Qazaqstanda aýtızmmen aýyratyn balalardyń sany ósip otyr
Spıkerdiń málimetinshe, Qazaqstanda erte jastaǵy aýtızmmen - 1052, mektep jasyna deıingi (3 jastan 5 jasqa deıin) – 4331 bala, 6 jastan 18 jasqa deıingi 6704 bala aýyrady.
«Biz aýtızmmen aýyratyn balalardyń jasyna qaraı olardyń sany kóbeıgenin baıqaımyz. Onyń sebepteriniń biri – erte jastan aýtızmmen aýyratyn balalarǵa psıhologııalyq-pedagogıkalyq kómek kórsetýdiń jetkiliksiz bolýy, balanyń damýyna erte aralasýdyń bolmaýy. Qazirgi zamanda erte aralasýdyń mańyzdylyǵy týraly aıtylyp júrgenimen, álemdik statıstıka erte túzetý kómegi kórsetiletin aýtızmmen aýyratyn balalardyń 60-70 paıyzy qoǵamǵa jaqsy beıimdelip, damyp ketetinin kórsetedi», - dedi Z.Jangeldınova.
Ol sondaı-aq, 31 naýryzda ortalyqta Dúnıejúzilik aýtızm týraly aqparattandyrý kúnine arnalǵan respýblıkalyq semınar ótetinin aıtty.
Ońaltý jáne jańa tehnologııalardy engizý bóliminiń pedagog-psıhology Ásel Baqtyǵalıdyń aıtýynsha, aýtızmmen aýyratyn balalardyń 90 paıyzynda sensorlyq ıntegratsııanyń buzylýy bar. Sensorlyq ıntegratsııalyq terapııa - aýtızmi bar balanyń minez-qulqy men damýyn uıymdastyrýdyń tıimdi ádisi.
«Aýtızmi bar balalar mıy sensorlyq aqparatty tirkemeıdi, bul qalaýsyz nemese aýlaq júretin áreketterge ákeledi. Kóbinese mundaı balalardyń mıy qaýipti sezbeıdi jáne bala odan tájirıbe almaıdy», - deıdi ol.
Ońaltý jáne jańa tehnologııalardy engizý bóliminiń pedagog-logopedi Janar Estemesova aýtızmge shaldyqqan balalarmen jumys jasaýda balamaly jáne qosymsha qarym-qatynas quraldaryn qoldaný qajet ekenin aıtty.
«Balamaly jáne qosymsha qarym-qatynas ádisteri - balanyń otbasyndaǵy qarym-qatynasyn jaqsartýǵa yqpal etetin qarym-qatynas ádisteri. Onyń ústine biz kúndelikti ómirde sondaı qarym-qatynas ádisterin qoldanamyz. Mysaly, jol belgileri, kıim japsyrmalary, qoǵamdyq dárethanalardy kórsetetin belgiler jáne t.b. Balamaly kommýnıkatsııa degenimiz - adamnyń sóılemeı, jazbaı-aq, kez kelgen aqparatty berýi nemese qabyldaýynyń barlyq tásilderi. Al qosymsha kommýnıkatsııa degenimiz – aqparatty zattardyń, ym-ısharanyń jáne grafıkalyq belgilerdiń kómegimen jetkizý tásili», - dedi J.Estemesova.
Aıta keteıik, bizdiń elimizde 208 psıhologııalyq-pedagogıkalyq túzetý kabıneti jáne 18 jasqa deıingi balalarǵa jeke nemese toptyq túrde kómek kórsetetin 13 respýblıkalyq ortalyq bar. Sondaı-aq, 44 arnaıy jáne jalpy bilim beretin mektepke deıingi uıymdarda jáne 9 aýtızm ortalyǵynda aýtızmmen aýyratyn balalarǵa psıhologııalyq-pedagogıkalyq kómek kórsetiledi. 2022 jyly aýtızmge shaldyqqan 1789 balaǵa, RO – 288 balaǵa, aýtızm ortalyǵynda 733 balaǵa psıhologııalyq-pedagogıkalyq kómek kórsetilgen.