Qazaqstan Statı alaıaqtyǵyna qatysty qosymsha dálelder usyndy

Foto: None
NUR-SULTAN. QazAqparat –QR Ádilet mınıstrligi júrgizgen kúrdeli sot tergeýi moldavandar – Anatol jáne Gabrıel Statı, sondaı-aq olardyń Ascom Group S.A. jáne Terra Raf Trans Traiding Ltd («Statı») kompanııalary Qazaqstanǵa qarsy talap-aryzdyń somasyn arttyrý maqsatynda shvedtik tórelik sotty jańylystyrǵanyn kórsetti. Sonyń nátıjesinde 531 mln AQSh dollaryn berý týraly sheshim shyǵarylyp, ártúrli ıýrısdıktsııalarda memleketke qarsy tórelik sheshimdi oryndaý boıynsha kóptegen sharalar qabyldandy. Bul týraly QazAqparat mınıstrliktiń saıtyna silteme jasap habarlaıdy.


Alǵash ret Belgııa soty (Brıýsseldiń apellıatsııalyq soty) Statıge aýdıt júrgizgen KPMG fırmasynyń hat-habarlary nátıjesinde týyndaǵan eń mańyzdy dálelder negizinde sheshim shyǵarady. Bul hat-habarlar sotqa osy jyly berildi. KPMG Audit LLC («KPMG») aýdıtorlyq kompanııasy 2019 jylǵy 21 tamyzdaǵy Qazaqstan Respýblıkasyna hatynda Qazaqstan Respýblıkasynda qyzmetin júzege asyrǵan Statı kompanııalarynyń qarjylyq eseptiligine qatysty barlyq jarııalanǵan aýdıtorlyq esepterdiń kúshi joıylǵan dep taný týraly sheshim qabyldaǵanyn málimdegen. Jalpy alǵanda, bul úsh (3) jylǵy qarjylyq eseptiliktiń on segiz (18) aýdıtorlyq esebin qamtydy. KPMG Statıdiń aýdıtorlarǵa Statı kompanııalary jáne brıtandyq kompanııa Perkwood Investments Ltd («Perkvýd») arasyndaǵy birtalaı mámilelerge qatysty aıtarlyqtaı burmalanǵan aqparatty ádeıi bergeni týraly dálelderdi qarastyrǵannan keıin bul óte mańyzdy jáne sırek sheshimdi qabyldady. Perkvýd úlestes emes jáne táýelsiz kompanııa retinde usynylǵan, biraq is júzinde Statıge tıesili jáne Statıdiń baqylaýynda boldy. Perkvýd Qazaqstanǵa qarsy talap somasyn kóterýdiń negizgi quraly boldy.


Álemge tanymal sarapshylar KPMG sheshiminiń dáleldi mańyzdylyǵyn jáne onyń Statı alǵan tórelik sheshimge («Tórelik Sheshim») yqpalyn rastady.


Nıý-Iorktegi Kolýmbııa ýnıversıtetiniń professory Djordj Bermann jaqynda KPMG hat almasýy alaıaqtyqtyń shynaıy dálelderiniń bar ekenin rastaıtynyn jáne « KPMG qabyldaǵan is-áreketter Statıdiń qarjylyq aqparatynyń shynaıylyǵyna ǵana emes, sondaı-aq, osy aqparatqa nemese oǵan negizdelgen jazbasha jáne aýyzsha aıǵaqtarǵa, sarapshylardyń qorytyndylaryna jáne advokattardyń málimdemelerin qosa alǵanda, kez kelgen derekterge degen senimdilikke nuqsan keltiretinin atap ótti. Bul, álbette, Energetıkalyq Hartııaǵa shart boıynsha tórelikke jáne jalpy onyń qorytyndylaryna, sonyń ishinde ıýrısdıktsııa, jaýapkershilik jáne shyǵyndar máselelerine áser etti».

Djordj Bermannyń saraptamalyq-quqyqtyq qorytyndysy


Professor Krıstofer Shroıer, halyqaralyq ınvestıtsııalyq tórelik jónindegi jetekshi sarapshy: «Bul jaǵdaıda KPMG hat almasýy Energetıkalyq Hartııaǵa shart boıynsha tórelikke jáne tórelik sheshimge eleýli áser etedi degen sózsiz qorytyndyǵa kelýge bolady. Klıent aýdıtorlarǵa jalǵan aqparat berýi sebebinen olardyń aýdıtorlyq esepterin keri qaıtaryp alý týraly erekshe jáne eleýli qadamy ınvestıtsııalarǵa qatysty barlyq qarjylyq aqparattyń anyqtyǵyna nuqsan keltiredi jáne osylaısha, osyndaı ınvestıtsııalarǵa baılanysty shyǵyndardy óteý týraly Tórelik Sheshimdi kez kelgen shynaıy negizden aıyrady. (...) Endi qoljetimdi bolǵan dálelder (...), Statıdiń zańsyz minez-qulqy men josyqsyzdyǵyn aıqyn kórsetedi».

Krıstof Shroıerdiń saraptamalyq-quqyqtyq qorytyndysy


KPMG óziniń aýdıtorlyq esepterin keri qaıtaryp alý týraly sheshiminiń erekshe jáne eleýli sıpatyn PricewaterhouseCoopers («PwC») táýelsiz aýdıtorlyq kompanııasy da atap ótti: «Aýdıtorlyq qorytyndyny tıimdi «keri qaıtaryp alý« aýdıtordyń sońǵy quraly bolyp tabylady jáne tek sırek jaǵdaılarda ǵana bolady, onyń ishinde, mysaly, menedjment aýdıtorǵa menedjmenttiń qaıtalanatyn, eleýli jalǵan málimdemelerine túsinikteme bere almaıtyn jáne / nemese menedjment shottardaǵy jáne alynǵan qarjylyq eseptiliktegi eleýli burmalaýshylyqtarǵa túsinikteme bere almaıtyn kezde oryn alady». Sondaı-aq, PwC Statıdiń burmalaýshylyqtary men is-áreketteri Statıdiń adal nıettiligi men senimdiliginiń joqtyǵyn kórsetti jáne alaıaqtyq pen aqshany jylystatý turǵysynan kóptegen «qyzyl jalaýlardy» kóteretinin rastady.

PricewaterhouseCoopers LLP esebi

Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet mınıstri Marat Beketaev bylaı dedi: «Statı sot KPMG hat almasýyn qarastyrmaýy úshin barlyq kúsh-jigerin saldy. Olar bul tym kesh, ózekti emes dep málimdedi. Olar tipti Anglııada bastaǵan isti toqtatty. Biraq bul áreketter sátsizdikke ushyrady. Brıýsseldiń apellıatsııalyq soty KPMG hat almasýy osy is úshin «jańa jáne ózekti» bolyp tabylady, óıtkeni ol tórelik sheshimniń sapasymen baılanysy anyq dep qaýly etti».


Brıýsseldiń apellıatsııalyq soty Qazaqstannyń KPMG hat almasýyn iske qosý týraly ótinishin qanaǵattandyrǵannan keıin, sot tyńdaýlaryn 2020 jyldyń qyrkúıek jáne qazan aılaryna taǵaıyndady. Sondaı-aq, Qazaqstan sol sotqa Statımen bastalǵan Belgııada tórelik sheshimdi oryndaý týraly protsess sheńberinde birinshi satydaǵy sottyń sheshimine qatysty 2020 jylǵy 17 aqpanda apellıatsııa berdi. Apellıatsııa týraly habarlamada Qazaqstan Respýblıkasy KPMG hat almasýy Statı alaıaqtyǵynyń bolýyn qalaısha rastaıtynyn jáne birinshi satydaǵy sottyń Statı tarapymen qalaı jańylystyrylǵanyn kórsetedi. Sondaı-aq, Respýblıka Belgııa sotyna Lıýksembýrg sottarynda Statıdiń qylmystyq is-áreketteri úshin olarǵa qarsy qozǵalǵan qylmystyq is týraly aqparatty berdi.


Ádilet mınıstri Marat Beketaev Belgııanyń sheshimi KPMG hat almasýyn alǵash ret qarastyrý múmkindigi eskerile otyryp, alaıaqtyqty aıyptaý qarastyrylady dep aıtty: «Lıýksembýrgte qylmystyq shaǵym bere otyryp jáne bul máseleni Belgııada qarastyra otyryp, Qazaqstan Respýblıkasy Statı ózderi tańdaǵan ıýrısdıktsııalarda ádildikti izdestirýdi jalǵastyrýda. KPMG-ge jáne arbıtrajǵa Statımen jalǵan málimdemeler men burmalaýlar usynylýǵa jol berilmeıdi. Belgııada, Lıýksembýrgte jáne basqa da elderde osy máseleniń estilýine baǵyttalǵan is-áreketterimen Qazaqstan Respýblıkasy zań ústemdigi men qazaq halqynyń múddelerin qorǵaýǵa sózsiz beıildiligin rastaıdy.


Seıchas chıtaıýt