Qazaqstanda áli de genderlik alshaqtyq bar – sarapshy
Zertteýdiń maqsaty – genderlik saıasat salasyndaǵy problemalyq aspektilerdi taldaý, Qazaqstannyń genderlik saıasatynyń erekshelikterin eskerip, qoǵamdyq-saıası qyzmet salasyndaǵy áıelder men erlerdiń teń quqyqtary men múmkindikterin iske asyrýdyń tıimdi joldaryn anyqtaý.
«Bul rette birqatar mindet alǵa qoıyldy. Atap aıtqanda, genderlik saıasat salasyndaǵy shet memleketterdiń ozyq tájirıbesin anyqtaý, Qazaqstanda genderlik saıasatty iske asyrý tetikterin zerttep, máselelerdi belgileý, sondaı-aq genderlik saıasatty júzege asyrýda áıelder men qyzdardyń múmkindikterin keńeıtý boıynsha memlekette qabyldanyp jatqan sharalar jan-jaqty zertteldi. Sandyq jáne sapalyq ádisterdi qoldana otyryp, áleýmettaný zertteýin júrgizip, praktıkalyq usynystar ázirlendi», – dedi Á. Qaıdarova Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken baspasóz máslıhatynda.
Bul saýalnama jańa oblystar qurylmaı turyp jasalǵan bolatyn, sondyqtan jappaı saýalnamaǵa respýblıkalyq mańyzy bar 3 qala men 14 oblystan 1200 respondent qatysqan.
«Zertteý 18 jáne odan úlken jastaǵy Qazaqstan azamattary arasynda júrgizildi. 2022 jyly Qazaqstan 10 jyl ishinde alǵash ret genderlik alshaqtyq ındeksi (Gender Gap Index) boıynsha 15 pozıtsııaǵa kóterildi. Alaıda, áli de bolsa, aıtarlyqtaı genderlik alshaqtyq bar. Ásirese Qazaqstandaǵy alshaqtyq saıası jáne ekonomıkalyq salada kóp baıqalady. Óıtkeni bizdiń qoǵamda áıelderdiń saıasatqa qatysýy er azamattarǵa qaraǵanda shekteýli. Uzaq merzimdi keleshekte bul ulttyq adamı kapıtaldyń básekege qabilettiligine áser etýi múmkin. Sondyqtan osy máselege basa nazar aýdarý qajet», – dedi basqarma tóraǵasynyń orynbasary.
Genderlik alshaqtyq ındeksinde Qazaqstan «bilim» kórsetkishi boıynsha alǵash ret joǵary kórsetkishke jetip, 38 paıyzǵa kóterildi.
Otbasylyq jáne genderlik saıasat tujyrymdamasy áıelderdiń saıası, ekonomıkalyq múmkindigin arttyrý maqsatynda jetildirildiÁıelderdiń qoǵamdaǵy ekonomıkalyq jáne saıası ustanymdaryn qoldaýǵa, memlekettik organdar men kvazımemlekettik sektor basshylyǵyndaǵy áıelder sanyn 30%-ǵa deıin arttyrýǵa, áıelder men balalarǵa qatysty zorlyq-zombylyqtyń aldyn alýǵa, gender taqyrybynda aǵartýdy kúsheıtýge, ana men balany qoldaýǵa basty nazar aýdarylǵan.
«Parlamenttegi áıelder, jastar, múmkindigi shekteýli jandar úshin 30% kvota berildi. Áıelder úshin tyıym salynatyn mamandyqtar tizimi joıyldy. Bala kútimine baılanysty járdemaqy tóleý merzimin 1 jarym jasqa deıin uzartyldy. Áıelder men qyzdarǵa qatysty turmystyq zorlyq-zombylyq pen májbúrleýge qarsy sharalar kúsheıtildi. 1,5 jasqa tolmaǵan balasy bar analarǵa qysqartylǵan jumys kestesin engizý máselesi qaraldy», - dep tolyqtyrdy Á. Qaıdarova.