Qazaqstan Shanhaıdaǵy kórmede ınvestıtsııalyq, saýda jáne ónerkásiptik múmkindikterin tanystyrdy
Ulttyq pavılon sheńberinde Qazaqstan aýyl sharýashylyǵy, týrızm, logıstıka, eksport jáne ınnovatsııa salalaryndaǵy kompanııalar men jobalar arqyly keń aýqymdy kelýshilerge óziniń ınvestıtsııalyq, saýda jáne ónerkásiptik múmkindikterin tanystyrady.
Avstralııa, Qytaı, Kýba jáne Serbııa úkimetteriniń basshylary bar qurmetti qonaqtarǵa respýblıkanyń astyq, maı jáne basqa da azyq-túlik ónimderiniń eksporttyq áleýeti, keleshegi zor ınvestıtsııalyq jobalar, temirjol baǵyttarynyń jelisi jáne týrıstik kórikti jerler tanystyryldy.
«Búginde elimiz ben QHR arasynda qazaqstandyq aýyl sharýashylyǵy jáne azyq-túlik ónimderin eksporttaý boıynsha 21 hattamaǵa qol qoıyldy, bul AÓK taýarlaryn Qytaıǵa jetkizýdi edáýir arttyrýǵa múmkindik berdi. Bul rette Qazaqstan Qytaı naryǵyna ekologııalyq taza aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksporty kólemin keńeıte alady. Tek ósimdik maıy men kúnjara boıynsha eksporttyq áleýet $300 mln-dy quraıdy», — dedi saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Arman Shaqqalıev Ulttyq pavılonnyń tusaýkeseri barysynda.
Onyń aıtýynsha, qazaqstandyq mal sharýashylyǵy ónimderin, atap aıtqanda iri qara, qoı jáne qus etin óndirýshilerdiń múmkindikteri zor.
Qazaqstan men Qytaı arasynda saýda logıstıkasy da tabysty damyp keledi. Búginde temirjol jáne avtokólik joldaryn, avıatsııany qamtıtyn marshrýttyq jeli quryldy. Mysaly, «Batys Eýropa – Batys Qytaı» tranzıttik jol dálizi júkterdi Eýropaǵa 10-12 kúnde jetkizýge múmkindik beredi.
Qazirgi ýaqytta Qazaqstan halyqaralyq mańyzy bar kólik-logıstıkalyq torapqa aınalý úshin eleýli kúsh-jiger jumsaýda. 2014 jyldan beri Lıanıýngan portynda qytaılyq seriktestermen birlesip qurylǵan logıstıkalyq termınal jumys isteıdi. 2023 jyldyń mamyr aıynda Sıan qurǵaq portynda qazaqstandyq termınaldyń qurylysy bastaldy.
Elimizde aldaǵy úsh jylda 1300 shaqyrym jańa temirjol salý, Qytaımen shekarada 3-shi temirjol ótkizý pýnktin ashý, «Baqty» jáne «Qaljat» jańa qurǵaq porttaryn salý josparlanyp otyr. ıAǵnı, Qazaqstan Eýropa men Taıaý Shyǵys baǵytynda júk tasymaldaýǵa belsendi túrde qolaıly jaǵdaılar jasaýda.
Sonymen qatar delegatsııa basshylary Kazakh Invest jáne Kazakh Export kompanııalary, «Qorǵas» shekara mańy yntymaqtastyǵy halyqaralyq ortalyǵy, «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵy, Astana Hub tehnoparkiniń jáne t. b. qyzmetimen tanysty.
«AÓK-ten ınnovatsııaǵa deıin» kommertsııalyq pavılony aıasynda kórmege 30-dan astam qazaqstandyq kásiporyn, onyń ishinde azyq-túlik, un, sút jáne alkogol, kondıterlik jáne makaron ónimderin, bal, tuz, aýyl sharýashylyǵy janýarlaryna arnalǵan aralas qospalardy óndirýshiler qatysýda. Olardyń qatarynda «Baıan Sulý», «Mareven Fýd Tıan-Shan», «Mıbeko», «Almaty prodýkt», «Sultan Marketıng», «Evrazııa Invest», «Óskemen maı zaýyty», «DEP», Bahýs» sııaqty jáne t.b. kompanııalar bar.
«Mareven Fýd Tıan-Shan» kompanııasy jylyna 47 myń tonnadan astam daıyn ónim shyǵarady, onyń ishinde tez daıyndalatyn kespe, makaron ónimderi, kartop pıýresi, dámdeýishter, sýsyndar men taǵamdar bar.
Kompanııa ókili Mıras Qılybaevtyń aıtýynsha, otandyq azyq-túlik ónimderi el ishinde de, jalpy Ortalyq Azııada da tanymal. Sonymen qatar qytaı naryǵy kásiporyn úshin strategııalyq qyzyǵýshylyq týdyryp otyr.
«Biz osyndaı aýqymdy sharaǵa qatysqanymyzǵa qýanyshtymyz. Bizde Qytaımen saýda qarym-qatynastaryn tabysty damytý úshin barlyq resýrstar: qysqa logıstıkalyq qashyqtyq, joǵary sapaly ónimderdiń laıyqty assortımenti bar jáne ınfraqurylymǵa ınvestıtsııa salýǵa daıynbyz», — dedi ol.
«Evrazııa Invest» kórmege altynshy jyl qatarynan óz ónimderin – keptirilgen túıe jáne bıe sútin usynyp otyr. Kompanııa ókili Merýert Rahymberdıeva atap ótkendeı, EKSPO kórmesiniń arqasynda kompanııa Qytaıda turaqty seriktestermen iskerlik baılanys ornatty.
«Qytaıda túıe sútine suranys joǵary. Qytaılyq tutynýshylar ónim sapasyna joǵary talaptar qoıady. Nemis keptirý tehnologııasy súttiń barlyq paıdaly qasıetterin saqtaýǵa jáne ónimniń sapasyn qamtamasyz etýge múmkindik beredi», — dedi ol.
Qazaqstandyq kommertsııalyq stendti aralaý barysynda delegatsııa basshylary otandyq kásiporyndardyń ónimderimen jáne usynystarymen jan-jaqty tanysty.
Aıta ketý kerek, sońǵy 5 jylda Qytaıdyń halyqaralyq ımport kórmesine Qazaqstannan 133 kompanııa qatysyp, sonyń arqasynda quny $260 mln-nan astam somaǵa tıimdi eksporttyq kelisimsharttar jasaldy.
Aıta keteıik, Qytaıdyń halyqaralyq ımport kórmesi QHR Tóraǵasy Sı Tszınpınniń bastamasymen jyl saıyn 5-10 qarasha aralyǵynda ótkiziledi. Kórmeniń negizgi maqsattary – saýda-ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq ózara is-qımyldy jandandyrý, sondaı-aq sheteldik taýarlar men qyzmetter úshin Qytaı naryǵyn ashý. Sarapshylar muny Qytaıǵa «tereze» dep ataıdy. Bıylǵy kórmege 69 el men 3000 kompanııa qatysty.