jetispeýshiligi. Almatydaǵy ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-da balyq sharýashylyǵy boıynsha mamandar oqytylady. Qazir solarmen birigip jumys istep jatyrmyz. Ýnıversıtet qabyrǵasynan ǵylymı ortalyq ashýdy qolǵa aldyq. Stýdentter balyq ósirý isine aralasyp, ony kózben kórgen kezde ǵana jaqsy nátıje shyǵady»,–dedi ol.
Marlen Tursynáliniń aıtýynsha, sharýashylyq jylyna 250 tonna balyq óndiredi. Ýylydyryqtan bastap taýarly balyqqa deıin tolyqqandy ónim shyǵarady. Fermer Almaty qalasyn 70%-ǵa deıin balyqpen qamtamasyz etip otyr.
Sonymen qatar, ol balyqqa durys qaramasa, aýyryp qalýy múmkin ekenin aıtty. Bıyldan bastap ekpe sala bastady.
«Kishi jáne úlken balyqtyń aýrýy ár alýan. Olarda parazıtti, bakterıaldy, ınvozııa jáne vırýsty aýrýlar bolady. Bul sýdyń temperatýrasyna da baılanysty oryn alady. Mundaı aýrýlar bolmas úshin aı saıyn balyq turatyn basseınderge dezınfektsııa jasap, tazartyp otyramyz. Sondaı-aq, balyqtardy naryqqa satýǵa shyǵarmas buryn arnaıy zertteý júrgizip, olardy jeýge bolatyn-bolmaıtynyn anyqtaıtyn qorytyndy jasaımyz» ,-deıdi ol.
QR Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń málimetinshe, elimizdegi balyq ónimderi naryǵynyń jalpy kólemi 66 myń tonnany quraıdy.Onyń ishinde balyq aýlaý – 45 myń tonna, balyq ósirý –7,4 myń tonna. Sondaı-aq, 30 myń tonna balyq eksporttalǵan.
Sonymen qatar, Qazaqstannyń balyq ósirý potentsıaly áldeqaıda joǵary. Sarapshylardyń pikiri boıynsha elimizde 600 myń tonnaǵa deıin balyq ósirýge bolady. Máselen, elimizde 40 myńnan astam sý aıdyny bar bolsa, sonyń 3 myńy balyq sharýashylyǵyna arnalǵan. Oǵan qosa 300 sý qoımasy bar. Osy sý aıdyndarynda balyqtyń potentsıaly barshylyq. ıAǵnı, eksport kólemin 10 esege arttyrýǵa bolady. Bul kem degende 100 myń jumys ornyn qurýǵa múmkindik beredi.